Vlaams-Brabant helpt toekomst grondwitloof verzekeren

De vzw Brussels Grondwitloof trekt aan de alarmbel over het dalend aantal telers. Samen met de provincie Vlaams-Brabant neemt de vzw een aantal initiatieven om jongeren in contact te brengen met de teelt. “We doen een warme oproep naar potentiële kandidaten om zich toe te leggen op grondwitloof”, zegt gedeputeerde Monique Swinnen. Voor de organisatie van een telerscursus op de Nationale Proeftuin voor Witloof in Herent moeten er minstens tien geïnteresseerden zijn. Als actie naar de consument verspreidt de provincie al tien jaar een witloofbox in scholen. De kinderen kunnen daarmee zelf witloof telen in hun klas en proeven van het resultaat. Het jubileum van deze actie viert de provincie met een scholenwedstrijd. Wie roodlof in plaats van witloof teelt, maakt kans op de superprijs.

Momenteel zijn er in Vlaanderen nog zo'n honderd grondwitlooftelers actief, waarvan 85 op het grondgebied van Vlaams-Brabant. Hun aantal is echter dalende en de pensioengolf die er zit aan te komen, voorspelt weinig goeds voor de toekomst. “Momenteel zijn er maar 15 boeren actief die tussen 20 en 40 jaar oud zijn. De gemiddelde leeftijd is 55 jaar”, aldus Frans Van Meldert, voorzitter van de vzw Brussels Grondwitloof. Witloof telen is arbeidsintensief en de investeringen in nieuwe machines hoog, waardoor starten met grondwitloof voor jonge landbouwers niet evident is.

Om nieuwe telers aan te trekken, richten de vzw en de Nationale Proeftuin voor Witloof elk jaar een cursus ‘grondwitloof telen’ in. Daarvoor zijn er minstens tien geïnteresseerden nodig. Momenteel staat de teller nog maar op zeven. Monique Swinnen, gedeputeerde van Landbouw in Vlaams-Brabant, deed daarom tijdens de opening van het grondwitloofseizoen een warme oproep naar kandidaat-telers. “Op die manier kunnen we de toekomst van het grondwitloof vrijwaren.”

Dirk Bergen, de bedrijfsleider die meewerkte aan de officiële opening in Zaventem, is één van de jongere telers die zich bezighoudt met witloof- en zaadteelt. Net zo belangrijk als de witloofkrop zijn immers ook de zaden waaruit de wortels zich ontwikkelen. Om al deze kennis te bewaren naar de toekomst toe, worden de zaden sinds 2013 door de KU Leuven bijgehouden in een zaadbank.

Dirk is al de derde generatie binnen de familie die zich toelegt op grondwitloof. Zijn grootouders zijn er destijds mee gestart. Hij verkoopt de witloofkroppen op de boerderij. “Die korte-keten-verkoop via een hoevewinkel is op veel bedrijven een belangrijk onderdeel en wint steeds verder terrein”, zegt de gedeputeerde. “Met de organisatie van de ‘Week van de Korte Keten’ brengen we dat ook onder de aandacht van de consument.”

Veel fijnproevers zijn dol op de bittere smaak van witloof, maar kinderen zijn er soms moeilijker voor te vinden. Jammer, want witloof is een heel gezonde groente die boordevol vitamines zit. Daarom verspreidt promotieorgaan VLAM via het kookplatform ‘Lekker van bij ons’ acht heerlijke witloofrecepten die elk kind lust. Ouders krijgen op de koop toe zes tips waarmee hun kinderen de smaak van witloof leren appreciëren.

Door veredeling zijn witloofrassen vaak al minder bitter dan vroeger. Toch blijft de typische witloofsmaak iets dat veel mensen pas op latere leeftijd gaan waarderen. Om de appetijt van de jonge consument aan te wakkeren, verspreidt de provincie Vlaams-Brabant al tien jaar een witloofbox in basisscholen en buitenschoolse kinderopvang. Die bestaat uit een teeltkit, handleiding en lesmateriaal en stelt kinderen in staat om in hun klas zelf witloof te telen. De ervaring leert dat kinderen sneller geneigd zijn om witloof te eten als ze de groente hebben zien groeien in de klas.

“Door de witloofbox leren niet alleen kinderen de smaak van de groente kennen”, zegt Monique Swinnen. “Ze vertellen hun ervaring ook door aan hun ouders waardoor we witloof promoten als korte-keten-product en streekproduct.” In totaal hebben, na deze editie, al bijna 200.000 kinderen uit Vlaams-Brabant op deze manier witloof leren kennen. Van 7 tot en met 28 oktober kunnen basisscholen en initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang zich registreren voor de gratis witloofbox. Enkele weken later kunnen ze de boxen op een verdeelpunt afhalen.

Om te vieren dat de witloofboxactie tien jaar bestaat, verstopten medewerkers tussen de witloofwortels enkele roodlofwortels. Kinderen die bij het telen van de witloofkrop een stukje van hun oogst verrassend rood zien kleuren, maken kans op een leuke prijs. De gelukkigen worden getrakteerd op een schoolbezoek door Maureen, één van de vier Ketnet-helden. Jonge tv-kijkers kennen haar als een stoere meid die niet kan voetballen, maar wél weet hoe je met een tractor rijdt.