Doha-ronde afgebroken en doorstart in herfst

De onderhandelingen van de Wereldhandelsorganisatie om na zeven jaar de Doha-ronde af te sluiten, zijn dinsdag na negen dagen afgebroken zonder akkoord. De veertig ministers konden geen compromis bereiken. Nieuwe afspraak is voorzien in de herfst. De mate waarin ontwikkelingslanden hun boeren mogen beschermen tegen enorme stijgingen van import van landbouwproducten zou het belangrijkste twistpunt geweest zijn.

De Amerikaanse hoofdonderhandelaarster, Susan Schwab, verzekerde dat het aanbod van de Verenigde Staten "op tafel blijft liggen" en ze verwacht tegenvoorstellen. In de wandelgangen is te horen dat er in de herfst een doorstart van de onderhandelingen over de liberalisering van de wereldmarkt komt. "We denken niet dat de onderhandelingscyclus dit jaar nog afgesloten wordt", gaf de Nieuw-Zeelandse minister van Handel van Nieuw-Zeeland, Phil Goff, wel toe aan de pers.

"De Verenigde Staten en India hebben de voorstellen tot compromis van de hand gewezen", was te horen bij een bron, dicht bij de onderhandelaars. Officieel werd nog geen enkel land met de vinger gewezen. De onderhandelaars van de voornaamste landen die negen dagen in Genève bijeenzaten, moeten zich nu volgens dezelfde bron bezinnen over de impasse.

Directeur-generaal van de WTO Pascal Lamy roept de vertegenwoordigers van de 153 lidstaten van de WTO op om de redenen voor de mislukking verder uit te diepen. Vorige maand gaf Lamy al aan dat er geen "plan B" was. Maandag liet de directeur-generaal zich nog positief uit. "We zijn dicht bij de afronding van een heel substantiële mijlpaal", klonk het toen. De vergadering van Genève was overigens het laatste moment voor de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten om een deal om de tarieven en subsidies in de landbouw te verlagen.

Tot op het laatste moment werd dinsdag geprobeerd om de vorderingen samen te vatten en voor latere discussies veilig te stellen. Afgelopen vrijdag hadden zeven onderhandelaars van de Europese Unie, de Verenigde Staten en uit India, China, Brazilië, Japan en Australië een compromis uitgewerkt. Te veel kwesties zoals de hoge katoensubsidies in de Verenigde Staten, de bananenkwestie en de beschermingsmechanismen voor de import van landbouwproducten in arme landen bleven onopgelost.

Schwab vindt het jammer dat de tweespalt tussen de Verenigde Staten en grote landen - zoals de kwestie met India over het beschermingsmechanisme - de inspanningen van vrijdag heeft tenietgedaan. "We hebben een zeer teleurstellende samenkomst gehad", verklaarde de speciale gezant van de Verenigde Staten aan de pers. Bevestigen dat de onderhandelingen mislukt zijn, wou ze niet. "Het is niet aan mij om dat te doen", zei ze.

In november 2001 ging de Doha-ronde van start in Qatar en de onderhandelingen over de liberalisering van de wereldmarkt moesten in principe eind 2004 afgelopen zijn. In Cancun (Mexico) waren de onderhandelingen in september 2003 ook al op niets uitgedraaid omdat de gesprekken toen ontaarden in een confrontatie tussen het Zuiden en het Noorden over landbouwkwesties.(MP)