Europa wil handelsverstorende katoensteun opgeven

Katoen is van levensbelang voor zo'n 15 miljoen mensen in vier West-Afrikaanse landen (Benin, Tsjaad, Burkina Faso en Mali). Momenteel kunnen die landen niet of nauwelijks concurreren tegen de zwaar gesubsidieerde Amerikaanse katoenproducenten. Daarom hebben die vier landen katoen tot een topprioriteit verheven in de gesprekken onder de lidstaten van de WTO.

De belofte die de Europese Unie nu doet, heeft nauwelijks gevolgen voor Europa. Het EU-landbouwbeleid is al herschikt, waardoor de interne subsidiëring niet langer handelsverstorend is. Bovendien heeft Europa zich al bereid verklaard alle exportsubsidies op korte termijn af te schaffen. Europa is goed voor 2,6 procent van de wereldproductie. De VS leveren 20 procent van de katoenproductie. De Amerikaanse katoenboeren zijn enkel concurrentieel dankzij rijke subsidiëring. De VS willen tot nog toe niet verder gaan dan een belofte om de exportsubsidies af te schaffen tegen 2010 en de interne subsidies tegen 2020.

Voor commissaris Mandelson zou een akkoord over katoen een belangrijke verwezenlijking moeten worden van de WTO-ministerconferentie in Hongkong. Midden december had men daar een politiek akkoord moeten bereiken over de doelstellingen van de Doha-ontwikkelingsronde. De onderhandelingen vorderen echter te traag en daarom is nu enkele maanden uitstel voorzien. De uiteindelijke deadline voor een juridisch uitgewerkt akkoord blijft wel rond de jaarwisseling 2006/2007.

Europa wil daarom in Hongkong een akkoord zonder cijfers - maar wel met alle vorderingen die tot nu gerealiseerd zijn - én met een pakket steun voor de ontwikkelingslanden. Naast katoen, gaat dat pakket over technische bijstand bij export. Europa wil ook dat alle rijke landen het Europese EBA-schema overnemen. Onder dat schema kunnen de armste landen alle producten tolvrij exporteren naar Europa vanaf 2009.

Om Hongkong zo veel als mogelijk te redden, komen de toponderhandelaars van de vier sleutelspelers - VS, EU, India en Brazilië - wellicht dinsdag samen voor nieuwe informele gesprekken. Europa vraagt de anderen op te houden met steeds weer de schuld van de problemen te leggen bij het Europese landbouwbeleid. Met name de verklaringen op de Apec-conferentie worden niet geapprecieerd.

Ook hekelt Europa de weinig flexibele houding van Brazilië. Dat land wordt inzake landbouw dé grote winnaar van Doha, maar wil nauwelijks toegevingen doen inzake industriële goederen en inzake diensten.