Leuven verpacht OCMW-gronden aan lokale boeren: “Pioniersrol”
OCMW Leuven stelde in maart 2022 12 gronden, goed voor in totaal 22 hectare, ter beschikking voor stadslandbouwprojecten. Zeven kleinschalige landbouwbedrijven mogen via erfpacht hun project uitwerken. Het grootste perceel is de Herpendalvallei in Bierbeek. Het gaat om een terrein van 16 hectare, dat vier lokale organisaties samen zullen gebruiken voor duurzame landbouw.
Waar veel autonome gemeentebedrijven ervoor kiezen om OCMW-grond te verkopen, kiest stad Leuven bewust een andere weg. “Als je verkoopt, heb je geen controle wat er op deze gronden zal gebeuren”, zegt landbouwschepen David Dessers (Groen). “We kennen de problematiek in de landbouw, waar rijke mensen landbouwgronden kopen om er bijvoorbeeld paarden op te zetten en verder niets mee te doen. Wij wilden dat deze gronden zouden gaan naar duurzame landbouwprojecten die inzetten op de korte keten. Daarom besloten we om met een erfpachtformule te werken.”
In wat inmiddels de tweede oproep is voor deze erfpachtformule, stelden 32 organisaties en individuen zich kandidaat om de gronden te bewerken. “Wie het zou worden, dat werd via een aantal kwalitatieve criteria bepaald”, zegt Dessers. “Het was niet de bedoeling dat bijvoorbeeld een klassieke boer op deze velden maïs zou telen voor de export. Onze voorkeur ging naar duurzame projecten, die communityversterkend werken.”
Duurzaamheid troef
Bio was opvallend genoeg geen vereiste. “Er zijn heel wat duurzame projecten die niet volledig bio zijn’, zegt Dessers. “Daar willen we de deur niet voor dichtzetten. Duurzame landbouw is geen zwart-witverhaal.” In totaal heeft Leuven vandaag het equivalent van 43 voetbalvelden ingezet voor innovatieve stadslandbouwprojecten. “Ik denk dat we als stad een pionier zijn om dit te doen”, zegt Dessers. “Andere steden tonen veel interesse om hierin te volgen.”
Het laatste toegewezen project is de Herpendalvallei, een samenwerking tussen vier bedrijven. CSA-boerderijen De Witte Beek en ‘t Legumenhofke, kazenproducent Weigewijs en fruitteler ’t Fruitratje zullen het perceel samen bewerken in een unieke samenwerking. Anne Martens van De Witte Beek is enthousiast over het project. “Het is een buitenkans om op zo’n gigantisch perceel te kunnen werken”, zegt ze. “In Bierbeek zijn de grondprijzen onbetaalbaar. Via dit project kunnen we aan een normale pachtprijs ons bedrijf uitbouwen met 20 jaar zekerheid.”
“De samenwerking met de collega-bedrijven geeft de mogelijkheid om ons met elkaar te linken en circulair te zijn”, zegt Martens. “De kaasmaakster start een eigen kudde van West-Vlaams roodbont voor melkproductie. Er zal dus grasklaver gezaaid worden op weides die de koeien zullen begrazen en bemesten. Dit wordt dan bemeste, rijke bodem vol organische stof om groenten te kweken. We hoeven dus geen dure meststof aan te kopen. Ook de stalmest kunnen we op de akkers gebruiken.”
Fruitteler ’t Fruitratje zal meer dan 100 hoogstambomen aanplanten op de weide. “Voedingsbomen waar de koeien aan kunnen knabbelen, die ook nog eens appelen en peren zullen produceren”, zegt Martens. “Er zal ook graanteelt zijn, in eerste instantie voor eigen dieren maar op termijn eventueel voor andere afzet. Omdat de financiële druk lager is, kunnen we het bedrijf beter uitbouwen.”
Ook met het aanpalende psychiatrisch centrum Sint-Kamillus is een interessante samenwerking. “De mensen die er verblijven krijgen de kans te werken op de boerderij”, zegt schepen Dessers. “Producten zullen een afzet hebben naar de keuken van het centrum. We bouwen een hele gemeenschap rond dit project.”
Bron: Eigen berichtgeving
