Sectorpartners ondertekenen convenant voor meer robuuste aardappelrassen in bioteelt
Tijdens de openingsdag van de internationale aardappelbeurs PotatoEurope ondertekenden een reeks aan ketenpartners samen met federaal Landbouwminister David Clarinval (MR) het 'convenant robuuste biologische aardappelen 2023 - 2026'. Het nieuwe convenant is een vervolg op een eerdere ketenovereenkomst die liep van 2019 tot 2022 en waarmee de ketenpartners het gebruik van robuuste rassen in de biologische aardappelteelt wil opkrikken. Maar ook voor de gangbare teelt kunnen robuuste rassen kansen bieden.
Federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) was woensdag op PotatoEurope de eerste die zijn handtekening zette onder het 'convenant robuuste biologische aardappelen 2023 - 2026'. “Met een productie van zo’n vijf miljoen ton is de aardappelteelt en -verwerking een enorm belangrijke activiteit voor ons land die ruimte biedt aan ruim 5.000 arbeidsplaatsen. Om onze internationale positie te behouden, is innovatie essentieel”, aldus Clarinval.
De federale landbouwminister was tevreden met de uitnodiging van Fedagrim om op de aardappelbeurs aanwezig te zijn. Met de veredeling van robuuste aardappelrassen neemt de sector volgens hem een voorschot op de toekomst. “In de context van Europese wetgeving en de Green Deal wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen steeds meer aan banden gelegd en biedt de inzet van ziekteresistente rassen uitkomst”, aldus Clarinval die als minister verantwoordelijk is voor de validatie van gewasbeschermingsmiddelen in België.
Epicentrum
Clarinval liet zich in een gesprek met VILT ook nog kort uit over de internationale concurrentiepositie van België als epicentrum van de Europese aardappelverwerking. Met recent aangekondigde investeringen van Belgische familiebedrijven in Noord-Frankrijk leeft een beetje de vrees dat het centrum naar onze zuiderburen verschuift. Volgens Clarinval moet er niet meteen iets gezocht worden achter de investeringen in Noord-Frankrijk. "De fabrieken willen zich dichter bij hun leveranciers vestigen. De ruimte in België is nu eenmaal beperkt.”
Hij erkent dat de landbouwsector in Vlaanderen, die geplaagd wordt door het aanslepende stikstofdossier, het moeilijk heeft. “Maar misschien kan de aardappelteelt ook een gedeeltelijke oplossing vormen voor bijvoorbeeld veetelers die interesse hebben om met hun bedrijf een andere koers in te zetten", aldus Clarinval.
BioForum, de Belgische federatie van de biologische landbouwsector, is één van de trekkers van het convenant. De ondertekenaars zijn kwekers, zaadbedrijven, pootgoedproducenten, landbouworganisaties, handelaren, verwerkers, interprofessionele organisaties, toezichthoudende organen en onderzoeksorganisaties. “Een breed engagement uit de hele sector is essentieel”, aldus Paul Verbeke van BioForum. “Zo kan een aardappelteler pas starten met de teelt van robuuste aardappelen als er voldoende pootgoed beschikbaar is. En ook de afnemer moet bereid zijn om nieuwe variëteiten in het assortiment op te nemen. Dat is vaak een kip-of-het-ei-verhaal, waarbij de verschillende ketenspelers wel eens een afwachtende houding aannemen.”
In de praktijk komt het bereiken van de doelstellingen neer op promotie en veel communicatie. “Hoe meer er over gepraat wordt en hoe meer partijen er mee doen, hoe meer kans op slagen we hebben”, vervolgt Verbeke. Hij geeft een voorbeeld: “In gesprekken met de retail merken we dat de problematiek van de aardappelziekte en bestrijding met fungicide niet altijd gekend is. Als je het bespreekt, groeit automatisch het bewustzijn.”
Robuuste aardappelen zijn rassen die resistent of op zijn minst zeer tolerant zijn tegen de aardappelziekte (phytophthora), mogelijk ook droogte- en hittetolerant zijn en eventueel ook een lagere of efficiëntere stikstofbehoefte hebben. “Op die manier kunnen aardappelen biologisch geteeld worden zonder inzet van fungiciden en wordt er geïnvesteerd in een duurzame en milieuvriendelijke teeltmethode”, klinkt het bij BioForum.
Sterke stijging robuuste aardappelrassen
Het aantal robuuste aardappelrassen nam de voorbije jaren een sterke vlucht. De Belgische robuuste rassenlijst 2023 bevat inmiddels 35 verschillende variëteiten, zoals bijvoorbeeld Carolus, Connect, Vitabella en Sarpo Mira. In 2022 werden robuuste aardappelen geteeld op ongeveer 40 procent van het biologische aardappelareaal in België. “Dat percentage moet idealiter opgekrikt worden naar 100 procent tegen 2026”, klinkt het ambitieus bij de ondertekening van het convenant.
Begin 2023 was volgens BioForum iets meer dan 60 procent van de biologische aardappelen die in de supermarkten verkocht werden, robuust. Niet alleen in dit segment kan het volgens de belangenorganisatie een stapje beter, vooral in de verwerkende industrie zijn er nog flinke stappen te zetten. Zo zijn er maar weinig frietproducenten die gebruik maken van robuuste rassen.
Dit wil overigens niet zeggen dat de robuuste rassen alleen in de biologische teelt gebruikt worden. “De opmars van de duurzame rassen is misschien nog wel groter in de gangbare teelt”, vertelt Jan-Eric Geersing, directeur van Geersing Potato Specialist, ontwikkelaar van aardappelrassen en verkoper van pootgoed. “Door het gebruik van phytophthoraresistente rassen nemen de kosten voor aardappeltelers af omdat ze minder bestrijding moeten toepassen”, aldus de Nederlander.
Internationale samenwerking
Het nieuwe aardappelconvenant, dat loopt tot eind 2026, geldt niet alleen voor de biologische aardappelsector in Nederland en België, maar met de betrokkenheid van Franse partners is deze voor het eerst ook van kracht bij onze zuiderburen. “De handel is ook internationaal, dus hoe meer landen meedoen, hoe meer slagkracht we hebben”, besluit Verbeke.
Bron: Eigen berichtgeving
