Protest tegen dure brandstof neemt toe

Het heeft lang geduurd, maar stilaan groeit her en der het protest tegen de hoge brandstofprijzen. Na de vissers ondernamen in Frankrijk ook de landbouwers en vrachtwagenchauffeurs woensdag acties. Nabij Toulouse sloten zowat 300 boeren zich aan bij de blokkade van een brandopslagplaats, die instaat voor de bevoorrading van de benzinestations in de regio. De Franse president Nicolas Sarkozy suggereert een verlaging van de btw op brandstof, maar de Europese Commissie vindt dat "een zeer slecht signaal".

De Franse vissers die sinds bijna een week de toegang blokkeerden tot de Total-raffinaderij van Gonfreville l'Orcher nabij Le Havre, maakten in de nacht van dinsdag op woensdag een einde aan die actie, zo meldde de directie van de site. Het Franse gerecht had dinsdag de deblokkering van de raffinaderij bevolen. De vissers maakten intussen ook een einde aan de blokkade van de olieopslagplaatsen en de vissershaven in La Rochelle. Een deel van de vissers is daar opnieuw uitgevaren. Elders in Frankrijk gaan de protestacties, die sinds twee weken aan de gang zijn, gewoon verder.

Ook de Spaanse vissers zetten hun regering steeds meer onder druk. De Spaanse minister van Visserij, Elena Espinosa, en de Franse minister Michel Barnier vroegen hun collega's en de Europese Commissie daarom om directe steun voor de vissers. Zij willen onderzoeken of Europees geld beschikbaar is. Bovendien vraagt Frankrijk de toelating om meer nationale steun te mogen bieden. Spanje verkiest Europees geld, maar Duitsland en Italië steunen de vraag naar meer nationale steun. Dat is echter niet vanzelfsprekend, want staatssteun is volgens de Europese regels verboden.

In Londen protesteerden dinsdag de vrachtwagenbestuurders. Groot-Brittannië is het land met de hoogste accijnzen op brandstof. De wegtransporteurs stellen dat hun brandstofrekening sinds eind vorig jaar met de helft is gestegen. De Europese Commissie stelt dat het protest van de transportsector beperkt blijft - zeker in vergelijking met enkele jaren terug - omdat de sector de kostprijsverhoging kan doorrekenen aan de klanten. Klanten van transporteurs aanvaarden blijkbaar de prijsstijgingen.

De Commissie is het totaal niet eens met de oplossing die de Franse president Nicolas Sarkozy voorstelt. Hij denkt aan de creatie van een soort steunfonds, gespijsd met de extra belastingopbrengsten. Dat fonds zou dan de consumenten tegemoetkomen. Sarkozy stelt ook voor de btw op brandstof proportioneel te laten dalen met de stijging van de brandstofprijs. Op die manier wil hij de prijs stabiliseren.

Woordvoerders van de Commissie stellen dat zij meer informatie over het voorstel nodig hebben, maar klinken zeer kritisch. Het voorstel gaat in tegen het Europees beleid van de afgelopen jaren. Zo is enkele jaren terug afgesproken niet in verspreide slagorde tegen stijgende brandstofprijzen te strijden. Het btw-tarief op brandstof is op Europees niveau bepaald, en kan enkel met unanimiteit onder alle lidstaten verlaagd worden. Btw is trouwens maar een beperkt deel van de fiscale druk op brandstof. De accijnzen zijn veel belangrijker, en die worden door Europa stelselmatig verhoogd.

De Commissiewoordvoerders stelden dat een voorstel tot belastingverlaging op brandstof "een zeer slecht signaal" is. "De olieproducerende landen krijgen het signaal dat zij hun prijs mogen verhogen, en dat wij dat dan wel via onze belastinginkomsten compenseren". Ook federaal minister van Financiën, Didier Reynders, reageerde terughoudend op het Franse voorstel. Hij wees erop dat er andere instrumenten bestaan om de hoge energieprijzen de compenseren. Reynders verwees naar het omgekeerde cliquet-systeem dat in België de extra opbrengsten van de btw compenseert via een verlaging van de accijnzen.

Het dossier komt de komende weken sowieso op de Europese agenda. Frankrijk is vanaf juli voorzitter van de Unie en kan zo de agenda nog meer beïnvloeden. De Europese Commissie nam dinsdag al wel een klein initiatief om de impact van de stijgende brandstofprijzen te verkleinen. Samen met de olieconcerns wordt in 29 Europese landen actie gevoerd om zuiniger te rijden. In België loopt de campagne onder de slogan 'Spaar het milieu, bespaar brandstof'. In duizenden benzinestations worden brochures verspreid met tips over energie-efficiëntie en bewust rijgedrag.(KS)