Nederlandse landbouw wil geld slaan uit mestoverschot

De Nederlandse landbouworganisaties LTO en NVV willen de komende jaren flink voordeel halen uit het mestoverschot. Volgens de organisaties staat men in het buitenland te springen om het 'bruine goud' van de Nederlandse landbouw en kan daar flink mee verdiend worden. LTO stelt de mestverwerking in Vlaanderen tot voorbeeld en hoopt dat de gedroogde mest kan meeliften op de hoge prijs voor fosfaaterts.

Op dit ogenblik zijn de mestkelders van Nederlandse varkenshouders overvol. Dit is enerzijds te wijten aan de weersomstandigheden die een optimale benutting van het mestuitrijseizoen belet hebben en anderzijds aan de financiële moeilijkheden bij varkenshouders die hopen dat het voorjaar lagere prijzen brengt voor het wegvoeren van de mest.

Aangezien Nederland voor het tweede opeenvolgende jaar meer dierlijke mest heeft voortgebracht dan op grond van afspraken met de Europese Commissie was toegestaan, wordt gezocht naar oplossingen. Landbouworganisatie LTO Nederland sloot in dat kader al een overeenkomst met de veevoederindustrie omtrent het verminderen van het fosfaatgehalte in veevoeder.

LTO en de Nederlandse Vakbond Varkenshouders NVV verwachten bovendien veel van mestverwerking naar Vlaams voorbeeld. "Landbouwers overal ter wereld houden hun hart vast omwille van de krimpende reserves fosfaat, terwijl Nederland dankzij de intensieve veehouderij en de strengere Europese normen met een steeds groter overschot aan fosfaat zit", klinkt het. Voorzitter Wyno Zwanenburg van de varkenshoudersvakbond NVV ziet de bijzondere tegenstelling. "In de hele wereld is fosfaat flink geld waard. Maar wij moeten betalen om van onze mestoverschotten af te komen."

Als het aan LTO ligt, moet elke veehouder met een mestoverschot verplicht worden om een deel ervan te verwerken zodat het geschikt wordt voor export. "Dan voorkom je dat sommigen gratis meeliften en hebben we genoeg spankracht om collectief tientallen miljoenen euro’s te steken in de nodige mestverwerkingsinstallaties", zegt Peter Brouwers van ZLTO.

LTO ging de mosterd voor een mestverwerkingsplicht in Vlaanderen halen. Hier wordt per bedrijf het mestoverschot berekend. De verwerkingsplicht is afhankelijk van het stikstofoverschot van het bedrijf en van de mestdruk in de gemeente waarin het gelegen is. Het deel van de mest dat verplicht verwerkt moet worden, kan maximaal 60 procent bedragen.

Coördinator landbouw en milieu Mark Heijmans van ZLTO benadrukt dat het niet de bedoeling is om de Vlaamse aanpak zomaar te kopiëren, maar er valt volgens hem wel uit te leren. "Nederland moet een leverancier van waardevolle mineralen worden. Wanneer mineralenconcentraten en bodemverbeteraars kunstmest mogen vervangen zal er op de mestmarkt veel meer ruimte ontstaan", aldus Heijmans.

Omtrent de verdiensten voor veehouders stelt LTO zich voorzichtig op, maar zegt er wel bij dat de prijs van fosfaaterts, dat vooral in Marokko en China wordt gedolven, tot het tienvoudige explodeerde in 2008 en 2009. "De economische crisis heeft de prijs sindsdien wat gedempt, maar ze ligt met ruim 100 dollar per ton nog steeds drie keer hoger dan in de afgelopen decennia", aldus LTO.

LTO verwacht in 2015 een overschot van 50 miljoen kilo fosfaat in Nederland. Daarvan moet zeker vijftien tot twintig miljoen kilo verkocht kunnen worden in het buitenland. Om de mestexport te promoten wil NVV geld steken in een ouderwetse Hollandse promotiecampagne. "Dat kunnen we als geen ander", zegt NVV-voorzitter Zwanenburg. "Ons vlees, onze kaas en bloembollen gaan al jarenlang de wereld rond. Dat netwerk kunnen we ook aanspreken voor ons 'bruine goud'."