Europa vindt geen snelle oplossing voor hoge prijzen

Naast de negatieve stem in het Ierse referendum over het verdrag van Lissabon gaat de aandacht op de Europese top gisteren en vandaag naar de hoge prijzen voor energie en voedsel. In nagenoeg alle EU-lidstaten waren er de afgelopen weken protesten van vissers, transporteurs of boeren. De Europese leiders hebben wel begrip voor het protest, maar veel meer dan wat punctuele ingrepen voor de zwaarst getroffenen komt er niet.

Budgettair is daarvoor geen ruimte. Bovendien wil men absoluut vermijden verkeerde signalen te geven. Een belastingverlaging ter compensatie van de hoge olieprijzen zou de producenten het signaal geven om de prijzen blijvend te laten stijgen. Voor consumenten en bedrijven zou zo'n compensatie het signaal zijn dat ze hun gedrag niet moeten aanpassen.

De Commissie heeft een lijstje met aanpassingen klaar. Om te leren leven met een hoge olieprijs is het nodig er minder afhankelijk te worden. Dat betekent dat de zoektocht naar meer energie-efficiëntie en energiebesparing wordt voortgezet. De energieconsumptie moet tegen 2020 met 20 procent dalen. Het aandeel van de hernieuwbare energie moet tegen 2020 stijgen met 20 procent. Europa wordt wel voorzichtiger met biobrandstoffen. Voor wegvervoer is biobrandstof momenteel het enige valabele alternatief voor aardolie. In rijke landen is biobrandstof nu al goed voor bijna 2 procent van het verbruik van het wegtransport. Dat aandeel kan nog stijgen.

Toch is de Commissie niet ongevoelig voor de recente kritiek op biobrandstoffen. Ze blijft wel bij haar analyse dat de stijgende productie van biobrandstoffen weinig tot niets heeft bijgedragen aan de stijgende voedselprijzen. Wel erkent de Commissie voor het eerst dat de duurzame productie van biobrandstoffen niet gegarandeerd is. De doelstelling om 10 procent van het verbruik van het wegvervoer te halen uit biobrandstoffen, is daarom voorwaardelijk.

De Commissie belooft strikte voorwaarden voor de uitstoot van CO2, voor biodiversiteit en voor het gebruik van land. De gevolgen van de productie van biobrandstoffen op de voedselproductie zullen van nabij opgevolgd worden. De Commissie stipt verder aan dat ze al diverse maatregelen nam om de stijgende voedselprijzen te counteren: de verplichte braaklegging van gronden is opgeheven, de melkquota zijn opgetrokken en de importtaksen op granen werden afgeschaft. Europa belooft de derde wereld beter bij te staan in de uitbouw van de landbouwsector.

De Commissie ontkent dat de Europese exportsubsidies de landbouw in Afrika vernield hebben. Die exportsubsidies zijn sterk gedaald, tot 1 miljard euro dit jaar en tot 350 miljoen volgend jaar. Bovendien zijn er nauwelijks subsidies voor export naar Afrika. De Commissie houdt op de top wel een pleidooi voor ggo's. Hoewel Europa een streng erkenningssysteem heeft opgebouwd, blijven die zeer omstreden. De bevolking heeft er schrik van en dus durven de politici nauwelijks nieuwe ggo's goedkeuren. Volgens de Commissie kunnen ggo's de productiviteit in de landbouw helpen verhogen, zeker in gebieden met een slecht klimaat. De Commissie blijft wel vasthouden aan de strenge erkenningsvoorwaarden.

Het EU-Commissielid voor Energie, Andris Piebalgs, zal zondag in Saudi-Arabië deelnemen aan de top van olieproducerende en olieconsumerende landen. Hij zal er aandringen op meer investeringen in de oliesector.(KS)