Minister Crevits wil varkenssector weerbaarder maken
Verschillende parlementsleden hadden vragen voor Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits over de crisis in de varkenssector. “Ik erken dat de sector in een crisis zit”, aldus de minister. “Als we zien dat de prijzen in de winkels stijgen terwijl de boeren minder krijgen, dan zit er iets heel grondig scheef.” De minister geeft ook mee dat het op politiek vlak niet zo eenvoudig is om daarop in te grijpen, maar dat de sector weerbaarder kan gemaakt worden via het ketenoverleg.
Vlaams parlementslid Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) beet de spits af. “De varkenshouders zitten op hun tandvlees. Veel heeft natuurlijk te maken met de uitbraak van de varkenspest in september 2018. De export viel stil. Ondertussen is de varkenspest wel verdwenen, maar herstelt de export zich niet.”
Hoge winkelprijzen, lage prijzen voor varkenshouders
Volgens Stefaan Sintonbin brengt het ketenoverleg niet veel op. “De prijs van het varkensvlees stijgt in de winkels, terwijl de producenten steeds een slechte prijs blijven krijgen”, gaat hij verder. “Het debat is een debat dat ik hier al jaren voer: wat er allemaal blijft plakken in de keten. Tegen dat een product van bij de producent tot bij de consument in de winkel ligt, daar zitten heel wat actoren tussen. Het ketenoverleg heeft eigenlijk nooit voor een oplossing gezorgd. De varkensprijzen blijven in België historisch laag en gaan zelfs tot onder de euro.”
Ook Vlaams parlementslid Emmily Talpe (Open Vld) maakt zich zorgen. “Door al die toestanden zitten we met een prijshandicap voor ons product”, reageert ze. “Volgens het Algemeen Boerensyndicaat vielen de noteringen bij ons vijf tot zes procent lager uit ten opzichte van onze buurlanden. Eind 2019 en begin 2020 – net voor de coronapandemie – was er enig voortuitzicht, er was wat zuurstof, de prijzen gingen omhoog. Maar dat was maar van korte duur.”
Daarna ging de bezetting van de slachthuizen achteruit en sloot de horeca. “Dit zorgde ervoor dat de prijzen naar een absoluut dieptepunt zakten”, aldus Emmily Talpe. “De prijs situeert zich volgens mijn gegevens rond de 80 cent per kilogram. Dat is een historisch laag niveau. De varkenshouders worden als laatste schakel in de keten weer het sterkst geraakt. Want de prijzen zijn in de handel wel gestegen. Het maakt de vraag naar een betere verdeling van de winsten in de hele ketting andermaal actueel.”
Perspectief voor heropleving blijft beperkt
Vlaams minister Hilde Crevits gaf toe dat de situatie zeer acuut is. “De recente heropleving van de varkensprijzen de afgelopen weken zijn dan wel hoopgevend, maar in combinatie met de stijging van de voederkosten blijft het perspectief op een echte heropleving vooralsnog beperkt”, reageert ze. “Bovendien ziet de sector in deze grote crisis zijn vaste kosten ook nog eens stijgen.”
De minister geeft mee dat haar diensten de situatie rond de slachtachterstand van dichtbij monitoren. “Die lijkt intussen weggewerkt”, aldus Crevits. “De AVP-vrije status die België ondertussen eind vorig jaar opnieuw heeft ontvangen, moet leiden tot een gestage toename van handel naar derde landen, al ben ik er mij van bewust dat de grote bestemmingen zoals China en Zuid-Korea nog niet onmiddellijk beschikbaar zijn voor Belgisch varkensvlees.”
Steunmaatregelen
Op Vlaams niveau kunnen landbouwbedrijven die kampen met liquiditeitstekorten, bij het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) een tijdelijke waarborg aanvragen indien ze nood hebben aan bijkomende overbruggingskredieten. “Bedrijven kunnen nog tot 30 september een steunaanvraag indienen”, zegt minister Crevits. “Mijn diensten zullen de nodige acties ondernemen om de bekendheid van dit instrument bij de landbouwers én de banken te verhogen. Het wordt immers niet echt gebruikt, niet zoals we zouden willen. Daarnaast worden binnen het VLIF de doorlooptijden van VLIF-investeringsdossiers zo kort mogelijk gehouden, om op die manier tegemoet te komen aan liquiditeitstekorten die kunnen ontstaan op bedrijven.”
Er moet een structurele oplossing worden uitgewerkt voor de moeilijkheden waar onze varkenssector mee geconfronteerd wordt
Daarnaast zijn de diverse VLAIO-steunmaatregelen (Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen) toegankelijk voor landbouwers indien ze aan de voorwaarden voldoen. “Op 15 februari was daarvan al meer dan 5,5 miljoen euro uitgekeerd aan landbouwbedrijven en aanverwanten”, reageert minister Crevits.
Maar er is nood aan meer. “Ik zoek naar een mogelijk bijkomend instrument, omdat ik zie dat veel boeren geen beroep kunnen doen op de VLAIO-instrumenten die nu zijn uitgewerkt”, klinkt het. “Ze hebben geen 60 procent omzetverlies, maar ze kampen met een mix van een pak omzetverlies en gestegen kosten. Dat is iets waar de landbouwsector vrij uniek in is in vergelijking met andere economische sectoren. Ik ben aan het bekijken wat we daar kunnen doen, maar dat is natuurlijk niet evident omdat we proberen de lat gelijk te leggen voor iedereen. We blijven echter zoeken om daar toch een stukje oplossing aan te bieden.”
Ketenoverleg
Crevits wil zich ook persoonlijk mengen met het ketenoverleg. “Er moet een structurele oplossing worden uitgewerkt voor de moeilijkheden waar onze varkenssector mee geconfronteerd wordt. De prijzen stijgen terwijl de boeren minder krijgen. Dan zit er iets heel grondig scheef.” De keten moet sowieso weerbaarder worden, zowel structureel als in tijden van crisis. “Daarom wil ik graag een faciliterende rol opnemen, met als doel een ketenbreed crisismechanisme uit te bouwen. Ik zal hiervoor op korte termijn de keten samenroepen en dit gesprek opstarten.”
Het volledige verslag van de commissie kan u hier terugvinden.
Bron: Pigbusiness / eigen verslaggeving
