Goede omzetcijfers geven boeren wat extra ademruimte
De omzet van de Vlaamse boerderij gaat erop vooruit, terwijl de kosten dalen. Dit blijkt uit ramingen van Boerenbond. In totaal zou de omzet van de Vlaamse land- en tuinbouw dit jaar uitkomen op 7,7 miljard euro. Dat is vijf procent meer dan in 2022 en bijna een kwart boven het gemiddelde van de voorbije vijf jaar. “Eindelijk zuurstof voor land- en tuinbouwers na twee jaar van dramatische prijsstijgingen”, stelt Lode Ceyssens, voorzitter van Boerenbond. “Maar geen euforie, de grote volatiliteit in veel deelsectoren maakt dat het dansen op een slappe koord blijft.”
“Eindelijk een daling van de kosten, gekoppeld aan een hogere omzet. Er is een herstel in sectoren waar diepe putten geslagen zijn”, zegt Ceyssens. De voorbije jaren gingen de kosten in de land- en tuinbouwsector omhoog, voornamelijk door stijgingen van de energieprijzen en meststoffen. “De kostenexplosie van de voorbije twee jaar bedroeg alles samen meer dan 40 procent. Deze stijging was hoger dan de stijging van de omzet. Met een bescheiden kostendaling van 6,7 procent lijkt de kentering ingezet”, aldus Ceyssens. “Nu gaan de kosten omlaag en de omzet omhoog. Dat geeft eindelijk zuurstof aan een sector die het zeer moeilijk heeft.”
Gedaalde kosten
“De daling van de kosten is voornamelijk toe te schrijven aan de daling van de energieprijzen (-43,2%), die zich onrechtstreeks ook liet voelen in de meststoffenprijzen (-21%)”, aldus Boerenbond. “Voor de veehouderij was de daling van de veevoederkost met zes procent dan weer zeer belangrijk, een gevolg van de gedaalde graanprijzen. Dit in combinatie met de aantrekkende prijzen in de dierlijke sectoren, met uitzondering van de melkveehouderij, geeft de veehouderij extra adem.”
Landbouwers mogen zich niet vergissen, we blijven hangen op een structureel hoger kostenniveau en de nervositeit blijft in de markt hangen met de nodige volatiliteit van dien
Boerenbond geeft mee dat alle andere kosten in 2023 wel verder doorstegen, zoals de loonkosten en allerlei diensten waarop de sector een beroep doet. De voornaamste kostenstijging deed zich voor bij gewasbeschermingsmiddelen, wegens de hoge ziektedruk in 2023. Die werd veroorzaakt door de afwisseling van natte en warme weersomstandigheden, waardoor schimmelziekten meer ontwikkelingskansen kregen.
Omzet omhoog
Boerenbond raamt de omzet van de Vlaamse land- en tuinbouw in 2023 op 7,7 miljard euro. Dat is 24,7 procent boven het gemiddelde van de voorbije vijf jaar en vijf procent hoger dan in 2022. Dit cijfer is het resultaat van een omzetstijging met 3,6 procent in de plantaardige sectoren en met 5,6 procent in de dierlijke sectoren. Onderliggend verbergen de globale omzetcijfers wel sterke verschillen tussen de deelsectoren. Ook tussen de individuele bedrijven zijn de verschillen bijzonder groot.
De omzet van de dierlijke sectoren steeg in 2023 met 5,6 procent, na een eerdere forse stijging (+36%) in 2022. In 2023 stuwen vooral duurdere eieren (+45%) en varkens (+30%) de omzetstijging . Daarentegen daalde de omzet in de melkveehouderij met 12 procent als gevolg van een melkprijsdaling met 14 procent.
Plantaardige sector sterkste stijger
De stijging van de globale omzet in de plantaardige sector is het resultaat van zowel opbrengst- als prijsstijgingen, die elk 50 procent van de stijging verklaren. Ze wordt gedreven door een omzetstijging in de groentesector (+15 %) en in de sierteeltsector (+3,6 %). In de akkerbouw- en fruitsector daalde de omzet met drie procent.
De sterke stijging in de groentesector is mede het resultaat van een prijsherstel bij de veiling van verse openluchtgroenten: de prijzen van prei verdrievoudigden en ook de prijs van witloof kende een herstel van 26 procent. De glasgroenteteelt kende dan weer prijsdalingen voor paprika, komkommer en tomaten.
Ondanks de omzetstijgingen voor aardappelen en suikerbieten (beide +15 %), kon de akkerbouwsector geen plus optekenen. Wat aardappelen betreft, voorspelt Boerenbond aanzienlijk hogere opbrengsten dan in het zeer droge 2022, maar daar tegenover staan flinke prijsdalingen op de vrije markt. In de fruitsector is de terugval te wijten aan een productiedaling van peren (-22,5 procent). De fruitsector had in 2023 te kampen met prijsdalingen, zowel voor appelen, peren als voor aardbeien.
Dieptepunt te boven gekomen
“Door de vrij normale weersomstandigheden konden de meeste teeltopbrengsten zich herstellen”, aldus Boerenbond. “Voor de granen vielen de opbrengsten mee, ondanks de regenval. Er werd wel ingeboet op het vlak van kwaliteit. Aanvankelijk zag het ernaar uit dat de aardappeloogst het door het late en natte voorjaarsseizoen ging laten afweten. Maar de omslag naar beter en zonniger weer zorgde voor een sterke groei van het gewas, met opbrengsten die zich herstelden op het niveau van 2021. Ook in de diepvriesgroentesector kwam er herstel van de opbrengsten na het zeer droge jaar 2022 en tegelijk stegen ook de contractprijzen behoorlijk. Voor de sierteeltsector werden vooral in de boomkwekerijsector grotere opbrengsten gerealiseerd.”
Dat alles betekent dat de toegevoegde waarde van de sector er na het dieptepunt in 2022 weer op vooruitgaat, tot bruto 1,5 miljard euro. "Het is echter wel de vraag of dit al dan niet gaat om een structureel dan wel om een tijdelijk effect", benadrukt de Boerenbond. "We blijven hangen op een structureel hoger kostenniveau en de nervositeit blijft in de markt hangen."
Het volledige rapport kan je op de website van Boerenbond lezen.
Bron: Eigen berichtgeving
