Groeiende populariteit Halloween doet pompoenareaal stijgen

Vier grote pompoenen aan de laadkade van BelOrta in Sint-Katelijne-Waver springen in het oog bij een bezoek aan de veiling. De vruchten, die van april tot eind augustus hun huidige volume bereikten, komen van Dirk en Jan Boeren die in Sint-Martens Latem een slabedrijf runnen en in het najaar de teelt van pompoenen erbij doen.

Vlaams wereldrecord

De pompoenenteelt is een initiatief van Jan Boeren, die in 2011 in het bedrijf kwam. Hij kreeg het idee om de teelt van pompoenen samen met zijn vriend Mathias Willemijns op te starten wanneer ze onderling een wedstrijd hielden om de grootste pompoen te kweken. Uiteindelijk kwam Willemijns als de winnaar uit de strijd. De jonge West-Vlaming had de smaak te pakken en klopte in 2016 zelfs het wereldrecord met een pompoen van 1.190,5 kilo.

De tuindersfamilie Boeren teelt in totaal een halve hectare pompoenen, waarvan een gedeelte megapompoenen en een ander gedeelte kleinere pompoenen zijn. “De kleinere pompoenen zijn beter voor consumptie. De grote pompoenen zijn vooral bedoeld als versiering voor etalages of voor Halloween-evenementen”, vertelt Jan Boeren.

De persoonlijke wedstrijd tussen de twee vrienden is geen unicum. Sinds 2019 wordt bijvoorbeeld in Kasterlee jaarlijks het Belgisch Kampioenschap Pompoenwegen gehouden. Willemijns behaalde hier in 2020 nog de eerste plaats met een 1.024,5 kilo wegende pompoen. Voor nog meer herfstevenementen in ons land is de pompoen een welkom thema.

Zo is er dit jaar bijvoorbeeld Pumkimania in Groot-Bijgaarden, een pompoententoonstelling waarbij een tiental dinosaurussen zijn aangekleed met de vrucht en onder andere een workshop 'pompoen versieren' op het programma staat. Je kan er zelfs een bootje varen in een megapompoen. De pompoenen voor de tentoonstelling, die nog loopt van 8 september tot 5 november, komen van een teler in Gent. Op één van de vele informatieborden op het terrein lezen we dat er 800 variëteiten van de pompoen bestaan. De organisatie situeert de oorsprong van de pompoenteelt in Noord-Amerika waar inheemse volkeren rond 4.000 voor Christus begonnen met de teelt.

Halloween

Het aantal pompoenen dat bij dergelijke evenementen gebruikt wordt, staat in contrast met de exemplaren die rond Halloween opduiken in winkels, scholen, buurtgemeenschappen en bij mensen thuis. “Halloween is uit Amerika overgewaaid naar Europa en wordt steeds populairder in ons land”, vertelt Frederik Devos, een teler uit Ardooie. Devos startte 12 jaar geleden met de teelt en hij groeide uit tot één van de belangrijkste pompoenenproducenten van de REO-veiling.

Remie Dewitte, commercieel directeur van de REO-veiling uit Roeselare, constateert ook de invloed van Halloween op 31 oktober. “Wij zien inderdaad dat er steeds meer vraag is naar grotere pompoenen voor decoratie en we willen daar de komende jaren nog meer op inzetten.” REO heeft een handvol variëteiten in zijn assortiment. Dewitte kan niet aangeven welk percentage van de pompoenen uiteindelijk als gerecht op het bord van de Vlaamse consument terecht komt en welk percentage als pronkstuk op de vensterbank staat. "Maar het gros van onze pompoenen is sowieso voor consumptie. Verder hoop ik dat ook de inhoud van de uitgeholde pompoenen in de soep gaat”, zegt hij met een knipoog.

Naast de pompoenen bestemt voor decoratie, zit de verkoop van de traditionele eetpompoenen bij REO-veiling in de lift. “De uitbreiding van het assortiment kan hierin een rol spelen”, stelt Dewitte. “Naast de traditionele Rouge Vif D'Etampes, een oud Frans ras, zijn er nu tal van alternatieve variëteiten, zoals bijvoorbeeld de Crown Prince, de zoetige spaghettipompoen of de butternut pompoen.”

Areaal groeit snel

De groeiende populariteit van de pompoen valt ook af te lezen uit de cijfers van het Europese bureau voor statistiek Eurostat. Daaruit blijkt dat het pompoenenareaal in ons land sterk gestegen is de voorbije jaren, van 200 hectare in 2014 tot 700 hectare vorig jaar in België. Het gaat daarbij om pompoenen die niet alleen voor de versmarkt geproduceerd worden, maar ook voor de industrie. Zo zou naar schatting meer dan de helft voor de diepvriesindustrie bedoeld zijn.  

Als specialist in volle groente behoort REO tot de grootste pompoenenveiling van ons land. Het areaal dat in de veiling verhandeld wordt, is de voorbije jaren gegroeid tot 60 hectare. In volume uitgedrukt steeg de aanvoer van pompoenen bij de REO-veiling van 800.000 kilo in 2020 tot 1 miljoen kilo vorig jaar. “Wij verkopen aan supermarkten, groothandels en marktkramers”, vertelt Dewitte die het aantal REO-pompoenleveranciers op 15 schat.

Gebruik voor kleurstoffen?

Toch zijn het niet alleen telers in West-Vlaanderen waar de pompoen in trek is. VILT was dit weekend in de buurt van Peer toeschouwer van de pompoenenoogst. De teler, die meerdere hectare in Limburg teelt en zijn vruchten naar verluidt levert voor de productie van kleurstoffen, wilde geen details kwijt. “Ik heb een geheimhoudingsclausule met de afnemer”, zo klinkt het.