Lijst bedreigde vogelsoorten wordt verontrustend lang

Vogels worden wereldwijd nog steeds bedreigd door de uitbreiding van het landbouwareaal, schadelijke exotische soorten en boskap, zo blijkt uit de nieuwe Rode Lijst van broedvogels. De ijseend en de grote zee-eend, twee Noord-Europese eendensoorten die in België gekend zijn als wintergast, worden als 'kwetsbaar' en 'bedreigd' aangeduid. Het meest alarmerende nieuws komt uit het Amazonewoud.

De nieuwe Rode Lijst van broedvogels werd donderdag bekendgemaakt door BirdLife, een internationale natuurbeschermingsorganisatie waarvan Natuurpunt de Vlaamse vertegenwoordiger is. De Rode Lijst geeft de status van alle 10.000 gekende vogelsoorten en wordt gemaakt in opdracht van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN).

In het hele Amazonegebied zijn nu al 100 vogelsoorten sterk bedreigd. Het verdwijnen van het woud is daar de belangrijkste oorzaak van. Naast Brazilië zijn de Verenigde Staten, Indonesië en India koplopers als het om met uitsterven bedreigde diersoorten gaat.

"Ook uit Noord-Europa komt zorgwekkend nieuws", zegt Gerald Driessens van Natuurpunt. "In de Baltische Zee zijn de aantallen van de ijseend de afgelopen jaren met meer dan 2,8 miljoen gedaald, om nog totaal onverklaarbare redenen. De ijseend is een soort die ook bij ons wordt waargenomen. Ze is nu geklasseerd als kwetsbaar."

De uitbreiding van het landbouwareaal stelt vogels voor de meeste problemen. De bedreiging door agressieve roofdieren zoals ratten en katten, is  verrassend tweede. Grootschalige bosontginning staat op de derde plaats, gevolgd door jacht en stroperij. Ook commerciële ontwikkeling en verkaveling van natuur speelt meer dan 40 procent van de soorten aanzienlijk parten.

Op de nieuwe Rode Lijst staan geen vogels die in Vlaanderen broeden, maar Natuurpunt wijst op de Vlaamse variant van de Rode Lijst. Daarop staan soorten die lokaal ernstig bedreigd worden. Ooit broedde de kuifleeuwerik met enkele honderden paren in Vlaanderen. Thans is de soort door slechts enkele broedpaartjes vertegenwoordigd in de Westhoek. Maar ook de zomertortel, de eens algemene graspieper en zelfs de rietgors staan, net als een hele resem akkervogels, in de categorie 'bedreigd' geboekt.

BirdLife voert samen met zijn partners wereldwijd actie op plaatsen waar soorten met uitsterven bedreigd zijn. Onder meer door het Preventing Extinctions Programme, dat mede gesteund wordt door Natuurpunt, zoekt BirdLife middelen en slagkracht om het tij te keren daar waar de soort het uitsterven recht in de ogen kijkt.

Meer info: IUCN Red List