Landelijke Gilden vraagt meer actuele buurtwegenatlas

Deze week vond in Leuven een studieavond plaats over trage wegen. Met dit initiatief brachten Landelijke Gilden en Boerenbond 120 geïnteresseerden uit Vlaams-Brabant samen,  voornamelijk  burgemeesters, schepenen, ambtenaren en bestuursleden. De organisatoren roepen de gemeenten op om hun atlas der voet- en buurtwegen te actualiseren, in functie van de hedendaagse behoeften.

De zogenaamde trage wegen zijn doorgaans vastgelegd in de atlas der voet- en buurtwegen uit 1845. Dit fijnmazig wegennet ontstond als ontsluiting voor de vele sterk versnipperde landbouwpercelen en zorgde voor de verbindingen tussen afgelegen hoeves en het dorp. Ondertussen, meer dan 170 jaar later, is dat netwerk buurtwegen sterk geëvolueerd en onvoldoende afgestemd op de hedendaagse behoeften. "Daarom dringen een herschikking van het wegennet en een actualisering van de atlas zich op", vinden Landelijke Gilden en Boerenbond.
 
Sommige wegen bleven decennialang onbenut, andere zijn niet meer toegankelijk omdat oude, kleine percelen uit het verleden samensmolten tot grotere gehelen en doorgang niet meer vereist is. Het niet afschaffen van deze achterhaalde wegen leidt op het terrein tot rechtsonzekerheid, burenruzies en onnodige betwistingen voor de vrederechter. Andere wegen liggen niet op de meest geschikte plaats en dwarsen bijvoorbeeld een tuin, soms zelfs woning, een weide, een akker of een natuurgebied.

"De afschaffing of verplaatsing van achterhaalde tracés kan nodeloze versnippering voorkomen en kan bijdragen tot grotere gehelen van open ruimte", klinkt het. Op andere plaatsen ontstonden wegen die nog altijd frequent gebruikt worden maar geen officiële erkenning en bescherming genieten. Voor deze wegen zorgt de actualisering van de atlas voor de nodige rechtszekerheid voor de gebruikers. 
 
Landelijke Gilden wil vooral de voet- en buurtwegen benutten voor veiliger functioneel fiets- en voetgangersverkeer. Voor de uitbouw tot een modern fiets- en voetgangersnetwerk is een evenwichtige benadering noodzakelijk die rekening houdt met natuur, recreatie, mobiliteit en landbouw, en waarbij op het terrein structureel overleg plaatsvindt met alle betrokkenen. "Waar zinvol moeten gemeenten durven nieuwe  buurtwegen aan te leggen", voegt de organisatie er nog aan toe.
 
In de huidige wetgeving geven gemeenten slechts advies over wijzigingen aan deze wegen en keurt de provincie het voorstel goed of af. "Geef de beslissingsmacht aan de gemeenten", adviseert Landelijke Gilden, "want zij zijn het best geplaatst om te oordelen over het bestaansrecht van een trage weg." Dit gebeurt best vanuit een globale gemeentelijke visie en een vastgelegd kader, zodat willekeur wordt uitgesloten. Het toezicht en de beroepsprocedure zouden dan via de provincies moeten lopen.

Ondanks diverse pogingen ziet het er niet naar uit dat de wetgeving snel zal veranderen. Daarom roept Landelijke Gilden de gemeenten op om binnen de bestaande wetgeving en in overleg met de provincies hun atlas te actualiseren en te moderniseren.