Steeds meer voedingsbedrijven blazen aftocht uit Rusland
Door de oorlog in Oekraïne beslissen steeds meer Westerse voedingsbedrijven om weg te trekken uit Rusland, dat op zijn beurt dreigt met nationalisering en confiscaties van de productiefaciliteiten.
Uit protest tegen de militaire inval van Rusland in Oekraïne stopt het Nederlandse Heineken met de productie en verkoop van bier in Rusland. Eerder had de brouwer ook al de export stopgezet en alle nieuwe investeringen in het land geannuleerd.
Naast het bekende eigen merk, produceert Heineken ook tal van lokale biermerken voor de Russische markt zoals Zhigulevskoe en Oxota. Naar eigen zeggen is het de derde grootste brouwer van Rusland, met zo’n 1.800 werknemers.
De brouwer gaan nadenken over hoe het nu verder moet met zijn Russische activiteiten, die ondertussen losgekoppeld worden van de rest van het bedrijf om de stroom van geld en royalty’s uit het land te stoppen. “Heineken wil geen financieel voordeel meer hebben uit de Russische activiteiten”, klinkt het bij de Nederlandse biergigant, die hiermee twee procent van zijn wereldwijde omzet ziet verdwijnen.
Massale westerse boycot
Heineken is lang niet het enige bedrijf dat stopt met zaken doen in en met Rusland. Zo zal Pepsico, het bedrijf achter de merken Pepsi, Doritos en Duyvis, de verkoop van frisdranken stopzetten en zijn investeringen in Rusland opschorten. Melk en babyproducten zal het voedingsbedrijf wel nog blijven leveren. Pepsico is onder meer eigenaar van het grootste Russische zuivelbedrijf Wimm Bill Dann en heeft in Rusland meerdere grote chipsfabrieken. “Door onze activiteiten voort te zetten, blijven we ook steun verlenen aan het levensonderhoud van onze 20.000 Russische medewerkers en de 40.000 Russische landarbeiders in onze toeleveringsketen”, zei topman Ramon Laguarta in een bericht aan medewerkers.
Ook McDonald’s kondigde deze week om zijn 850 vestigingen in het land te sluiten. Het is bijna symbolisch te noemen, want de Amerikaanse hamburgerketen was één van de eerste westerse bedrijven die voet aan wal zette na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1990. McDonald’s-CEO Chris Kempczinski noemde het een moeilijk besluit, “maar het is onmogelijk om het menselijk leed bij de Oekraïners te negeren.” In totaal heeft het bedrijf zo’n 62.000 werknemers in Rusland, die allemaal zullen worden doorbetaald. De kosten van de sluiting zal volgens McDonald’s oplopen tot 50 miljoen dollar per maand, omgerekend is dat ongeveer 45 miljoen euro.
Verder zal ook de Amerikaanse voedingsreus Mondelez, bekend van merken zoals Côte d'Or, Milka, Oreo, LU en TUC, alle niet-essentiële activiteiten in Rusland terugschroeven. Het bedrijf zal de focus leggen op het basisaanbod, geen nieuwe kapitaalinvesteringen meer doen en de reclame-uitgaven stopzetten. Dat heeft de topman van de groep, de Belg Dirk Van de Put, donderdag gemeld in een bericht aan de werknemers.
"We zijn er ons van bewust dat dit een erg dynamische en zeer zorgwekkende situatie is, die we opvolgen en waaraan we ons zullen aanpassen indien nodig", klinkt het. Daarnaast geeft Mondelez aan miljoenen uit te trekken voor humanitaire bijstand, zoals gelddonaties aan Save The Children en andere hulporganisaties, en donaties van goederen aan verschillende humanitaire organisaties in de regio.
Over de Russische aanval op Oekraïne zegt de Mondelez-topman deze "ongerechtvaardigde agressie te veroordelen en de mensen te steunen die oproepen tot vrede en een einde aan de oorlog". De operaties van Mondelez in Oekraïne blijven voorlopig onderbroken.
Verder hebben ook onder meer KFC, Unilever en Starbucks hebben aangekondigd om hun activiteiten op Russische bodem stop te zetten.
Nationaliseringen als antwoord
Hoe het Russische volk reageert op het op het massale vertrek van westerse bedrijven is niet duidelijk. Alle media staan daar immers onder strikt toezicht van het Kremlin en communiceert niet of amper over de oorlog in Oekraïne. Een partijgenoot van Poetin, Andrej Turchak, noemde de sluiting van locaties dan weer een oorlogsverklaring aan Rusland en het Russische volk. “Het is een extreme maatregel, maar we tolereren niet dat we in de rug gestoken worden en we zullen onze mensen beschermen.”
Turchak verwees specifiek naar Finse voedingsbedrijven die aangekondigd hebben te stoppen met de productie in Rusland. Eén daarvan is het bedrijf Fraser dat brood, gebak en chocolade maakt. Het bedrijf heeft drie bakkerijen in Sint-Petersburg en nog een in Moskou, in totaal werken er 2.300 werknemers.
Een partijgenoot van Poetin heeft gezegd dat nationalisatie van de gesloten bedrijven bij de opties behoort. Dat werd donderdag nog eens herhaald in Moskou. Bedrijven die het land verlaten, "laten hun personeelsleden aan hun lot over", aldus voormalig Russisch president Dmitri Medvedev. Om te vermijden dat mensen zonder werk vallen en op straat belanden, neemt de Russische regering naar eigen zeggen stappen om deze bedrijven failliet te verklaren en vervolgens te nationaliseren.
Op de fundamenten van de activa die achtergelaten worden door "investeerders in paniek", zal nieuwe industrie gebouwd worden, aldus Medvedev. "Deze aanpak is objectief en eerlijk."
Voorlopig bestaat er in Rusland nog geen wetgeving om activa van bedrijven te nationaliseren. Maar steeds meer Russische politici roepen hiertoe op, in reactie op de westerse sancties tegen Rusland wegens de inval in Oekraïne. Het Russische parlement buigt zich binnenkort over de kwestie.
“Wat ook de reden mag zijn voor het vertrek, buitenlandse bedrijven moeten begrijpen dat het niet makkelijk zal zijn om terug te keren naar onze markten", zei Medvedev nog.
Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov waarschuwde dan weer dat een nationalisering van westerse bedrijven en inbeslagname van hun activa negatieve gevolgen zouden kunnen hebben voor beide zijden, omdat Russische bedrijven in het buitenland ook hun activa in beslag genomen zouden kunnen zien.
Bron: Food & Agribusiness / Eigen verslaggeving
