Nieuw Europees voorstel mikt op efficiëntere toelating voor gewasbescherming
nieuwsDe Commissie wil de verplichte herbeoordeling om de 15 jaar voor veel gewasbeschermingsmiddelen schrappen. Dat moet de werklast bij toezichthouders verlagen en ruimte maken om nieuwe, groenere alternatieven sneller op de markt te brengen. Gezondheids- en milieuorganisaties waarschuwen echter dat hierdoor een belangrijke veiligheidswaarborg voor bestrijdingsmiddelen verdwijnt.
De Europese Commissie wil de structurele vertragingen bij de goedkeuring en verlenging van vergunningen voor werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen aanpakken. Vandaag krijgen die stoffen telkens een toelating van maximaal 15 jaar. Nadien moet de stof opnieuw beoordeeld worden. Zonder succesvolle of tijdige verlenging vervalt de vergunning. Deze systematische herbeoordeling zou de Commissie nu graag schrappen voor bestrijdingsmiddelen die niet in de categorie ‘meest gevaarlijke stoffen’ vallen. Verlengingen en gerichte herbeoordelingen zou de Commissie enkel nog willen uitvoeren als daar wetenschappelijke redenen voor zijn.
Volgens de Commissie kan de aanpassing de huidige vertragingen bij de bevoegde instanties, zoals de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA), aanzienlijk verminderen. De hernieuwingscyclus voor de meeste producten vergt veel capaciteit. Door die werklast te verlagen, krijgen toezichthouders meer ruimte voor producten die wel herbeoordeling vragen en voor alternatieve middelen.
Glyfosaat
Aangezien de werkzame stof glyfosaat niet gecategoriseerd staat bij de meest gevaarlijke gevaarlijke stoffen, zou deze aanpassing betekenen dat ook deze stof een onbeperkte toelating zou krijgen. Glyfosaat is een zogenaamde totaalherbicide die sinds midden jaren zeventig vooral onder de handelsnaam 'Roundup' werd gebruikt. De EU heeft de vergunning van glyfosaat in 2023 opnieuw tot eind 2033 verlengd. Die procedure ging gepaard met heel wat polemiek en politieke spanningen. De EU-lidstaten vonden geen eensgezindheid, waardoor uiteindelijk de Commissie de knoop moest doorhakken in het omstreden dossier.
Snellere toegang voor biosbestrijdingsmiddelen
Naast het schrappen van de systematische herevaluatie wil de Commissie ook de markttoegang voor biologische bestrijdingsmiddelen versnellen. Het Europees Parlement gaf daar eerder ook al een aanzet toe. De huidige Europese beoordelingskaders zijn afgestemd op conventionele chemische middelen, waardoor producenten van biobestrijdingsmiddelen te maken krijgen met lange, dure en onzekere procedures. Dat remt innovatie af en vertraagt de beschikbaarheid van duurzame en betaalbare gewasbescherming voor landbouwers.
De EU wil dit beoordelingsproces nu versnellen door onder meer lidstaten te verplichten prioriteit te geven voor aanvragen voor deze producten en de mogelijkheid geven om voorlopige vergunningen te verlenen. Ook zou er een betere wederzijdse erkenning moeten komen zodat fabrikanten niet in elke lidstaat aparte procedures voor hun producten moeten starten.
“We verwachten dat boeren door deze aanpassingen een grotere keuze aan bestrijdingsmiddelen in de toolbox zullen krijgen, vooral als het gaat om innovatieve producten en milieuvriendelijkere gewasbeschermingsmiddelen”, aldus de Commissie.
Onbeperkte goedkeuringsperiodes zijn gevaarlijk
“Wij zijn verheugd dat de Commissie graag een aangepast kader voor biologische bestrijding zou willen invoeren. Maar tegelijk zijn we zeer bezorgd dat ze voor sommige synthetische middelen onbeperkte goedkeuringsperiodes mogelijk wil maken”, reageert Eric Gall, voorzitter van de Europese biologische sectororganisatie IFOAM. “Dit is niet alleen incoherent, maar ook gevaarlijk. Het is bekend dat synthetische pesticiden ernstige schade toebrengen aan de menselijke gezondheid en het milieu, en juist tijdens periodieke herbeoordelingsprocedures worden dergelijke toxische effecten vastgesteld.”
IFOAM en andere milieuorganisaties wijzen erop dat routinematige verlengingsaanvragen bedrijven vandaag verplichten om nieuwe veiligheidsgegevens over hun producten aan te leveren. Het schrappen van die vaste momenten zou volgens hen de bewijslast verschuiven van de industrie naar toezichthouders, onderzoekers en het maatschappelijk middenveld om nieuwe risico’s te signaleren.
Europa versterkt controles op voedsel dat de EU binnenkomt
10 december 2025Nog nieuwe aanpassingen
De nieuwe voorstellen rond bestrijdingsmiddelen maken deel uit van het vereenvoudigingspakket voor voedsel- en diervoederveiligheid dat de Commissie deze week voorstelde. Het gaat om de tiende omnibus waarmee de Europese belofte van administratieve vereenvoudiging over verschillende beleidsdomeinen stilaan vorm krijgt.
Het tiende voorstel wil de voedsel- en diervoederveiligheidsvoorschriften vereenvoudigen en stroomlijnen. Naast wijzigingen in de toelatingsprocedures voor gewasbescherming bevat het onder meer nog maatregelen om residunormen in geïmporteerd voedsel beter te harmoniseren met de Europese en aanpassingen aan de regels voor voederadditieven.
Volgens de Commissie schrapt het pakket voornamelijk overlappende verplichtingen en onnodige procedures, terwijl het de inzet van digitale informatietools uitbreidt zonder in te boeten aan hoge veiligheidsnormen. “Een flexibeler juridisch kader moet actoren toelaten sneller te schakelen, te innoveren en te investeren, wat de concurrentiekracht en veerkracht van de Europese voedsel- en diervoedersystemen moet versterken”, klinkt het.
Het pakket moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad voordat het in werking kan treden.
