Uitrol energiedelen stuit op drempels
30 maart 2023Door het heffen van hoge administratiekosten bemoeilijken energieleveranciers het energiedelen. Volgens Febeg, de sectorfederatie van de energieleveranciers, zijn die extra kosten nodig omdat de kosten en de baten van energiedelen niet eerlijk verdeeld zijn. Febeg is wel bereid het gesprek hierover aan te gaan. Landelijke Gilden, dat volop inzet op energiegemeenschappen, ziet die administratiekost niet als enige drempel.
Hoge administratiekosten
In de Commissie Energie polste cd&v-parlementslid Robrecht Bothuyne bij Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) naar de knelpunten die vandaag nog opduiken bij energiedelen. Mensen die eigen energie opwekken, kunnen die sinds begin dit jaar ook delen met buren of familie. Bothuyne had in elk geval al het signaal gekregen dat de hoge administratiekosten als een grote drempel werden ervaren. Het zou gaan om bedragen tot 150 euro per jaar.
De minister liet weten dat het aantal projecten rond energiedelen en energiegemeenschappen in stijgende lijn zit. “Dat is een leerproces. Veel verloopt goed, maar er zijn nog steeds een aantal aandachtspunten”, stelde ze. Demir wees erop dat de Vlaamse Energieregulator (VREG) momenteel aan een rapport werkt over de huidige werking van energiedelen.
Evaluatie op komst
“Een knelpunt is dat de energieleveranciers zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het volledige energievolume, terwijl zij maar een deel kunnen aanrekenen. Zij pleiten ervoor dat de beheerder van de energiedeelgroep zelf verantwoordelijk moet worden gesteld voor het evenwicht op het net”, legde de minister uit. Dat betekent volgens haar extra administratieve verwerking en minder opbrengsten, wat resulteert in een bijkomende kost.
Uitgelicht
“Boeren kunnen door energiedelen een belangrijke rol spelen in energietransitie”
duiding“Mijn administratie en Fluvius zijn continu op zoek naar verbeteringen, maar het wegnemen van die kost zal wellicht niet lukken”, meent Demir. Volgens haar stelt het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) een modelovereenkomst voor energiedelen ter beschikking en er komt eind dit jaar ook een evaluatie van het kader rond energiegemeenschappen en energiedelen. “Daar zullen we lessen uit trekken en waar nodig bijsturen.”
Febeg: “Onevenwichtig model”
De energieleveranciers zeggen dat ze bereid zijn om een diepgaande discussie te voeren "om tot een evenwichtig en duurzaam marktmodel te komen waarbij de kosten en de baten van energiedelen eerlijk verdeeld zijn", zo zegt sectorfederatie Febeg. Zolang die structurele oplossing er niet is, vindt Febeg het terecht dat leveranciers de extra kosten voor het energiedelen aanrekenen. "Die kosten zijn openbaar en afnemers kunnen er rekening mee houden wanneer ze een keuze maken in een vrije en concurrerende markt".
Febeg wijst erop dat het systeem voor- en nadelen heeft voor consumenten, maar ook kosten en risico's voor leveranciers, omdat die ook een rol spelen bij het in evenwicht houden van het net. "Klanten willen nog steeds elektriciteit als de zon niet schijnt. Het restprofiel wordt daardoor grilliger en onvoorspelbaarder. De leverancier moet bovendien alle netwerkkosten betalen. Dit is duidelijk een onevenwichtig model", klinkt het.
Daarnaast wijst de sectorfederatie op het feit dat er nog geen volledig geautomatiseerd proces is voor de facturering van de betrokken klanten. Spreadsheets moeten manueel worden ingevoerd, wat hoge administratieve kosten met zich meebrengt. Toch staat Febeg volledig achter het principe van energiedelen en wil ze ook de verdere ontwikkeling steunen. "We zijn dan ook bereid om het gesprek hierover aan te gaan”, klinkt het.
Vrij beperkte hoeveelheden
Landelijke Gilden, dat als socio-culturele vereniging wil inzetten op energiegemeenschappen via de campagne ‘Korte Kabel,’ ziet naast de hoge administratiekosten nog een aantal knelpunten. “Energiedelen en de één-op-één verkoop tussen twee verbruiksadressen is pas sinds vorig jaar mogelijk. De samenwerking binnen een energiegemeenschap is pas sinds 1 januari van dit jaar gereguleerd. Het speelterrein is dus uitgetekend, maar toch merken we dat keuzes op vlak van de spelregels het delen van energie bemoeilijken”, zegt de organisatie.
Bij energiedelen gaat het klassiek over vrij beperkte hoeveelheden stroom die worden gedeeld. “Dit gebeurt enkel op de momenten dat er overschot is. Het gaat pakweg om stroom ter waarde van 50 tot 100 euro op jaarbasis”, weet Landelijke Gilden. “Sommige leveranciers vragen een vergoeding die hoger is dan de hoeveelheid stroom die men deelt of aan elkaar verkoopt. Tel daarbij dat energieleveranciers klanten die aan energiedelen of één-op-één verkoop willen doen vaak naar een dynamisch en dus duurder contract overzetten. Hierdoor wordt ook de kost die men betaalt per KWh in de meeste gevallen hoger.”
Uitgelicht
Landbouw en lokale energiegemeenschappen als motor in energietransitie
nieuwsNiet verkopen, enkel kosteloos delen
Een andere beknotting van energiegemeenschappen doet zich voor bij de praktische vertaling van de wetgeving. “Binnen energiegemeenschappen kan men geen elektriciteit aan elkaar verkopen, maar enkel kosteloos delen. Dat is een drempel voor wie wil investeren in een grote installatie om nadien de stroomoverschotten tegen een afgesproken prijs met buren te delen. Hierdoor dreigt het aanwezig potentieel niet benut te worden en worden investeringen in groene stroom niet gestimuleerd. Denk daarbij aan een landbouwer met grote staldaken die onder impuls van de huidige wetgeving slechts een beperkte installatie zal plaatsen, voor eigen gebruik”, benadrukt Landelijke Gilden.
De vereniging merkt tot slot op dat mensen met een budgetmeter per definitie uitgesloten worden van energiedelen. “Dat zijn mensen die nochtans veel voordeel kunnen halen uit het systeem. Een ouder die de overschotten van zijn zonnepanelen deelt met zijn kind dat het financieel moeilijk heeft, is bijvoorbeeld niet mogelijk. Dat is bijzonder jammer”, luidt het.
Financieel rendement energietransitie?
Die vaststellingen laten Landelijke Gilden met volgende vragen zitten: Waar zit het financieel rendement om net wat meer inspanningen te doen dan je zelf nodig hebt? Waar zit de stimulans om samen met burgers de handen in elkaar te slaan om werk te maken van de energietransitie? “Met enkel grote windmolenparken komen we er niet. Decentrale energieproductie zal hoe dan ook de te nemen weg zijn. Wij blijven daarom ijveren en strijden bij de betrokken instanties om deze nieuwe omgangsvormen met energie echt mogelijk en aantrekkelijk te maken en zetten ons hiervoor graag bij aan de tekentafel/onderhandelingstafel”, besluit de organisatie.
Bron: Eigen berichtgeving / Belga