Ook in de natuur leidt meer biodiversiteit niet altijd tot meer productiviteit

In hun onderzoek dat zopas gepubliceerd werd in het toonaangevende tijdschrift Ecology Letters, konden de onderzoekers aantonen dat lokale biodiversiteit geen garantie is voor een hoge productiviteit in termen van biomassa.

Voor landbouwers is het misschien niet zo een vreemd inzicht, maar binnen de wetenschap van de ecologie was het niet duidelijk waarom biodiversiteit soms productiviteit bevordert en soms helemaal niet. Onderzoeker Bram Vanschoenwinkel van de VUB: “Dit lijkt een zorgwekkend resultaat want het suggereert dat biodiversiteit helemaal niet zo belangrijk is. Voor veel ecologen kan dat op het eerste gezicht een ‘inconvenienth truth’ lijken.” Toch is biodiversiteit van belang voor productiviteit, maar op een veel grotere ruimtelijke schaal en tijdsschaal.

“We weten dat monoculturen zoals raaigras of populierenaanplanten een hoge productie kunnen halen, maar ook dat er omstandigheden zijn waarin hun groei stilvalt, bijvoorbeeld door droogte. Op dergelijke momenten wanneer soorten lokaal in de problemen komen is de regionale biodiversiteit van groot belang om nieuwe soorten te leveren die lokaal de rol kunnen overnemen en productie herstellen.  In de land- en tuinbouw kan men bijvoorbeeld een nieuwe cultivar ontwikkelen en aanplanten wanneer een oude cultivar niet meer rendeert. In de natuur kunnen we vertrouwen op een enorme reserve van soorten in onze landschappen: de regionale biodiversiteit. En die kunnen we dus maar best bewaren. Het is dus niet de hoeveelheid soorten in een specifiek grasland dat de productiviteit bepaalt, maar de hoeveelheid soorten die in de regio beschikbaar zijn”, zegt Vanschoenwinkel.

Voor hun bewijsvoering maakten de onderzoekers gebruik van wiskundige modellen en lange termijn datasets waarin de link tussen biodiversiteit en productiviteit van graslanden en andere ecosystemen werd onderzocht.

Nog een opvallende conclusie: de hogere productie bij schrale biodiversiteit doet zich alleen in een natuurlijke setting voor. Wanneer een grasperk werd ingezaaid, waren het juist de diverse mengsels die het beter deden. “Eigenlijk zie je hier hetzelfde effect, op het moment dat de groei van de ene soort kruiden of grassen stilvalt, neemt een andere soort het meer over en heb je in zijn totaliteit meer productie.”