Natuurorganisaties teleurgesteld in ‘chaotische’ COP16, deelnemers vroegtijdig opgestapt

Hoewel de wereldtop chaotisch is verlopen, koppen de organisatoren wel fier met de oprichting zogenaamde ‘Cali fonds’. Dat moet ervoor zorgen dat ontwikkelingslanden mee delen in de winsten die bedrijven maken dankzij het gedigitaliseerde genoom van de lokale planten en dieren. Dit is vooral relevant voor farmaceutische en cosmeticabedrijven. De deelnemers engageren zich ook om inheemse volkeren en mensen van Afrikaanse afkomst beter te vertegenwoordigen in de internationale onderhandelingen over biodiversiteit.

Vele andere, belangrijke agendapunten kenden echter geen resolutie. Misschien wel de belangrijkste is het ontbreken van een financieringsmodel om het ‘Kunming-Montreal Global Framework for Biodiversity’, een actieplan voor de bescherming van de biodiversiteit, werkelijkheid te laten worden. Volgens berekeningen is er 700 miljard dollar nodig om dit biodiversiteitsplan te realiseren.

Vredespact zonder centen

Het "akkoord van Kunming-Montréal", ook wel het "vredespact met de natuur" genoemd, doet wellicht een belletje rinkelen bij wie COP 15 in Montréal heeft opgevolgd. Het pact werd historisch genoemd, en is bijzonder ambitieus. Eén van de centrale doelstellingen is om tegen 2030 30 procent van alle land en de zee op aarde te beschermen. Ook wilde men het budget voor bescherming van de soortendiversiteit verdrievoudigen. Federaal minister van Leefmilieu Zakia Khattabi (Ecolo) noemde dit akkoord belangrijk “voor het voortbestaan van de mensheid”. Of deze sterke ambities nu nog haalbaar zijn, valt sterk te betwijfelen.

De andere hangende kwestie is een controlemechanisme om landen bij het al dan niet naleven van hun biodiversiteitsbeloften op te volgen. De onderhandelingen liepen door tot diep in de nacht, en vele aanwezigen waren vertrokken om te gaan slapen en hun vlucht naar huis te halen. Uitendelijk werden de finale besprekingen opgeschort omdat er niet genoeg onderhandelaars meer aanwezig waren om tot een akkoord te komen.

"We zijn gevaarlijk uit koers"

Reine Spiessens, biodiversity advocacy officer van WWF België, is niet te spreken over deze gebrekkige uitkomst. "Dit is niet oké en heeft gevolgen voor ons allemaal”, zegt ze. “De missie om het verlies aan natuur tegen 2030 een halt toe te roepen en om te buigen was al niet gemakkelijk en nu raken we gevaarlijk uit koers.”

Toch zijn er enkele lichtpuntjes voor de natuurliefhebbers. Kort voor het einde van COP16 hebben de nationale regeringen van een groep landen, waaronder België, een 'Mainstreaming champions group' opgericht. Die groep wil samen het bewustzijn en de inspanningen rond biodiversiteit algemene ingang doen vinden. Naast België zijn ook Colombia, Mexico, Canada, Chili, Costa Rica, Duitsland, Fiji, Finland, Frankrijk, Georgië, Mauritanië, Peru, Portugal, Spanje, Zambia en Zuid-Afrika lid van de groep.

"Door toe te treden tot die groep geeft België aan dat het vastbesloten is om ambitieus rekening te houden met biodiversiteit in economische sectoren zoals voeding, landbouw, energie en visserij", zegt Spiessens.

Maar bij beloftes horen daden. WWF hoopt dit signaal dus weerspiegeld te zien in de nationale biodiversiteitsstrategie, die op dit moment nog steeds herzien wordt en die snel moet resulteren in een nauwkeurig en meetbaar actieplan.

Waar is het geld?

Greenpeace Belgium reageert in dezelfde lijn als WWF. “Regeringen in Cali presenteerden plannen om de natuur te beschermen, maar slaagden er niet in om het geld te mobiliseren dat daarvoor nodig is”, zegt An Lambrechts, hoofd van de Greenpeace-delegatie op COP16. “De financiering voor biodiversiteit blijft stilstaan door een oorverdovend gebrek aan geloofwaardige financiële toezeggingen van rijke landen en ongezien lobbywerk van bedrijven. Met nog een week tot de start van de klimaattop COP29, schaadt het uitblijven van een beslissing over financiering het vertrouwen tussen landen van het Globale Zuiden en Noorden.”

Philippe Verbelen van Greenpeace vraagt ons land om actief werk te maken van natuurherstel, meer middelen te voorzien het areaal beschermde natuur te verhogen tot 30 procent van onze volledige landoppervlakte.