Portugese varkens zorgen voor heibel in de Unie

Het is de tweede maal dat de Europese Commissie een beslissing van een raad van ministers voor het EU-Hof brengt. Toch is er een verschil. In 1994 was er een botsing tussen de Commissie en de lidstaten rond Franse en Italiaanse steun aan wijnboeren, maar toen had de Commissie nog geen finale beslissing genomen.

Eind 1999 en eind 2000 oordeelde de EU-commissie dat 16,3 miljoen euro Portugese steun aan 2.116 varkensboeren onwettige staatssteun was. De boeren moesten de steun terugbetalen aan de Portugese overheid (dezelfde procedure als momenteel in België met de Maribel-steun aan de bedrijven). Portugal ging toen niet in beroep tegen de EU-commissie.

Eind 2001 vroegen de Portugezen echter aan de andere lidstaten of zij akkoord konden gaan met die steun. In de Europese verdragen is in artikel 88 voorzien dat de lidstaten -indien ze alle 15 akkoord gaan- een beslissing van de Commissie kunnen keren.

Begin dit jaar voldeden de ministers van landbouw aan het Portugese verzoek. Toen gaven diverse landen vrij openlijk toe dat zij niet te streng wilden zijn omdat ieder land wel eens op de beklaagdenbank komt te zitten wegens ongeoorloofde staatssteun. Door welwillendheid te tonen tegenover Portugal, wilden de andere EU-leden goodwill creëren.

Landbouwcommissaris Franz Fischler is echter allerminst opgezet met de beslissing van de Raad landbouw. Die beslissing ondergraaft de juridische zekerheid. Bovendien stelt de Raad zich de facto boven de Commissie, hoewel het net aan de Commissie toekomt om te waken over het respect voor de EU-verdragen. Volgens de Commissie mag de Raad zich niet beroepen op artikel 88 15 maanden na de eindbeslissing van de Commissie.