Veehouderij, koelsystemen en data centraal op ILVO Agritechdag
ReportageLandbouw is één van de oudste menselijke activiteiten ter wereld, maar toch blijft de sector evolueren. Op de Agritechdag van ILVO kwamen diverse ondernemers de nieuwste snufjes voor de landbouwsector demonstreren. De kernfocus lag dit jaar op de veehouderij, stalkoeling, en de rol die data kunnen spelen voor agrifoodbedrijven.
Maar liefst 250 belanghebbenden schreven zich in voor de Agritechdag. Een omgekeerde Rock Werchter, want hoe slechter het weer, hoe hoger de opkomst. Werken op het veld was er door de kletterende regenval niet bij, en helaas gold hetzelfde voor vele demo's op de ILVO-proefterreinen. Gelukkig kozen de organisatoren om een groot deel van de leerrijke dag overdekt te laten doorgaan.
Data Space
Opmerkelijke aanwezigen waren DjustConnect, Tritom en Agdatahub. Dat zijn respectievelijk een Vlaams, Fins en Frans databedrijf die samen de eerste opritten bouwen naar een Europese digitale autostrade. Een Europese Landbouw Data Space, om het zo te heten. Deze data vormen de basis voor allerhande slimme technologie, zoals softwarepakketten voor automatische rooimachines.
Een efficiënte uitwisseling van data lijkt een ver-van-mijn-bedshow voor velen, maar het belang voor innovatie mag niet worden onderschat, aldus Koen Uyttenhove van de Belgische aardappelmachinebouwer AVR. “Voordien moesten we zelf contact leggen met datadeelplatformen uit de landen van onze klanten en bijkomende technische ontwikkelingen doen”, zegt hij.
Europa kent maar liefst 80 datadeelplatformen. Vandaag zijn individuele bedrijven vaak genoodzaakt om zich bij verschillende platformen aan te sluiten, telkens met andere technische voorschriften, contracten en werkwijzes. De sector wil nu evolueren naar een werkwijze waarbij de datadeelbedrijven zélf de brug maken met hun (internationale) collega’s. De eerste bruggen tussen het Vlaamse Djustconnect en de Finse en Franse collega’s zijn nu gelegd, maar daarmee is het werk niet af. “We willen ons niet beperken tot samenwerking met deze twee landen”, zegt Stephanie Van Weyenbergh van ILVO. “Onze bedrijven zijn internationaal actief over heel Europa, en het dataverkeer moet vlot volgen.”
Al meer dan 30 Europese partners hebben zich voorgenomen om mee te werken aan een Europese Landbouw Data Space. Toch zal het meer werk vergen dan een handtekening. De platformen werken vaak met een verschillende software-architectuur en onderliggende technologie. Ook juridisch vergt het maatwerk.
Groene energie en koelsystemen
Met hitterecords die jaar na jaar gebroken worden, is het niet meer dan logisch dat ook de nieuwste snufjes in stalkoeling centraal stonden op de Agritechdag. Experimenten uit de VLAIO-projecten Coolpigs en Coolchicks tonen aan dat hogedruk waterverneveling de binnentemperatuur in een vleesvarkensstal makkelijk 2,5 °C doet dalen. Bij vleeskippen kan men op dagen van 30°C zelfs 4°C koeling bekomen. Maar koeling kost energie, en het zou ironisch zijn moest het energieverbruik van deze koelsystemen het broeikaseffect nog maar eens doen versnellen. De koppeling tussen combi-koelsystemen en groene energie werd dus grondig belicht.
Volgens het FAO, de landbouworganisatie van de VN, wordt momenteel slechts vier procent van de energie in de veesector voorzien vanuit hernieuwbare energiebronnen. Nochtans is hernieuwbare energie goed voor 30 procent van de wereldwijde energievoorziening. Acht procent van de broeikasgasemissies in de intensieve veehouderij is niet te wijten aan de runderen zelf, maar aan het energiegebruik in de stal.
Via het H2020 RES4LIVE project bekwam de ILVO Varkenscampus een opstelling van zonnecollectoren, warmtepompen en een thermische tank. Deze proefstal telt 24 fotovoltaïsche panelen, gecombineerd met een thermische opslagtank van 800 liter en een dubbele warmtepomp van 25 en 40 kW. De opstelling vraagt een zware investering vooraf, maar liefst acht keer hoger dan een klassieke gasboiler, maar ze verdient zich wel terug. Een simulatie van UGent toont hoe deze installatie over een periode van 20 jaar evenveel kost als de klassieke gasboiler, inclusief installatie, onderhoud en operationele kosten. Op lange termijn is deze investering economisch interessant, en ook voor het klimaat, want broeikasgassen worden met 47 procent gereduceerd.
Hittestress
Waarom die reductie zo belangrijk is, weten veehouders maar al te goed. Een zeug ondervindt al hittestress bij 25 graden Celsius, en Belgische zomers zijn al lang niet meer bang om deze temperaturen te overschrijden.
Arjan Van Tiel van AvT Montage staat op de beurs om zijn vernevelingsinstallaties te demonstreren bij het grote publiek. Met een maquette van een stal op vloerverwarming, bewoond door diverse speelgoed-landbouwdieren, demonstreert hij de werking. “Dit model toont de werking van adiabatische koeling via een nevelsysteem. Een ventilator zuigt de warme lucht uit de stal, nieuwe lucht komt binnen langs de vernevelaar en wordt via de vloer in de stal geblazen. Gemiddeld verbruikt de vernevelaar zo’n 6 tot 12 liter water per minuut. Om een sauna-effect te vermijden moet goed berekend worden hoeveel water te gebruiken. Een vernevelingsinstallatie kost tussen de 5.000 en 15.000 euro, afhankelijk van de grootte van de stal.”
Een fikse investering, maar ook deze wordt terugverdiend, aldus Van Tiel. “Denk maar aan een mindere melkopbrengst bij moederzeugen, doodgeboortes en een beperkte groei. Mensen eten minder tijdens een hittegolf, en dat is niet anders bij zeugen. We hebben laten berekenen dat de investering in een vernevelaar zich binnen 1,5 jaar terugverdient.”
Experimenteren
Tot slot werd ook nog eens het belang van de ILVO Test- en Experimenteer Faciliteit (TEF) benadrukt. Deze staat bedrijven toe om innovaties met artificiële intelligentie, data en robotica in agrifood versneld op de markt te krijgen. Concreet biedt het bedrijven infrastructuur en services aan zoals prototypebouw, beeldanalyse, training van algoritmes en testing onder realistische praktijkomstandigheden. Stof voor nog vele jaren Agritechdag dus, want de innovaties van morgen worden op deze velden op punt gesteld.
Bron: Eigen berichtgeving
