Aardappeltelers kijken terug op moeizame oogst met hoge opbrengsten
Ondanks een daling van het aardappelareaal in België met 7,5 procent, is de productie met 2,2 procent toegenomen in ons land. Dat is vooral een gevolg van een sterke stijging van de aardappelopbrengst per hectare: bijna vijf ton per hectare meer dan het vijfjaarlijks gemiddelde. Door de moeilijke weersomstandigheden verliep de oogstperiode echter zeer traag en moeizaam.
Traditioneel maakt North-Western European Potato Growers (NEPG) na het oogstseizoen de balans op voor de aardappelproductie in Noordwest-Europa, het belangrijkste aardappelproductiegebied in de EU. Het verzamelt daarvoor gegevens van ons land, van Nederland, Frankrijk en Duitsland.
Moeilijke zomer en trage oogst
“Na één van de meest natte zomers in een decennium volgde een zeer trage en moeilijke oogstperiode in België, Nederland en Duitsland. Frankrijk vormde de uitzondering met een gemakkelijke en snelle oogst”, klinkt het.
België kende de moeilijkste oogstomstandigheden. Heel wat telers moesten ook in november nog aan de slag om hun oogst binnen te krijgen. “De oogstmachines konden door de nattigheid maar op 60 tot 70 procent van hun capaciteit werken waardoor het hele oogstproces behoorlijk wat vertraging opliep”, weet NEPG.
In België konden de oogstmachines door de nattigheid maar op 60 tot 70 procent van hun capaciteit werken waardoor het hele oogstproces behoorlijk wat vertraging opliep
Opbrengst- en kwaliteitsverlies
De bruto-opbrengsten in Noordwest-Europa zijn goed, maar de netto-opbrengsten zijn eerder gemiddeld, zo laat de organisatie weten in een persbericht. “Dat de netto-opbrengsten een stuk lager liggen, is vooral te wijten aan de verliezen in het veld door waterschade en door kwaliteitsproblemen zoals holle en gekloven aardappelen of groeischeuren. Bovendien zijn ook al de eerste bewaarproblemen opgedoken. “Positief is wel dat de vraag naar aardappelen vanuit de aardappelverwerking groot is en er dus weinig partijen geweigerd worden”, luidt het.
Waar het areaal in 2021 in de NEPG-regio daalde met 24.000 hectare, van 522.000 naar 498.000 hectare (-4,6%), daalde de opbrengst van 23,4 miljoen ton naar 22,7 miljoen ton (-3,4%). In verhouding tot het vijfjaarlijks gemiddelde gaat het toch om een stijging van 2,7 procent. De gemiddelde opbrengst per hectare bedraagt dit jaar 45,6 ton, zowat 1,9 procent meer dan het vijfjaarlijks gemiddelde.
Verschillen per land
De grootste dalingen zijn op te tekenen in Nederland. Daar nam het areaal afgelopen jaar af met 7,3 procent tot ruim 71.000 hectare, terwijl de opbrengst maar liefst 12,1 procent daalde (3,2 miljoen ton). Het is ook het enige land waar de opbrengst per hectare lager ligt dan het vijfjarig gemiddelde (-4,3%), goed voor 45,5 ton per hectare.
België valt ook op in de cijfers. Terwijl het areaal op één jaar tijd daalde met 7,5 procent (het hoogste percentage van de vier landen), is het het enige land dat een hogere opbrengst behaald in vergelijking met 2020 (+2,2%). Dat betekent dat het areaal van 89.703 hectare in totaal 4,4 miljoen ton aardappelen heeft opgeleverd. Dat betekent gemiddeld 49,4 ton per hectare of een stijging van 10,4 procent in vergelijking met het vijfjarig gemiddelde.
Duitsland is met 183.000 hectare de grootste aardappelproducent van de vier landen, goed voor in totaal 8,3 miljoen ton aardappelen. Het land kende een lichte stijging van de opbrengst per hectare (45,5 ton/ha) van 0,9 procent in vergelijking met vorig jaar. In Frankrijk nam het areaal met zo’n 3 procent af en ook de opbrengst daalde in dezelfde mate. De Franse aardappeltelers hadden de laagste opbrengst per hectare (43,5 ton).
Balans tussen vraag en aanbod
“De daling van de productie in Noordwest-Europa, gecombineerd met de hervatting van de meeste exportstromen van verwerkte aardappelproducten na de coronacrisis, heeft gezorgd voor een zekere balans tussen vraag en aanbod”, is te horen bij NEPG. De vrije markt wordt volgens de organisatie gesteund door de terughoudendheid van telers om de aardappelen in opslag nu te verkopen en door de vraag naar verwerkte producten waardoor verwerkers problemen hebben om hun voorraden opnieuw op te bouwen.
“Bovendien zien we dat de industrie ook kampt met bevoorradingsproblemen en stijgende prijzen van grondstoffen, terwijl de export afhankelijk blijft van een mogelijke heropleving na de coronapandemie. Ondanks deze onzekerheden verwachten de meeste waarnemers toch dat de markt behoorlijk evenwichtig blijft.”
De contractprijzen voor het seizoen 2022-2023 moeten met 3 tot 4 euro per 100 kilo stijgen om de aardappelteelt interessant te houden voor landbouwers
Hogere contractprijzen nodig
De natte zomer heeft gezorgd voor een hoge plaagdruk en dus zijn de kosten voor bespuitingen enorm opgelopen. Ook recent zijn heel wat productiekosten nog verder gestegen. Denk maar aan de prijzen voor meststoffen. Volgend seizoen zullen aardappeltelers tot 50 procent meer moeten betalen voor kali, terwijl de prijzen voor stikstof met 200 tot 300 procent zijn gestegen.
Tegelijk bereiken de graan- en koolzaadprijzen een zeer hoog niveau. “Dit maakt de teelt van deze gewassen bijzonder interessant omdat ze heel wat minder risico inhouden dan de aardappelteelt”, beweert NEPG. “Dat geldt zowel voor het financiële aspect als het klimatologische aspect.” Om de aardappelteelt interessant te houden voor de landbouwers stelt NEPG dat de contractprijzen voor het seizoen 2022-2023 met 3 tot 4 euro per 100 kilo zouden moeten stijgen. “Als dat niet gebeurt, zou het areaal nog wel eens verder kunnen dalen”, klinkt het waarschuwend.
Bron: Eigen verslaggeving
