Hoe rijm je ‘farm to fork’ en Mercosur?

Een uitgebreid artikel in de weekendkrant van De Standaard legde de machtstentakels van de Boerenbond bloot. Het is een verademing om te zien hoe grondig journalistiek werk nog ruimte kan krijgen. Complexe verhalen krijg je niet uitgelegd op een halve pagina. En we zien dat het werkt. Want het dossier van de megastallen zindert nog na in de landbouwsector.

In de artikels over landbouw wordt direct en indirect verwezen naar de machtigste landbouw­lobby in dit land, de Boerenbond. Het is duidelijk dat je veel vragen kunt stellen bij de verweving tussen kapitaal en politiek. Maar vergis u niet van vijand. De Boerenbond is een huis met vele kamers. Er werken veel interessante mensen bij de Boerenbond. Er zit veel knowhow bij deze organisatie, en die hebben we nodig.

Helaas wordt de vinger te weinig op de wonde gelegd. Het is jammer genoeg niet hip om te verwijzen naar het economische model dat achter de echte problemen van landbouw en milieu schuilt. Een economie die vasthoudt aan ongebreidelde groei, barst vroeg of laat. Die wetenschap is tientallen jaren geleden al aangetoond door economen ­zoals Herman Daly. Maar je hoeft geen econoom te zijn om het te zien. Onze omgeving is eindig. Een mooi voorbeeld daarvan is de hoeveelheid landbouwgrond in Vlaanderen.

Een economisch model dat die groei in zijn genen heeft, ontploft. Het is jammer dat organisaties als de Boerenbond eraan blijven vasthouden. Maar ook bijna alle politieke partijen in Vlaanderen houden vast aan dat enig ­zaligmakende model van een groei-economie.

Op microniveau, het niveau van de boerderij, hebben ondertussen heel wat boeren dat begrepen. Ze kiezen andere wegen dan groei om hun inkomen op peil te houden. Maar die nieuwe verdienmodellen vragen ook op ­macroniveau een andere context, een ander paradigma. En daar is er nog altijd geen aanzet toe gegeven.

Europa heeft er een verpletterende verantwoordelijkheid in. Met de nieuwe strategie van ‘farm to fork’ wordt gepleit voor een ander landbouwmodel. Tegelijk stippelt de Europese Unie met het nieuwe landbouwbeleid en vrijhandelsakkoorden zoals Mercosur, een pad uit dat blijft focussen op die economische groei en exportgerichte landbouw. Europa is, terecht, heel streng als het eropaan komt om de lidstaten te wijzen op hun verplichtingen in moeilijke dossiers zoals dat van de stikstofproblematiek. Maar om die echt op te lossen, zijn keuzes nodig. Nieuwe economische modellen, op maat van onze omgeving zijn de sleutel om heel wat problemen tegelijk aan te pakken. Waarom doet Europa dat niet?

Met dit opiniestuk wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

De auteur: Bavo Verwimp is landbouweconoom en runt de bioboerderij De Kijfelaar.