Geen bewijs, maar Hongarije en Slovakije noemen MKZ-uitbraak "mogelijk gevolg van bioterrorisme"
nieuwsSlovakije en Hongarije hebben samen al meer dan tienduizend runderen moeten afslachten door een aanhoudende uitbraak van mond-en-klauwzeer. De eerste besmetting in Hongarije dateert van 7 maart op een rundveebedrijf in Kisbajcs, vlak bij de Slovaakse grens. Beide regeringen krijgen de uitbraak niet onder controle. Volgens de nieuwssite Politico suggereren beide Oost-Europese landen dat er sprake kan zijn van bioterrorisme, al hebben ze vooralsnog geen bewijzen om dit hard te maken.
Sinds de uitbraak van 7 maart – de eerste in 50 jaar – zijn er al drie nieuwe Hongaarse en zes Slovaakse veebedrijven getroffen door het virus. Slovakije heeft de noodtoestand afgekondigd en zet strenge grenscontroles op om een verdere verspreiding van het virus te voorkomen.
Toeval of slechte bedoelingen?
De kabinetschef van de Hongaarse premier Viktor Orban, Gergely Gulyás, suggereerde donderdag op een persconferentie dat het virus mogelijk het gevolg zou zijn van bioterrorisme. “Op dit moment kunnen we niet uitsluiten of het virus een natuurlijke of kunstmatige origine heeft”, sprak Gulyás. Hij voegde nog toe dat de verdenking van bioterrorisme gebaseerd zou zijn op mondelinge bronnen vanuit een buitenlands laboratorium, dat zijn bevindingen niet kan bewijzen, noch kan delen. Hongaarse experts worden nu opgedragen om de mogelijkheid van een gerichte biologische aanval te onderzoeken.
De Slovaakse landbouwminister Richard Takáč besloot Gulyás te volgen, en suggereerde vrijdag in een interview op Youtube dat Slovakije gelijkaardige pistes onderzoekt. Hij beweerde bovendien dat ook binnen de Europese Commissie deze bezorgdheid leeft. Gulyás zegt dat bioterrorisme immers als mogelijke oorzaak voor MKZ wordt opgegeven in Europese vergaderdocumenten. “Het is mogelijk dat iemand met bepaalde bedoelingen het virus heeft binnengebracht”, zegt Gulyás. “Het onderzoek loopt.”
De nieuwssite Politico vroeg reactie bij de Europese Commissie, maar daar wenste men niet te reageren op de commentaren van Gulyás. Wel zegt men dat het onderzoek naar de oorsprong van het virus nog steeds loopt.
"Zeer onwaarschijnlijk"
De Tsjechische viroloog Jiří Černý liet aan Politico dat hij weinig geloof hecht aan de theorie. “Voor zover ik weet is er geen bewijs om dit scenario te ondersteunen”, zegt Černý. De viroloog zegt dat alle pistes onderzocht mogen worden, maar ze mogen zeker niet worden aangenomen zonder bewijs. Volgens hem is de uitbraak van MKZ als onderdeel van een bioterroristische aanval onwaarschijnlijk.
Volgens Černý is de meest waarschijnlijke piste dat het virus accidenteel en via natuurlijke weg de landsgrenzen is binnengeslopen. “Het virus kan zich verspreiden via schoenen, kleding, besmet materieel of zelfs veren van trekvogels. Het zou niet de eerste keer zijn dat een virus zo wordt geïntroduceerd.”
België blijft vrij
Bioterrorisme of niet, een MKZ-uitbraak is een nachtmerrie voor alle betrokkenen. Zo heeft de uitbraak in het Verenigd Koninkrijk in 2001 voor 15 miljard euro aan schade aangericht, zowel bij de landbouwsectoren als bij het toerisme. De autoriteiten hebben toen meer dan zes miljoen dieren afgemaakt om het virus uit te roeien. Ook in Nederland en Frankrijk was de schade groot.
Bij deze uitbraak blijft het virus zich in Oost-Europa situeren. In januari werd nog MKZ gesignaleerd in Duitsland, maar die haard werd snel bedwongen. Het ging toen om een kudde van 14 waterbuffels. Het virus was genetisch niet verwant aan de uitbraken in Hongarije en Slovakije.
België is al decennialang vrij van MKZ. Zelfs tijdens de grote uitbraak van 2001, zijn we de dans ontsprongen. Volgens het FAVV dateert het laatste geval van MKZ op ons grondgebied uit 1970. Tot het begin van de jaren ’90 werd mond- en klauwzeer in ons land en elders in de EU preventief bestreden met behulp van vaccinatie van de rundveestapel. Sinds 1991 is deze preventieve vaccinatie niet langer toegestaan. In Hongarije en Slovakije vaccineert men nu wel om de ziekte in te dammen. Moest het virus ooit in België aanlanden, is noodvaccinatie binnen een beperkte straal rond de besmette bedrijven wel één van de te volgen bestrijdingsmaatregelen.
Ook elders in de wereld is MKZ een bezorgdheid. Volgens het FAVV zijn de Verenigde Staten en Australië vrij van mond- en klauwzeer, maar elders in de wereld komt de ziekte nog veelvuldig voor en meestal wordt ze daar ook actief bestreden. In sommige landen in Zuid- en Midden-Amerika, Afrika en Azië wordt de ziekte gecontroleerd met behulp van vaccinatie.
Bron: Politico / eigen berichtgeving
