Helft wereldbevolking heeft gezondheidsproblemen door te veel of te weinig voeding

Het GNR verschijnt sinds 2014 jaarlijks en omvat een onafhankelijke analyse van de toestand van diëten en voeding in de wereld. Dit jaarlijks wereldvoedingsrapport wil zorgen dat er empirisch onderbouwde acties komen om een einde te maken aan slechte eetgewoonten en ondervoeding, zoals landen over heel de wereld zijn overeengekomen. Verschillende landen en organisaties, zoals de Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), ondersteunen het rapport.

Afgaand op de huidige ontwikkelingen, zal de wereld negen van de tien doelstellingen van de WHO tegen 2025 niet halen, zo staat te lezen in het rapport. Voor moeders, baby’s en jonge kinderen gaat onder meer om het tegengaan van overgewicht, dwerggroei, ondervoeding, bloedarmoede, laag geboortegewicht en borstvoeding voor zuigelingen. Daarnaast zijn er ook nog vier doelstellingen op vlak van niet-overdraagbare aandoeningen: hoge bloeddruk, obesitas, diabetes en te hoge zoutinname.

Ondervoeding versus overgewicht

Een deel van de mensen die met voedingsgerelateerde gezondheidsproblemen kampt, krijgt te weinig eten met voldoende voedingsstoffen binnen. Bij kinderen kan een gebrek aan voedingsstoffen leiden tot ondergewicht of onvoldoende groei. Volgens het rapport zijn meer dan 45 miljoen kinderen ter wereld te mager. Ruim 149 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar zijn dan weer te klein door een gebrek aan voedingsstoffen.

Zo ligt de inname van groenten en fruit in heel de wereld nog steeds ongeveer 50 procent onder het aanbevolen niveau en de inname van noten en peulvruchten ligt meer dan twee derde onder de aanbevolen porties. De inname van rood en verwerkt vlees neemt daarentegen toe en is bijna vijf keer zo hoog als het maximum van één portie per week, terwijl de consumptie van suikerhoudende dranken, die in geen enkele hoeveelheid worden aanbevolen, eveneens toeneemt.

Dieetgerelateerde ziekten en sterftecijfers zijn groot en nemen in de meeste regio's toe. Het aantal sterfgevallen als gevolg van slechte eetgewoonten is sinds 2010 met 15 procent gestegen - sneller dan de bevolkingsgroei - en is nu verantwoordelijk voor meer dan 12 miljoen sterfgevallen door niet-overdraagbare ziekten bij volwassenen. Dit is een kwart (26%) van alle sterfgevallen onder volwassenen per jaar. Het aandeel vroegtijdige sterfgevallen dat aan voedingsrisico's wordt toegeschreven, is het hoogst in Noord-Amerika en Europa (elk 31%), en het laagst maar ook op een opmerkelijk niveau in Afrika (17%).

Schadelijke gevolgen voor planeet

Volgens het rapport zijn de schadelijke gevolgen van onze voeding voor de planeet alarmerend en nemen ze nog toe. “Volgens onze nieuwe schattingen veroorzaakt de mondiale vraag naar voedsel nu meer dan een derde (35%) van alle broeikasgasemissies en gebruikt deze aanzienlijke en toenemende hoeveelheden milieubronnen. Vergeleken met 2010 zijn de milieueffecten van de vraag naar voedsel met maar liefst 14 procent toegenomen, waarbij voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van de broeikasgasemissies en het landgebruik”, luidt het.

Noord-Amerikaanse diëten hebben de grootste impact op het milieu, terwijl Afrikaanse en Aziatische diëten de minste impact hebben. “Maar in elke regio moeten op grote schaal veranderingen in het voedingspatroon worden doorgevoerd om te komen tot gezonde en duurzame voedingspatronen die alle vormen van ondervoeding aanpakken en tegelijkertijd de gezondheid van de planeet in stand houden”, staat te lezen in het GNR.

Impact coronapandemie

Ook het effect van de coronapandemie is meegenomen. “De pandemie heeft ons nog verder van koers gebracht. Naar schatting 155 miljoen mensen extra worden wereldwijd tot extreme armoede gedreven als gevolg van verstoorde voedsel- en gezondheidssystemen, en mensen die zwaarlijvig zijn of andere voedingsgerelateerde chronische ziekten hebben, zijn kwetsbaarder voor Covid-19”, klinkt het. Dit maakt het volgens de onderzoekers nog moeilijker om de wereldwijde voedingsdoelstellingen te halen. “De behoefte aan financiering is dus dringender dan ooit.”

“De conclusie is dat, ondanks enige vooruitgang, de voeding niet gezonder wordt en steeds meer van het milieu vergt, terwijl onaanvaardbare niveaus van ondervoeding blijven bestaan”, zo besluiten de onderzoekers. Ze wijzen er ook op dat er een hoge menselijke, ecologische en economische kost is verbonden aan de verderzetting van ons huidig gedrag. “En we zullen een veel hogere prijs betalen als we nu niet handelen”, klinkt het.