Europa weigert Belgische landbouwers te compenseren voor blauwtong
nieuwsDe Europese Commissie wil niet putten uit de crisisreserve voor landbouwers die economische schade hebben oplopen door het blauwtongvirus. “We geven niet op en zullen de druk blijven opvoeren”, aldus Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v). Ondertussen verklaarde ontslagnemend federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) donderdag dat hij extra middelen zal vragen aan de regering om de vaccinatie tegen blauwtong en EHD, die volgend jaar verplicht wordt, te financieren.
Omdat Vlaanderen in “een moeilijke budgettaire context van besparingen zit” kunnen Vlaamse veehouders niet rekenen op compensaties voor de geleden schade door het blauwtongvirus vanuit de Vlaamse overheid. Toch had Brouns nog een sprankeltje hoop om alsnog geld te kunnen vinden voor de veehouders in de Europese landbouwcrisisreserve.
Wat is de landbouwcrisisreserve?
Dit is een fonds binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) dat in het leven werd geroepen om economische schokken in de landbouwproductie of -distributie op te vangen. Sinds de oorlog in Oekraïne werd het crisisfonds al meerdere malen aangewend door verschillende EU-lidstaten. De compensaties die Oost-Europa kreeg na de verstoring op de graanmarkt kwamen bijvoorbeeld uit het fonds, maar ook steun aan landen die getroffen zijn door uitzonderlijke weersomstandigheden of aan landen die hun wijnvoorraden niet wegkrijgen waardoor de markt ernstig verstoord wordt.
Samen met zijn federale en Waalse collega’s schreef Brouns Europees landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski aan om ondersteuning vanuit de crisisreserve te vragen. Maar België stuit daarbij op een ‘njet’ van de commissaris. Zo te zien vindt de Europese Commissie dat ons land niet voldoet aan de nodige criteria om aanspraak te maken op hulpfinanciering. Nochtans zou België niet het eerste land zijn die steun krijgt om veehouders te compenseren door dierziekten. Eerder dit jaar kreeg Italië 46,7 miljoen euro uit de landbouwreserve om boeren te steunen die getroffen waren door uitbraken van vogelgriep. Italië nam in 2022 onmiddellijk ernstige maatregelen om de verspreiding van de vogelgriep te voorkomen, wat tot productieverlies van eieren, vlees en levende dieren leidde in veehouderijen die in de perimeter lagen waar een verplaatsingsverbod gold. Het budget dat ter beschikking kwam kon Italië gebruiken om de uitgaven te dekken die de autoriteiten gedaan hadden om de zwaarst getroffen boeren te steunen.
Druk opvoeren
“We geven niet op en zullen de druk blijven opvoeren”, is te horen vanuit het kabinet-Brouns. “Het blijft ons standpunt dat Europa hier tussen moet komen.” Misschien vindt België binnenkort meer gehoor bij de nieuwe landbouwcommissaris Christophe Hansen (EVP) die klaarstaat om Wojciechowski’s mandaat over te nemen.
De verschillende beleidsniveaus kijken naar elkaar voor financiële vergoedingen. Uiteindelijk blijven onze land- en tuinbouwers achter met lege handen
De beslissing van de Commissie stuit op onbegrip bij het Algemeen Boerensyndicaat (ABS): "Blauwtong is nochtans een Europees probleem, heel wat landen zijn getroffen". De landbouworganisatie geeft ook mee dat er in de toekomst nog veel extra schade naar boven zal komen in alle landen.
Dat punt haalt ook Boerenbond aan. “Onze land- en tuinbouwers krijgen elke dag beter zicht op de langetermijnimpact van blauwtong. Naast dierensterfte blijkt ook dat er een grote impact is op de vruchtbaarheid en de melkproductie op lange termijn”, aldus Boerenbond. “De beleidsmakers van de verschillende beleidsniveaus kijken allemaal naar elkaar voor financiële vergoedingen. Uiteindelijk blijven onze land- en tuinbouwers achter met lege handen. Wij zijn hierover zeer teleurgesteld.”
Steun over de taalgrens
De Waalse boeren blijven alvast niet met lege handen achter. Vorige maand kondigde Waals minister van Landbouw Anne-Catherine Dalcq (MR) aan 15 tot 17 miljoen euro uit te trekken voor landbouwers die getroffen zijn door het blauwtongvirus. Vorige week zette Brouns in de commissie van Landbouw evenwel enkele vraagtekens bij de manier van werken van de Walen. “Ik vind het opvallend welk bedrag de Waalse collega’s vrijmaken en stel me de vraag of ze dat elke keer zullen kunnen blijven doen, bij elke virusuitbraak en bij elke virusvariant”, aldus Brouns, die er fijntjes aan toevoegde dat de algemene Waalse begroting tot op heden zelfs nog niet goedgekeurd is.
"De omvang van de blauwtongcrisis is dit jaar inderdaad nieuw. Maar net daarom dat landbouwers in deze crisissituatie moeten kunnen rekenen op steun", duidt ABS. De landbouworganisatie wijst erop dat er dit jaar nog geen verplichte vaccinatie was. "Wanneer dit een feit is, zullen ook de gevolgen van minder grote omvang zijn. Vlaanderen mag zijn kop nu vooral niet in het zand steken. Het is aan minister Brouns om naar analogie met Wallonië zijn verantwoordelijkheid te nemen en de veehouders alsnog te compenseren."
Clarinval vraagt extra middelen voor vaccinatie
Voor die verplichte vaccinatie te financieren zal ontslagnemend minister van Landbouw David Clarinval (MR) de regering alvast om extra middelen vragen. Dat heeft hij donderdag verklaard tijdens het vragenuurtje in de Kamer.
Vanaf volgend jaar moeten rundvee- en schapenhouders hun dieren laten vaccineren tegen serotypes 3 en 8 van het blauwtongvirus. Runderen moeten daarnaast ook een spuitje krijgen tegen epizoötische hemorragische ziekte (EHD). De landbouwers moeten zelf opdraaien voor de kosten, maar voor houders van schapen, geiten en hertachtigen vervalt in ruil wel de bijdrage aan het sanitair fonds.
De landbouworganisaties waren er niet over te spreken dat de boeren de vaccinatie zelf moeten betalen. Minister Clarinval gaf donderdag echter aan dat hij de regeringspartners extra geld zou vragen om de boeren te helpen. De plenaire Kamer stemde even later in met de vraag van PS voor de snelle agendering van een resolutie waarin eveneens wordt gevraagd dat de overheid die vaccinatiekost op zich zou nemen.
