Handel reageert verontrust op Wit-Russische ban op groente en fruit

De Wit-Russische importban gaat op 1 januari in voor een periode van zes maanden. De protectionistische maatregel van de Wit-Russische autoriteiten is een volgende stap in het escalerende conflict tussen Europa en het oostelijk buurland. Door de migrantenkwestie in het grensgebied heeft Europa de voorbije weken een aantal maatregelen genomen.

De importban heeft betrekking op bepaalde levensmiddelen, zoals groenten en fruit, noten, maar ook varkens, vleesproducten, zuivel en zout. Naast import uit de Europese Unie worden ook de Verenigde Staten, Canada, Noorwegen, Albanië, IJsland, Noord-Macedonië, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland geboycot. In de praktijk zullen de gevolgen voor de Europese en Belgische versmarkt het grootste zijn, omdat dit de belangrijkste productgroepen naar het Slavische land zijn.

Druk op de Europese prijzen

Veerle Vandersypt, secretaris van Fresh Trade Belgium dat de Belgische groothandel vertegenwoordigt en 80 aangesloten leden heeft, reageert verontrust op de ban: “Dit zou wel degelijk impact kunnen hebben op de prijsvorming.” Zij stelt dat de rechtstreekse export vanuit België naar Wit-Rusland eerder beperkt is, maar dat het land een behoorlijk belangrijke handelspartner is voor Europa. Naar schatting 10 procent van de geëxporteerde verse groenten en fruit in Europa gaat naar Wit-Rusland. In 2020 was dat zo’n 411.000 ton, volgens Vandersypt.

Het land is een belangrijke handelspartner voor Polen en Litouwen. Meer dan de helft van de Europese export naar Wit-Rusland kwam van Polen (+/- 260.000 ton), gevolgd door Litouwen (107.000 ton).  Doordat deze landen niet langer kunnen exporteren, kan dit ook gevolgen hebben op de prijsvorming in België en heel Europa. “Vanuit de handel zijn we zeker bezorgd om de indirecte impact van het embargo omdat Polen en Litouwen nu zelf ook op zoek moeten naar andere afzetmarkten en dit algemene druk kan zetten op de markt.”

Het is dan ook niet vreemd dat Freshfel, de Europese koepelorganisatie van de Europese groente- en fruithandel, een oproep doet aan de Europese Unie om de groente- en fruitsector te verdedigen. Het kan volgens de organisatie niet zijn dat de sector het slachtoffer wordt van politieke schermutselingen, zoals ook het geval was in 2014 toen Rusland een importban invoerde en de perentelers enorme klappen ondervonden waar ze tot op heden niet volledig van hersteld zijn.

Appels (99 ton), peren (619 ton) en tomaten (820 ton) zijn de grootste Belgische exportproducten naar Wit-Rusland. Bel’export, dat onder andere Belgische peren exporteert naar het land, maakt zich behoorlijk veel zorgen. “Het wegvallen van een dergelijk volume zou nefast voor de prijs kunnen zijn”, zegt Tony Derwael van het exportbedrijf en tevens fruitteler. België produceert ruim 300.000 ton peren. “Er is ook indirecte export naar Wit-Rusland, want er zijn ook Belgische peren die via Polen of Litouwen in Wit-Rusland belanden”, vult Vandersypt aan.