Toekomstdebat SALV pleit voor betere werking van landbouwmarkten
De inkomensvorming in de landbouwsector moet versterkt worden door de werking van de landbouwmarkten te verbeteren. Dat besluit de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) na een overleg met BVLE-UGent, ILVO, Het Departement Landbouw en Visserij, Boerenbond en Rikolto. De organisaties keken samen hoe landbouw zijn duurzaamheidsambities op een realistische manier kan waarmaken.
Om de duurzaamheidsambities rond land- en tuinbouw op het vlak van milieu, klimaat, biodiversiteit, dierenwelzijn, enz. waar te maken, moet tezelfdertijd aandacht gaan naar de economische dimensie van duurzaamheid, en dus naar de verbetering van de inkomensvorming van land- en tuinbouwers. Dat stond te lezen in een advies dat eerder door SALV was uitgebracht en de basis vormde voor een paneldebat.
De panelleden wezen erop dat de huidige geopolitieke situatie om een specifieke aanpak vraagt. Met een wereld opgedeeld in verschillende machtsblokken, neemt de aandacht toe voor het vermijden van risicovolle afhankelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het uitsluitend verkrijgen van kritische grondstoffen zoals olie of gas van één enkele regio. Met zo'n bril van ‘open strategische autonomie’ moet het beleid ook naar landbouw en voedselvoorziening kijken, meent het panel.
Eerlijk handelsgedrag
Daarom vraagt het een drieledige strategie van de Europese Unie om de positie van de landbouwer in de keten te verbeteren. Zo moet men eerlijk handelsgedrag bevorderen door oneerlijke handelspraktijken te bannen, de ongelijke toegang tot marktinformatie tegengaan met markt- en prijstransparantie, en sterker in de markt staan via samenwerking in producentenorganisaties (land- en tuinbouwers onderling) en brancheorganisaties (primaire productie met overige ketenschakels). Hoewel deze zaken al in zekere mate gebeuren, werken deze pijlers nog te los van elkaar, in plaats als van goed geoliede tandraderen die elkaars werking versterken.
Deze samenwerking zou men willen bekomen via een permanent en up-to-date opvolgingsinstrument van prijzen en marges in de keten. De panelleden vragen de Vlaamse en federale overheden om hier samen werk van te maken.
Ook zouden afspraken binnen de agrovoedingsketen wettelijk bindend moeten worden, zoals bij de werking van het sociaal overleg. Verder vraagt het panel om nieuwe mogelijkheden voor samenwerking rond duurzaamheidsinitiatieven te voorzien. "Het federale mededingingsbeleid moet de nodige richting, rechtszekerheid en voedingsbodem bieden voor zulke initiatieven", luidt het.
Gelijke spelregels
Tot slot zijn de panelleden vragende partij om de normen en standaarden die we stellen aan onze eigen voedselproductie ook te laten gelden voor de producten die we invoeren. Nu is dat niet het geval, waardoor we onze eigen producenten benadelen. “Enkel zo kan een eerlijk competitief agrohandelskader gecreëerd worden”, klinkt het. “Breng als Vlaamse en federale overheden deze boodschap naar het Europese niveau en waak mee over de handhaving ervan.”
De opname van het paneldebat is terug te vinden op de website van SALV.
