Van contractteler tot korte keten: Iedereen zijn gading op drukbezochte PotatoEurope

Bij gebrek aan parking op het beursterrein van PotatoEurope stonden de auto’s kilometers ver geparkeerd in het Waalse dorpje Kain bij Doornik. Onder de auto’s tal van buitenlandse nummerplaten. PotatoEurope, dat roteert tussen België, Duitsland en Frankrijk en eens per vier jaar in ons land plaatsvindt, trekt traditioneel een internationaal publiek. Dat is dit jaar niet anders, horen we van beursorganisator Fedagrim,  de Belgische federatie voor landbouw- en tuinmechanisatie. “Het lijkt erop dat we deze editie minstens zo veel bezoekers hebben als tijdens de vorige editie”, vertelt Hans Verstreken. Bij de vorige editie in 2019 klokte de beursorganisator af op 10.683 bezoekers. In 2015 waren dat er 9.520 en in 2011 nog 7.625.

Het groeiend aantal bezoekers symboliseert de groei van de aardappel(verwerkende)sector in België. Met bedrijven als Agristo, Clarebout en tal van buitenlandse spelers behoort ons land tot het epicentrum van de aardappelverwerkende industrie in Europa en verder. De meeste aardappelverwerkers waren dan ook aanwezig op de beurs en hadden hun leveranciers (aardappeltelers) toegangskaarten verstuurd.

Steeds dieper Europa in

De Nederlandse producent van friet en aardappelproducten Farm Frites had de vorige editie overgeslagen, maar was er dit keer wel bij. “De markt ziet er goed uit”, horen we op de beursstand van het Nederlandse bedrijf. De aardappelverwerkende industrie in onze regio noteerde de voorbije jaren mooie groeicijfers en volgens Farm Frites zit er nog meer in het vat. Een uitdaging voor het bedrijf en andere verwerkers is de beschikbaarheid van grondstoffen, de aardappelen.

Het is niet alleen de vraag naar friet en andere aardappelproducten waardoor de bevoorrading onder druk staat, ook politiek-maatschappelijke ontwikkelingen spelen mee. “Er komen steeds verdere beperkingen op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, terwijl ook de stikstofnormen vestrengen. Dit alles heeft tot gevolg dat de productie hier onder druk staat”, klinkt het bij Farm Frites. Volgens het bedrijf zoeken fabrieken de aardappelen steeds verder weg. “Wij sourcen sinds enkele jaren al vroege aardappelen in de regio Bordeaux.” Bordeaux is een droge regio in Zuid-Frankrijk, maar het gebrek aan hemelwater wordt opgevangen met permanente beregening.

Naast de druk op de landbouwgrond ervaarden de aardappelverwerkers recent ook veel competitie met andere teelten zoals bieten en graan. Mede hierdoor gingen de contractprijzen dit seizoen omhoog en doen de aardappelboeren goede zaken. Inmiddels zijn de graanprijzen ver teruggezakt en lijkt de aardappelteelt goede papieren te hebben om haar areaal te consolideren of uit te breiden. “De prijzen zijn gestegen, maar de kosten zijn ook sterk gestegen. In sommige gevallen wordt een seizoenspacht van 2.000 euro betaald”, nuanceert een bezoeker de jubelstemming terwijl hij met interesse een demosessie van een AVR Spirit 7200 bijwoont.

Machines blikvangers op de beurs

De tweerijige verstekaardappelrooier is één van de dertien groene machines van AVR die staan te blinken op de aardappelbeurs. Met dat machinepark van rooiers, inschuurmachines en mechanische onkruidverdelgers behoort de aardappelmachinebouwer samen met de Vlaamse collega Dewulf tot de blikvangers op PotatoEurope. Majna Seurinck, marketingverantwoordelijke van AVR, zegt dat de markt momenteel behoorlijk is. Het bedrijf verkoopt zo’n 250 machines op jaarbasis waarvan zo’n 40 procent in België en directe buurlanden. “De rest gaat de hele wereld over: naar Canada, Australië en Chili”, geeft Seurinck wat voorbeelden.

De machinebouwer uit Roeselare lanceerde recent het merkt AVR Green Select, waarmee het zich in de tweedehandsmarkt van machines begeeft. “Wij werken veel met dealers, maar in België hebben we ook veel directe verkoop. Daarbij komt vaak het verzoek om de oude machine over te nemen”, aldus Seurinck. Zo kan het dat AVR voortaan ook machines van andere concurrerende merken te koop heeft staan. De tweedehandsmachines worden bij aankoop door een AVR-technieker aan een keuring onderworpen en op punt gezet. Met de verkoop wordt tevens garantie en technische ondersteuning voorzien.

De marketingverantwoordelijke, die op de beurs meehelpt achter de bar en bezoekers van een drankje voorziet, denkt dat er veel potentieel is voor tweedehandsmachines met het AVR-kwaliteitskeurmerk en de hieraan verbonden service. Op dit moment ziet de machinebouwer de vraag naar grote, dure machines ietwat slabakken en stijgt de interesse in budgetoplossingen. “Misschien dat dit te maken heeft met de hoge kredietlasten op het moment”, gist zij naar een verklaring.

Korteketenverkopers zoeken bewaartechnologie

Aardappelmachines waren niet de enige publiektrekkers op de beurs waar 207 exposanten een gevarieerd, sectorbreed aanbod toonden, van sorteerlijnen tot nieuwe aardappelrassen en conserveringstechnieken.

We treffen de jonge West-Vlamingen voor de stand van Barbarie Palox, specialist in bewaarkisten voor onder andere aardappelen. “Wij hebben een vergunning voor een nieuwe loods gekregen en zijn nu op zoek naar materiaal voor de opslag van aardappelen zodat we de verkoop tot juni kunnen rekken”, vertelt Dequeecker. Behalve bewaarkisten zijn de korteketenverkopers ook bij leveranciers van geconditioneerde bewaarsystemen langs geweest.

Alhoewel het gros van de aardappelboeren profiteren van goede prijzen, blijkt de conjunctuur ook nadelige gevolgen te hebben. “Wij hadden prijzen vastgelegd met lokale retailers, maar toen begonnen de kosten en de prijzen te stijgen waardoor we niet altijd uit de kosten geraakten”, vertelt Dequeecker, "maar dat zijn risico’s van het ondernemerschap". Terwijl de standhouders van Barbarie Palox al vertrokken waren, mijmerden de West-Vlamingen aan de kisten nog na. “Op de beursdagen geldt een speciale korting waardoor we snel moeten beslissen.”