Gros van waterconsumptie kruipt in voeding en kleding

De doorsnee Belg verbruikt dagelijks bijna vijfduizend liter water per dag. Bovenop de 120 liter leidingwater die uit de kraan stroomt, is er elke dag nog eens veertig keer zoveel 'virtueel water' nodig voor de productie van onze voeding en onze kleren. De zogenaamde watervoetafdruk van België ligt een flink stuk boven het wereldgemiddelde. Nog zorgwekkender is dat we 80 procent van onze watervoetafdruk in het buitenland zetten. Vaak in landen die nu al kampen met waterschaarste.

Experts van over de hele wereld buigen zich dezer dagen in Stockholm over de waterschaarste, volgens de Verenigde Naties een van de grootste bedreigingen die ook ons westerlingen boven het hoofd hangt. Om de omvang van het probleem te schetsen, bracht het WWF het waterverbruik in Groot-Brittannië in kaart. De natuurorganisatie rekende uit dat de gemiddelde Brit een 'watervoetafdruk' heeft van 4.645 liter per dag. Voor België is de oefening nog niet helemaal gedetailleerd gemaakt, maar de cijfers geven aan dat ons land nog slechter zou scoren. De website waterfootprint.org schat het nationale waterverbruik in België op 1.800 kubieke meter per persoon per jaar. Omgerekend naar dagelijks verbruik betekent dat ruim 4.900 liter.

Het huishoudelijk verbruik slorpt slechts 120 liter water per dag op. Het overgrote deel van onze waterconsumptie is indirect water of 'virtueel water'. De Nederlandse onderzoekers van de universiteit van Enschede die als eerste met het concept van de watervoetafdruk op de proppen kwamen, berekenen de hoeveelheid virtueel water door voor elke stap in de productieketen het watergebruik te meten: van het water dat nodig is om de plant te doen groeien tot en met de verkoop in de supermarkt.

Zo is er 40 liter water nodig voor één simpele boterham, 140 liter water voor één kopje koffie en 2.700 liter voor een t-shirt. "Het grote probleem aan onze watervoetafdruk is dat de grote meerderheid van die waterverslindende producten wordt geïmporteerd uit het buitenland", reageert Philippe Weiler, waterspecialist bij de Belgische afdeling van het WWF. Volgens de onderzoekers in Enschede gebeurt tachtig procent van 'ons' watergebruik in het buitenland. Daarmee zijn we bij de slechtste leerlingen van de klas.

"De producten die wij invoeren, zijn meestal ook nog eens afkomstig uit landen waar waterschaarste heerst. Een simpel, fictief voorbeeld: tomaten uit Marokko. Het productieproces in Marokko verslindt zeker niet meer water dan de tomatenkweek in Belgische serres. Maar in Marokko is water wel een zeer kostbaar goed, en alle rapporten tonen aan dat het er in de toekomst alleen maar kostbaarder en zeldzamer op zal worden".

De watervoetafdruk van de Belgen is een stuk kleiner dan die van koploper Verenigde Staten. De Amerikanen gebruiken dagelijks nog eens vlot tweeduizend liter meer dan de Belgen. In Europa komen Griekenland, Spanje en Italië in de buurt van de Amerikanen. "Een verklaring is niet eenvoudig", aldus Weiler. "Maar het zal zeker meespelen dat de Zuid-Europese landen vaak met compleet verouderde infrastructuur zitten. Heel wat water gaat nodeloos verloren". Niet echt bemoedigend, want de Verenigde Naties voorspellen bijvoorbeeld ook in Spanje grote problemen. Steden als Barcelona voeren nu al noodgedwongen water aan per boot.(KS)