Trefdag VarkensAcademie in het teken van financiële en mentale weerbaarheid

Binnen de werking van de VarkensAcademie staat het team varkenshouderij van Inagro varkenshouders het hele jaar door bij met raad en daad. Dat gebeurt via projecten, studieclubs, individuele begeleiding op vraag en een jaarprogramma met workshops en infomomenten. “Daarin is de Trefdag VarkensAcademie, die al aan zijn achtste editie toe is, hét hoogtepunt”, zegt Isabelle Vuylsteke, onderzoeksleider rundvee- en varkenshouderij van Inagro.

Mentale en financiële weerbaarheid

Het programma van de trefdag bestaat telkens uit een plenaire sessie in de voormiddag en kortere informatiesessies in de namiddag. Het plenaire gedeelte speelde vooral in op de behoeftes van de varkenshouders in crisistijd. Jan Degryse van bedrijfsrevisor Vandelanotte had het over inzicht in de financiële cijfers en hoe dat een troef kan zijn voor ieder varkensbedrijf. Vervolgens was het de beurt aan psychotherapeute Annelien Jonckheere van Indigo. Zij gaf de varkenshouders tips om met stress om te gaan. “Rust in het hoofd zorgt voor meer weerbaarheid”, zo klonk het.

“Ondersteuning van onze varkenshouders is nodig”, aldus Naeyaert. “De varkenshouderij staat onder druk. Al een hele tijd worden zij geconfronteerd met dure voeders en lage biggen- en vleesvarkensprijzen.” De angst zit bij een aantal varkenshouders diep: hoe geraak ik hier nog uit? “We zien dat ook bedrijven die het technisch zeer goed doen, met verstandige bedrijfsleiders aan het hoofd, het moeilijk krijgen.”

Maar dat is niet het enige probleem, meent de gedeputeerde. “Naast de financiële belasting is ook de mentale belasting door dossiers als stikstof en de vergunningenproblematiek en het uitgelekte mestactieplan (MAP7) een bijzonder zware dobber.”

“Laat de boer boeren”

Over het verbeteren van de waterkwaliteit heeft Naeyaert een duidelijke mening. “De overheid kan geen beslissingen nemen in plaats van de boer. Agendaboeren is niet de oplossing voor het probleem. Integendeel, op de duur kom je tot een systeem waarbij je de balansen wel moet doen kloppen omdat ze op geen enkele andere manier kunnen kloppen.” De situatie moet volgens hem omgekeerd worden: “Bepaal welk resultaat je van elke boer verwacht en laat de boer vervolgens boeren. Je kan een landbouwer niet individueel afrekenen op een collectieve aanpak.”

Daarnaast pleit hij ook voor gebiedsgericht maatwerk. “Elk gebied is anders. Laat de verschillende actoren in een gebied met elkaar in dialoog gaan. Landbouwers en natuurbeschermers moeten met elkaar in gesprek gaan en doelstellingen vooropstellen. Er moet kansen zijn om te innoveren waar dat kan, maar ook om bij te sturen waar nodig. En dan gaat het niet alleen om de landbouwpraktijk, maar ook om de natuurdoelen.” Dat is een aanpak die volgens Naeyaert niet alleen kan werken in het mestdossier, maar ook in het stikstofdossier.

Tot slot roept de West-Vlaamse gedeputeerde ook op tot geduld. “Sinds 2018 zien we dat er plots meer overschrijdingen zijn van het nitraatresidu. Dat is niet omdat landbouwers collectief beslist hebben om zich niets meer aan te trekken van de waterkwaliteit, dat is een gevolg van de extreme droogte. Geef landbouwers de tijd om daar mee om te gaan. Er moet gezocht worden naar een nieuw evenwicht, maar dat vraagt tijd”, aldus nog Naeyaert.

Breed keuzeprogramma

Tijdens de namiddagsessies was er voor de varkenshouders een keuzeprogramma voorzien waarin tal van technische en andere nuttige thema’s aan bod kwamen. Zo was er een sessie die de rechten en plichten bij een controle of inspectie belichtte, een sessie over externe arbeid op het bedrijf of over de transportwaardigheid van varkens. Op technisch vlak was er aandacht voor de aanpak van speenproblemen in de kraamstal en voor de verschillende formules voor varkensvoeder.

Met een 200-tal varkenshouders bereikte deze editie niet het aantal aanwezigen van de meest succesvolle editie, toen er 400 tot 450 varkenshouders op afkwamen. “Enerzijds daalt het aantal landbouwers steeds en zijn we opnieuw opgestart na twee coronajaren, maar anderzijds mogen we niet uit het oog verliezen dat netwerken in crisistijden moeilijk is”, aldus Mia Demeulemeester, afgevaardigd bestuurder van Inagro.