Natuurpunt bijzonder scherp voor Vlaams GLB-plan: "Gemiste kans"
7 december 2022Natuurpunt is bijzonder streng voor het Vlaams strategisch GLB-plan. Het spreekt van een gemiste kans om de Vlaamse landbouw op het spoor van de toekomst te zetten. De natuurorganisatie roept Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) op om “de ergste pijnpunten aan te pakken”. Het heeft daarvoor een 10-puntenverbeterprogramma opgemaakt.
Volgens Natuurpunt zorgt het Vlaams strategisch plan ervoor dat er miljoenen euro’s subsidies per jaar naar landbouwers gaan “zonder noemenswaardige tegenprestaties, onvoldoende bescherming voor kwetsbare natuur in en nabij landbouwgebied en subsidies voor maatregelen die schadelijk zijn voor natuur- en investeringssteun die boeren verder stuwt in de richting van niet-duurzame intensieve landbouw”.
De natuurorganisatie zegt dat de kritische opmerkingen die de Europese Commissie op de eerste versie van het plan formuleerde, “met minimale aanpassingen zijn gerepareerd”. “De wijzigingen zijn zodanig onbetekenend dat er blijkbaar geen nieuw openbaar onderzoek nodig is”, zegt Jos Ramaekers van Natuurpunt Beleid. Hij is ervan overtuigd dat de tijdsdruk in het voordeel van het “zwakke” Vlaamse landbouwplan heeft gespeeld. “Op 1 januari 2023 moet het nieuwe plan immers operationeel zijn, zoniet verliezen duizenden landbouwers hun broodnodige subsidie.”
Volgens hem weerspiegelt het plan in overgrote mate “een achterhaalde visie op productivisme die de prioriteit geeft aan opbrengstmaximalisatie en kortetermijnwinst boven milieuoverwegingen”. “De Russische oorlog tegen Oekraïne wordt misbruikt om het valse verhaal te verspreiden dat Europa's "voedselzekerheid" wordt bedreigd”, klinkt het. “Honderden wetenschappers riepen eerder op om deze desinformatie te ontkrachten, vast te houden aan de Green Deal en de Farm-to-Forkstrategie. Helaas lijkt het erop dat onze minister van landbouw de wetenschappers negeert en liever luistert naar de agro-industrie en de landbouwlobby.”
Natuurpunt noemt het onwaarschijnlijk dat Vlaanderen met deze plannen de Green Deal-doelstelling haalt om tegen 2030 het landbouwareaal voor 10 procent met diverse kleine landschapselementen (KLE’s) zoals heggen en bloemstroken te herstellen. “Deze kleine landschapselementen zijn cruciaal voor bestuiving, plaagbestrijding en bodembehoud. Zonder hen worden boeren steeds afhankelijker van pesticiden, meststoffen, drainage, irrigatie en zware machines”, meent Ramaekers.
Het afschaffen van de laatste stukjes biodiversiteit op landbouwgronden zal volgens hem de voedselzekerheid niet ten goede komen. “Je kan dat vergelijken met het verbranden van je dak om je huis te verwarmen. Op de lange termijn zal dat je niet warm houden. In plaats daarvan zal zo’n plan ons vermogen om de catastrofale storingen van voedselsystemen in de toekomst te weerstaan, aanzienlijk ondermijnen. Nieuwe strategische plannen van het GLB zouden net moeten investeren in het creëren van ruimte voor natuur in het landbouwgebied en het versterken van de veerkracht van ecosystemen”, benadrukt de Natuurpuntmedewerker.
Natuurpunt wijst er nog op dat Vlaanderen niet de enige regio is met een "onvoldoende" voor zijn landbouwbeleid. "Onze koepel Birdlife lichtte de meeste nationale plannen door en kwam tot onthutsende vaststellingen", beweert Natuurpunt. Volgens Birdlife kiest het overgrote deel van de lidstaten voor "het absolute minimum aan milieuvoorwaarden" in hun nationaal plan. "En de Commissie slaagt er op zijn beurt niet in om strengere eisen op te leggen aan de lidstaten waardoor de EU nu vast zit in vijf jaar van inactiviteit in de sector waar de meeste actie is vereist."
De natuurorganisatie zegt voor een positieve opstelling te kiezen "ondanks het erg zwakke GLB". "Mits enige goede wil kan er aan het goedgekeurde plan nog gesleuteld worden om de ergste pijnpunten aan te pakken. Wij hebben een 10-puntenverbeterprogramma opgesteld en roepen minister Brouns op om hier werk van te maken", besluit Ramaekers.
10-puntenverbeterprogramma van Natuurpunt
Stel een volwaardig overlegorgaan in dat opvolging en bijsturing doet
Stel alsnog een uniforme bufferzone van 6 m in langs waterlopen en grachten
Bestrijding invasieve planten moet meer gespecifieerd worden
Zorg voor een actueel overzicht van alle kleine landschapselementen
Niet -productief areaal in functie van biodiversiteit en erosie moet correct worden aangegeven en gerealiseerd
Breid verplichte erosiemaatregelen uit naar “oranje” percelen
Investeer in biolandbouw en andere vormen van agro-ecologie
Een brede interpretatie van de definitie van “goede landbouwkundige staat” is nodig om rekening te houden met biodiversiteit
Laat het natuurvergunningenbesluit volledig doorwerken in de conditionaliteit
Handhaving is het sluitstuk: zorg voor een transparant handhavingsprotocol
Bron: Eigen berichtgeving