Vanthemsche vraagt heksenjacht op ambtenarij te stoppen

Vanthemsche was jarenlang zelf ambtenaar en onder andere kabinetschef van ex-landbouwminister Karel Pinxten (toen CVP). Momenteel begeleidt hij met z'n consultancybedrijf de Vlaamse overheid bij de overheveling van Landbouw naar de gewesten.

Vanthemsche bood in een opmerkelijke zitting van de dioxinecommissie eind 1999 zijn ontslag als ambtenaar aan uit protest tegen de manier waarop de overheidsdiensten en de ambtenaren in het kader van de dioxinecrisis werden behandeld. Net als toen moet hij nu vaststellen dat de ambtenaren opnieuw de kop van jut zijn.

De zelfstandige adviseur ergert zich aan de opdeling (in de media) van de goeden en de slechten. "Gilbert Houins (topman van de dienst grondstoffeninspectie, nvdr) werd ongenuanceerd afgeschilderd als de man van de industrie en Etienne Cobbaert (de terreininspecteur die stalen vergat bij Hanekop, nvdr) als de witte ridder.

Veel ambtenaren waren terecht verontwaardigd over die voorstelling van zaken en over de speculaties daaromtrent", zegt Vanthemsche die beide ambtenaren kent als "bekwame en gedreven mensen die ondanks alles wat ze meemaakten hun verantwoordelijkheid blijven nemen". "De ene als gedreven onderzoeker, de andere als een bekwaam en intelligent diensthoofd".

Vanthemsche geeft - zonder hem bij naam te noemen - ook CCOD-vakbondsman Mark Dedobbeleer een veeg uit de pan. Die ging over de schreef "door duchtig mee te doen aan de opdeling in goeden en slechten. Hij versterkte daarmee de indruk dat de betrokken diensten onbekwaam zijn, een vreemde houding van iemand waarvan verwacht wordt dat hij de ambtenaren verdedigt".

"Wie zijn nek uitsteekt, maakt soms vergissingen en fouten, zeker in crisissen. Er zijn ook ambtenaren die hun nek niet uitsteken, die aan de zijlijn staan en toekijken. Die situatie ergert mij mateloos en daarom vraag ik, na mijn tussenkomst in de dioxinecommissie, opnieuw een einde te maken aan de heksenjacht", aldus Vanthemsche die er op wijst dat veel ambtenaren door de gang van zaken "bang zijn om hun verantwoordelijkheid te nemen, ontmoedigd zijn of zelfs gedegouteerd".

"De ambtenarij heeft nood aan vertrouwen, aan een duidelijk kader en heeft recht op respect. Niet alleen van de politiek, maar ook van de maatschappij, ook van de media". Voor Vanthemsche zit het echte probleem heel wat dieper dan de wrijving tussen de ambtenarij en de politiek. "Er is een fundamenteel probleem in de manier waarop we omgaan met incidenten in de voedselketen".

Vanthemsche pleit voor een open en rationele omgang met incidenten in onze voedselketen. Als elk incident leidt tot een soort crisis, "dan zal niet alleen de ambtenarij verstarren en zich opsluiten, maar zal ook de politiek telkens weer in het defensief geraken en onder druk van het moment enkel kortetermijnbeslissingen kunnen nemen", waarschuwt Vanthemsche.

Vanthemsche werd hier en daar ook naar voren geschoven als mogelijke opvolger van Luc Beernaert die opstapte als hoofd van het Voedselagentschap. Maar "het gaat hier over ons voedsel, niet over personen", besluit Vanthemsche die de voorlopige FAVV-baas Xavier De Cuyper veel geluk toewenst.