Helft Belgen tevreden over aanbod vleesvervangers

Uit een bevraging van GAIA blijkt dat de helft van de Belgen aangeeft dat de huidige vleesvervangers voldoen aan zijn of haar behoeften. Dat is een stijging van 7 procent in vergelijking met anderhalf jaar geleden. Daarnaast geeft 11 à 12 procent van de Belgen aan dat de coronacrisis een impact heeft gehad op hun vleesconsumptie en hun perceptie rond vlees. Kweekvlees wekt dan weer een positieve connotatie op bij 44 procent van de Belgen. Dat is min of meer een status quo in vergelijking met anderhalf jaar geleden.

In januari 2019 gaf GAIA een eerste keer de opdracht aan onderzoeksbureau Ipsos om de perceptie rond plantaardige vleesvervangers en kweekvlees te meten bij de Belgische bevolking. In juni 2020 werd een vervolgonderzoek uitgevoerd om te kijken of de perceptie, drijfveren en barrières hieromtrent al veranderd zijn. Ook de directe impact van de coronacrisis werd daarbij gemeten. In totaal werden 1.000 Belgen online bevraagd.

Tevredenheid over vleesvervangers

Daaruit blijkt dat 26 procent van de Belgen van mening is dat het huidig aanbod vleesvervangers helemaal aan zijn of haar behoeften voldoet. Nog eens 25 procent geeft aan eerder tevreden te zijn over dat aanbod. Jonge mensen, in de categorie van 18 tot 34 jaar, hebben een positievere houding dan oudere generaties. De belangrijkste redenen voor deze tevredenheid zijn de variatie in het aanbod vleesvervangers, het feit dat vleesvervangers beter zijn voor het welzijn van dieren en dat ze beter zijn voor het milieu.

Eén op vijf heeft er geen mening over het aanbod vleesvervangers en 28 procent is er eerder niet tot helemaal niet tevreden over. Als gevraagd wordt waarom het aanbod niet voldoet, dan wordt vooral geantwoord dat de huidige vleesvervangers niet lekker zijn en dat ze niet dezelfde textuur of smaak hebben als vlees. Op de derde plaats komt dat ze als te duur gezien worden.

Bij de meerderheid van de consumenten heeft de coronapandemie geen impact gehad op de vleesconsumptie. 12 procent van de Belgen zegt minder vlees te eten door de uitbraak van het virus. Bij 11 procent is het vertrouwen in ‘vlees van geslachte dieren’ door de pandemie achteruit gegaan. Eenzelfde percentage vindt de ontwikkeling van kweekvlees nu belangrijker dan voor het coronavirus de kop opstak.

Kweekvlees uitgelegd

Tot slot werd ook gepeild naar de houding van de respondenten ten aanzien van kweekvlees. Daarbij werd uitgelegd dat wetenschappers momenteel werken aan een manier om vlees te produceren door dierlijke cellen te gebruiken in plaats van levende dieren. Er werd ook gezegd dat deze nieuwe methode om vlees te produceren waarschijnlijk binnen vijf tot tien jaar beschikbaar zal zijn voor de consument. “Let wel, dit soort vlees is echt dierlijk vlees en mag dus niet worden verward met plantaardige vleesvervangers. Dit vlees is dus identiek aan dierlijk vlees (smaak, voedingswaarde,…) zonder dat er dieren voor gedood moeten worden”, zo luidde de uitleg in de enquête.

Vervolgens werd gepolst naar de eerste indruk over kweekvlees. Daaruit blijkt dat 44 procent van de Belgen er een positieve eerste indruk over heeft, 39 procent is neutraal en 17 procent heeft een negatieve eerste indruk. Gepeild naar de relevantie ervan, 6 op 10 Belgen kweekvlees relevant. Toch vindt maar een derde van de respondenten het concept van kweekvlees aantrekkelijk. En bij net iets meer mensen (38%) voldoet het aan de behoeften in het kader van alternatieven voor vlees van geslachte dieren. Daarmee is de houding ten aanzien van kweekvlees niet veranderd in vergelijking met een bevraging in januari 2019.

Jonge mannen (18 tot 34 jaar) en Belgen uit een hogere sociale klasse hebben een betere eerste indruk van kweekvlees. Ook is die indruk bij Vlamingen (51%) opvallend beter dan bij Walen (33%) en Brusselaars (39%).

Ruim de helft van de Belgen (52%) is bereid om kweekvlees te proeven wanneer het beschikbaar zou zijn. Een kwart twijfelt en iets minder dan een kwart zegt niet bereid te zijn om kweekvlees te proeven. Prijs is wel een belangrijke factor. Bijna vier op tien Belgen zou kweekvlees kopen als het beschikbaar is aan dezelfde prijs als vlees van geslachte dieren. Ruim een kwart (28%) zegt niet bereid te zijn om dan kweekvlees te kopen. Stijgt de prijs van kweekvlees ten aanzien van gewoon vlees, dan daalt ook de aankoopintentie. Wanneer kweekvlees dubbel zo duur is, zegt 83 procent niet bereid te zijn om dit vlees te kopen.

De voornaamste reden om kweekvlees te gaan consumeren, is dat het eten van vlees mogelijk is zonder dat er dierenleed aan te pas komt. Daarnaast vinden de respondenten dat het beter is voor het milieu en dat het een oplossing kan zijn voor het wereldvoedselprobleem. De grootste barrières om voor kweekvlees te kiezen, is dat het te duur is, dat het onnatuurlijk is en dat men het niet vertrouwt.

Vleesvervangers en kweekvlees in Vlaamse context

Vleesvervangers kunnen ook voor Vlaamse land- en tuinbouwers een interessante nieuwe niche zijn. Bij ILVO wordt er volop onderzoek verricht naar de teelt van plantaardige eiwitten die kunnen gebruikt worden voor de productie van vleesvervangers. Het gaat onder meer om onderzoek naar droge soja, edamame, linzen, kikkererwten, bruine bonen, kidneybonen, enz. “Wij vinden het belangrijk dat onze landbouwers een graantje kunnen meepikken van de huidige hype rond plantaardige eiwitten”, klinkt het. Bovendien bouwt ILVO in zijn pilootfabriek ook een nieuwe eiwitonderzoekslijn om de voedingsindustrie bij te staan in het zoeken naar toepassingen voor plantaardige eiwitten.

Kweekvlees is tot nog toe een verhaal van multinationals en startups. Wereldwijd hebben zich de afgelopen jaren tientallen bedrijven gericht op het ontwikkelen en commercialiseren van kweekvlees uit stamcellen. Het onderzoek vindt vandaag vooral plaats in Nederland, de Verenigde Staten en Israël. In eigen land werkt de startup Peace of Meat, met steun van de Vlaamse overheid, in twee laboratoria in Antwerpen aan de productie van kweekvlees. Het bedrijf heeft zich tot doel gesteld om Europees marktleider te worden in deze niche.

Meer informatie: GAIA - Rapport kweekvlees en vleesvervangers 2020