Droogte fnuikt groei van aardappelen, lagere opbrengsten verwacht
Waar de Franse aardappeltelers nu al spreken van een rampzalige oogst als gevolg van de droogte, is in Vlaanderen een iets optimistischer geluid te horen. Boerenbond zegt geen fameus, maar ook geen rampzalig jaar te verwachten. Uit recente proefrooiingen van het Proefcentrum Aardappelteelt (PCA) blijkt wel dat de groei van de aardappelen intussen gefnuikt is.
200 miljoen euro schade in Frankrijk
Vrijdag kwam de vereniging van Franse aardappeltelers (UNPT) met de melding dat de aardappeloogst dit jaar minstens een vijfde kleiner zal zijn dan het gemiddelde van de voorbije 20 jaar. UNPT verwacht dat de schade door de droogte en de hitte oploopt tot 200 miljoen euro. Het roept de andere schakels in de keten op om mee verantwoordelijkheid op te nemen voor de verliezen. “Landbouwers kunnen niet alleen de kost dragen van deze uitzonderlijke klimatologische omstandigheden”, klinkt het.
Ook in ons land is het natuurlijk al erg lang droog. Waar de PCA-proefrooiingen tot voor kort niet echt onder het meerjarig gemiddelde lagen, slaat dat beeld bij de laatste proefrooiingen om. De gemiddelde opbrengst van Fontane, één van de meest geteelde variëteiten, zou 36,4 ton per hectare bedragen. Er is ook een zeer grote variatie tussen percelen te zien. Zo zijn er percelen waar de opbrengst lager ligt dan 25 ton per hectare, terwijl ongeveer een derde van de velden boven de 40 ton per hectare uitkomt.
Aardappeltelers kijken terug op moeizame oogst met hoge opbrengsten
22 november 2021Groei gefnuikt
Sinds de vorige proefrooiing, twee weken geleden, is er dus maar 2 ton per hectare bijgekomen. Dat staat gelijk aan een aangroei van 130 kilo per hectare per dag. Dat is bijzonder weinig, want normaal bedraagt de aangroei in deze periode 360 kilo per hectare per dag. Bovendien stelt PCA vast dat de afrijping van de aardappelen al verder gevorderd is dan normaal. “Gecombineerd met het weer dat we mogen verwachten de komende periode, lijkt het weinig waarschijnlijk dat we nog grote groei mogen verwachten”, klinkt het. Het proefcentrum stelt ook vast dat de aardappelen veel minder dik zijn dan andere jaren.
Door die trage groei zakt de opbrengst van dit jaar snel weg onder het meerjarig gemiddelde. Gemiddeld genomen ligt dat voor deze periode van het jaar rond de 46 ton per hectare. “Sinds de start van onze metingen in 2011 noteerden we enkel in 2012 en 2018 een gelijkaardige opbrengst, maar toen waren er nog minder groeidagen verstreken en was de afrijping nog niet zo ver gevorderd”, aldus PCA.
“Een heel goed aardappeljaar zal het niet worden”, is ook te horen bij Boerenbond. “Maar het zal ook geen heel slecht jaar zijn. Veel hangt af van de streek en van het ras”, zegt woordvoerder Vanessa Saenen. De landbouworganisatie verwacht dit jaar gemiddeld genomen een opbrengst van 44 ton per hectare voor alle aardappelvariëteiten samen. Vorig jaar was dat 44 ton, in het andere extreem droge jaar 2018 ging het om 33,8 ton per hectare.
PCA viert 30 jaar aardappelonderzoek
Het proefcentrum voor de aardappelteelt werd opgericht in 1992 als een gezamenlijk initiatief van de provincies Oost- en West-Vlaanderen. “Het deel van PCA was van in het begin duidelijk”, legt directeur Bruno Gobin uit. “Het praktijkcentrum moest werken aan de vooruitgang van de aardappelteelt door onderzoek, vorming en voorlichting. Het moest daarbij een brugfunctie vervullen tussen de meer fundamentele academische kennis en de praktijk. Zo worden de bedrijven voorbereid op nieuwe evoluties en regelgeving.
Vandaag telt PCA meer dan 1.300 leden die wekelijks de PCA-berichtgeving ontvangen. “Dat nauw contact tussen onderzoekers en telers is belangrijk”, zo meent Gobin. Het garandeert volgens hem een snelle doorstroming van kennis naar bedrijven, los van commerciële belangen. “Door te blijven zoeken naar rendabele oplossingen voor actuele problemen kunnen we meebouwen aan een duurzame toekomst voor een veerkrachtige aardappelteelt”, meent hij.
Gobin formuleert meteen ook een zestal actuele uitdagingen. Bemesting is er eentje van. “Die moet steeds vaker op het scherp van de snee gebeuren. Wij trachten met advies over dosering, techniek, tijdstip en middelen de teler zo goed mogelijk te begeleiden”, legt hij uit. Ook de droogte brengt steeds vaker kopzorgen. PCA onderzoekt onder meer hoe de bodem weerbaarder kan gemaakt worden tegen de klimaatverandering en welke mogelijkheden er zijn voor irrigatie. Ook rassenkeuze is een belangrijk onderzoeksthema, zowel voor de rendabiliteit als de duurzaamheid van de teelt.
Op vlak van milieu is gewasbescherming een belangrijke uitdaging. PCA adviseert de aardappeltelers al bijna 30 jaar met waarschuwingsberichten over de aardappelplaag. Vandaag gebeurt dat onder de vorm van een webapplicatie. “En de voorbije jaren hebben we ook een eigen model voor alternariabestrijding ontwikkeld”, legt Gobin uit. Een laatste punt waar PCA sterk op inzet is de bewaring van aardappelen, die vraagt immers zeer veel kennis en infrastructuur.
De 30ste verjaardag van het praktijkcentrum werd in de kijker gezet tijdens het jaarlijkse proefveldbezoek van PCA. Meer dan 400 aanwezigen uit alle schakels van de aardappelketen kwamen de 4 hectare grote proefvelden bekijken, kennis opdoen en netwerken met collega’s.
Bron: Belga / PCA
