Vaart de natuur wel bij een lockdown?

Welke impact heeft een lockdown in deze coronatijden op de natuur en de klimaatverandering? Je zou verwachten dat minder verkeer en industriële activiteiten positief zijn voor de fauna, flora en het klimaat. Toch blijkt de invloed eerder gering te zijn. In het beste geval hebben we twee maanden tijd gewonnen voor de strijd tegen de opwarming van de aarde.

Volgens het Europese Milieuagentschap is de lockdown een zegen voor de luchtkwaliteit. Maar de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) tempert dat optimisme. Niet alleen het verminderde verkeer, maar ook de weersomstandigheden spelen namelijk een grote rol. Zo bracht de strakke oostenwind in maart meer fijnstof tot bij ons omdat in Oost-Europa nog veel verwarmd wordt met hout. En ook de landbouw draait nog op volle toeren waardoor de ammoniakuitstoot, die mee verantwoordelijk is voor de stikstofemissies, gewoon doorgaat. Om nog maar te zwijgen van de huishoudens die de verwarming een tandje hoger zetten, nu bijna iedereen fulltime thuis zit. Volgens Katrien Smet van VMM kan dat mogelijk zorgen voor meer uitstoot dan kantoorgebouwen en scholen zouden doen.

 

Volgens Nathalie Sterckx van Natuurpunt herstelt de natuur zich niet op 3 weken tijd. “De luchtkwaliteit is een beetje beter maar dat heeft niet veel impact", vertelt ze aan Het Laatste Nieuws. "Dat je nu vlinders ziet, is normaal. Het is lente, de natuur ontwaakt. Die trekt zich niets aan van het coronavirus. Het broedseizoen voor vogels is begonnen, zij gaan nesten bouwen en paren." Sommige mensen hebben het gevoel dat het leven in de tuin meer floreert dan andere jaren, maar dat klopt niet. "Alleen hebben we nu meer tijd om te kijken en te luisteren. Je zal overigens nog meer dieren zien wanneer je je tuin biodiverser maakt, wat laat verwilderen en inheemse planten zet."

 

Het bos in

 

De mooie lentedagen lokken veel wandelaars naar natuurgebieden. Maar veel nieuwe bezoekers houden zich niet aan de gedragsregels en laten hun hond loslopen, wijken af van paden of laten vaak veel afval achter. Sterckx roept wandelaars op om honden aan de lijn te houden. Die jagen namelijk op wild en kunnen de nesten van broedvogels verstoren.

 

In Nederland en Engeland gaan ze zelfs een stap verder en sluiten ze de natuurgebieden af voor bezoekers. Maar daar is Natuurpunt bij ons geen voorstander van. “In deze stresserende tijden willen we zoveel mogelijk mensen de natuur dicht bij huis laten beleven”, vertelt Wim Veraghtert van Natuurpunt. “Maar wekenlang geen enkele wandelaar? Dat zou veel broedvogels nog wel deugd doen.”

 

Wat met de opwarming van het klimaat?

 

De lockdown zorgt voor een korte adempauze voor de klimaatopwarming, maar niet meer dan dat. “De kraan staat minder, maar wel nog steeds open”, zegt klimatoloog Philippe Huybrechts (VUB) aan Het Nieuwsblad. Na de lockdown zal de economie opnieuw aangezwengeld worden en veel inspanningen zullen gaan naar het herstellen van verschillende sectoren. Daardoor zal het klimaat niet meer zo’n grote prioriteit zijn. Huybrechts vreest dat de zware inspanningen, die nodig zijn, op de lange baan geschoven zullen worden. Nochtans zijn structurele maatregelen in een groene economie meer dan ooit aan de orde.