“Dringend nood aan EU-strategie voor meststoffen”

Tot 60 procent van wat de EU invoert van meststoffen komt uit Rusland en Wit-Rusland. In maart, kort na de inval in Oekraïne, kondigde Rusland aan de uitvoer van minerale meststoffen op te schorten en werden sancties ingesteld op de invoer van potas - één van de belangrijkste chemische stoffen in meststoffen - uit Wit-Rusland. Die plotse verstoring van de aanvoer in combinatie met de gestegen prijzen voor aardgas, dat nodig is voor de productie van meststoffen, leidde tot een verdrievoudiging van de prijzen ten opzichte van vorig jaar.

Ook in maart nam het Europees Parlement een resolutie aan over voedselzekerheid waarin het de Commissie opriep om een te grote afhankelijkheid van de invoer van meststoffen van slechts enkele leveranciers aan te pakken en de antidumpingrechten op meststoffen die in derde landen geproduceerd worden, op te heffen. In de tekst steunt het Parlement ook een overschakeling naar organische meststoffen en onderzoek en innovatie op dit gebied.

“Geen netto-importeur worden”

Voor Europees parlementslid Hilde Vautmans (Open Vld) is het voor veel boeren vijf voor twaalf. “Het inkomen van onze boeren staat op een absoluut dieptepunt. Een sector die al in crisis was, zakt nog dieper in het rood. De prijsstijgingen van kunstmest, energie en veevoeder zijn niet normaal. Tegelijk blijven de opbrengsten gelijk. De Vlaamse jaarresultaten onthulden deze week dat de werkingskosten voor onze boeren met 25 procent gestegen zijn. Maar liefst 93 procent van de omzet gaat er in op. Dit zijn hallucinante cijfers.”

In 2019 polste Vautmans bij Europese landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski hoeveel landbouwbedrijven er dagelijks in Europa verdwenen. “Het waren er toen duizend. Duizend boeren die dagelijks de activiteiten van hun landbouwbedrijf stopzetten. Daar komt deze crisis nu bovenop. We moeten ingrijpen en zorgen voor een adequate invoer van meststoffen, financiële steun bieden en inzetten op alternatieven zoals herwonnen dierlijke mest. Europa mag geen netto-importeur worden van meststoffen. We moeten inzetten op het overleven van onze boerenstiel en moeten hier een prioriteit van maken in Europa. Als we onze voedselzekerheid in stand willen houden, moeten we in de eerste plaats onze boeren ondersteunen”, besluit Vautmans.

Ook Europarlementslid Tom Vandenkendelaere (cd&v) wijst op de recordomzet van 7,2 miljard euro die Vlaamse landbouwers dit jaar geboekt hebben. “Helaas zien ze die extra omzet integraal in rook opgaan door uitzonderlijk hoge facturen voor voeders, energie en kunstmest. Beperkte beschikbaarheid en recordprijzen drijven niet enkel de productiekost naar ongeziene hoogtes, maar zullen ook leiden tot lagere gewasopbrengsten.”

Nochtans ligt de oplossing volgens hem voor het grijpen. “We mogen ons niet blindstaren op chemische kunstmest en moeten durven gebruik maken van kunstmest van dierlijke oorsprong als alternatief”, stelt hij.

Vandenkendelaere doet daarom een oproep aan de Commissie om de criteria voor ‘RENURE’ (kunstmestvervangers, red.) ernstig te nemen en dringend met een voorstel te komen. “Voor de zomer werd deze oproep reeds door 19 Europarlementsleden uit de EVP, Renew, S&D en ECR-fractie onderschreven. Dit voorstel niet opnemen in de EU-strategie voor kunstmest zou schuldig verzuim zijn op kap van de boer in tijden van crisis”, besluit hij.