Forse invloed opwarming oceanen op zeeleven en -spiegel

Door de opwarming van de Noordzee en de Noord-Atlantische Oceaan trekken koudwatervissen weg, wat gevolgen heeft voor de visserij. Anderzijds kunnen nieuwe soorten nu overleven in onze waters. Dat concluderen mariene instituten uit elf lidstaten, waaronder het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), na 15 jaar onderzoek. Wat de zeespiegel betreft, houden de onderzoekers rekening met een globale stijging van 80 tot 180 cm tegen 2100.

Op de slotconferentie van het CLAMER-project in Brussel kwamen experts in mariene en klimaatwetenschappen donderdag bijeen voor de synthese van de Europese onderzoeksresultaten over klimaatseffecten in zeeën en oceanen. De opwarming met 1 graad van Noordzee en Noord-Atlantische Oceaan doet bepaalde soorten zoals het roeipootkreeftje uitwijken naar koudere wateren. Dat beïnvloedt de hele voedselketen want vissen die leven van dit soort plankton volgen naar het noorden, wat op zijn beurt een probleem kan zijn voor zeevogels.

Soorten die al te lijden hadden onder overbevissing, zoals schelvis en heilbot, krijgen het nog moeilijker. Garnaalvissers treffen minder garnaal aan in de Noordzee. Ook kabeljauw heeft het lastig met de opwarming want de soort plant zich vroeger voort, maar mist daardoor de bloei van plankton. Andere soorten profiteren van de opwarming: sardine, ansjovis en zeebaars zakken vanuit zuidelijke wateren af naar de Noordzee. Ook grote zeezoogdieren zoals bruinvis en witsnuitdolfijn laten zich vaker opmerken voor onze kust. De opwarming van de zee kan ook gezondheidsrisico's inhouden want bacteriën en algen, waarvan sommige gifstoffen afscheiden, gedijen goed in warmer water.

In het CLAMER-project stellen wetenschappers vast dat het zeeniveau tussen 1961 en 2003 wereldwijd met gemiddeld 1,8 millimeter per jaar is gestijgen. Niet alleen smeltend poolijs is de oorzaak, maar vooral het uitzetten van water bij hogere temperaturen. Naast Nederland is België het meest gevoelig voor overstroming door een stijging van het zeeniveau. Een stijging van 1 meter volstaat om 63.000 hectare land blank te zetten en van Brugge, Antwerpen en Dendermonde de nieuwe kuststeden te maken.

De onderzoekers verwachten op basis van verschillende klimaatmodellen een wereldwijde zeespiegelstijging van 80 tot 180 centimeter tegen 2100. Een soortgelijk onderzoek in België voorspelt een stijging van 60 centimeter in een gematigd scenario, 93 centimeter in een warm scenario en een 2 meter hogere zeespiegel tegen 2100 in het worst-case-scenario.

Meer info: CLAMER
Bekijk hier de video 'Living with a warming ocean'