DjustConnect plaatst boer aan stuur van eigen data

Data delen in de Vlaamse agrovoedingsketen kan binnenkort eenvoudiger, performanter en transparanter. AVEVE, Boerenbond, CRV, DGZ en Milcobel hebben samen met ILVO de handen in elkaar geslagen om DjustConnect, een uniek deelplatform voor landbouwdata, op poten te zetten. “Het basisprincipe is dat boer eigenaar blijft van de data en zelf beslist met wie hij zijn data deelt en voor welke toepassing. Wie de data wil gebruiken, moet een aantal spelregels volgen. Doet die dat niet, dan gaat de datakraan onverbiddelijk dicht”, vertelt Stephanie Van Weyenberg die het project bij ILVO coördineert.

Net als andere bedrijven genereren land- en tuinbouwbedrijven een behoorlijk grote hoeveelheid data. Steeds slimmere machine doen hun intrede in de sector en die verzamelen elk een heleboel gegevens. “Maar met data alleen ben je niets. Ze moeten geconnecteerd en geïnterpreteerd worden”, vertelt Peter Broeckx die als voorzitter van CRV mee aan de wieg stond van het nieuwe datadeelplatform. Om daarvoor de nodige applicaties en software te ontwikkelen, is het nodig dat die data eenvoudig te delen zijn.

Data delen in de landbouwsector is niet nieuw. “Landbouwbedrijven hebben andere bedrijven steeds toegang gegeven tot bepaalde informatie. Eerst gebeurde dat via papieren documenten, vervolgens elektronisch en nadien in de ‘cloud’. Die data-uitwisseling gebeurde vooral tussen bedrijven die al een vertrouwensband hadden”, vertelt Van Weyenberg. Op die manier worden in de landbouw en de voedingsindustrie vandaag al heel veel data gedeeld. Wat nieuw is aan DjustConnect is dat landbouwers in één beweging aan andere bedrijven toegang tot hun data gaan verlenen via heel snelle connecties.

Het basisprincipe is dat de boer eigenaar blijft van de data die op zijn bedrijf worden geproduceerd. Daarvoor grijpt DjustConnect terug naar de EU-Code of Conduct on agricultural data sharing. Deze gedragscode bevat een resem richtlijnen voor het gebruik van landbouwgegevens en erkent de boer als rechtmatige eigenaar van de ruwe data. “Enkel wie deze gedragsregels onderschrijft, kan gebruik maken van de data van DjustConnect”, vertelt Stephanie Van Weyenbergh.

Wie een concrete vraag heeft om data te gebruiken, richt zich tot de landbouwer voor toestemming. Daarbij moet ook telkens in verstaanbare taal aangegeven worden voor welk doel de data gebruikt zullen worden. De landbouwer kan via een eenvoudig dashboard die vraag afwijzen of zijn data beschikbaar stellen. Om absolute transparantie en veiligheid te garanderen, gaat DjustConnect alle transacties heel nauwkeurig loggen en bijhouden ter controle.

“Eigenlijk moet je het zien als een data-autostrade. De ruwe data blijven bij de land- en tuinbouwbedrijven, maar elk bedrijf krijgt een op- en afrit voor die autostrade. Die op- en afritten worden enkel opengezet als daar uitdrukkelijk de toestemming voor gegeven wordt”, legt de ILVO-coördinator van het project uit. Op die manier zijn de eigendomsrechten van de boer volgens haar centraal, permanent en technologisch verzekerd. De centrale rol van ILVO als publieke onderzoeksinstelling garandeert de neutraliteit van het datadeelplatform.

DjustConnect zal zelf geen apps bouwen, maar zorgt dat de agrovoedingssector stevige fundamenten heeft om dat zelf te doen. “Dat is een bewuste keuze om zo ten alle tijde een neutrale service te leveren voor andere, wel commerciële spelers in het datadeelverhaal”, klinkt het. De eerste toepassingen worden al verwacht in het voorjaar van 2020 en zullen zich situeren in de melkveesector. Maar de ambitie is er wel om snel door te groeien naar andere sectoren. “Alle datagebruikers uit de agrofoodsector zijn welkom. De enige voorwaarde is dat ze de spelregels respecteren”, aldus Stephanie Van Weyenberg. Op die manier wil het datadeelplatform een belangrijke katalysator worden voor data-innovatie in Vlaanderen.

De financiële middelen voor DjustConnect komen vanuit de (Europese) overheid en vanuit de sector. Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) zorgt voor een bijdrage van bijna 500.000 euro. AVEVE, Boerenbond, CRV, DGZ en Milcobel leggen samen een nog hoger bedrag op tafel. Deze vijf organisaties zorgen niet alleen voor financiële middelen, ze moeten er mee voor zorgen dat boeren warm gemaakt worden om hun data te gaan delen op DjustConnect.

“Vandaag wordt er een massa data gegenereerd door boeren en de technologie op hun bedrijf. Daar valt veel meer mee te doen dan wat er vandaag mee gebeurt. Door DjustConnect zal het veel gemakkelijker worden om met die data te werken en uiteindelijk beter te boeren. Dat kan Vlaanderen een voorsprong bezorgen in vergelijking met andere landen”, verklaart Eric Van Meervenne, ondervoorzitter van Boerenbond, de steun voor het project. Dat de boer baas blijft over zijn eigen data, was voor Boerenbond van cruciaal belang.

Ook AVEVE was snel overtuigd om mee te stappen in het project. “Digitalisering neemt meer en meer een centrale rol in bij landbouwers. Willen wij ons als AVEVE, en bij uitbreiding als Arvesta, verder blijven etaleren als complete serviceleverancier aan de land- en tuinbouw, dan is de ontwikkeling van DjustConnect zeer belangrijk”, zegt Gunter Van Parys, directeur sales en marketing bij Arvesta. “Het moet ons toelaten om inzichten te halen uit de data en op die manier individuele adviezen te geven aan de landbouwer zodat die meer rendement uit zijn bedrijf kan halen.”

Zuivelcoöperatie Milcobel dat ongeveer 2.600 leden-leveraars heeft, ontvangt vandaag al veel data van zijn melkveehouders. “Onze motivatie om toe te treden tot DjustConnect is tweeledig. Enerzijds willen we onze boeren vooruit helpen door hen gericht te gaan adviseren. Anderzijds kunnen we er ook als zuivelbedrijf ons voordeel uit halen, bijvoorbeeld voor productontwikkeling”, aldus voorzitter Dirk Ryckaert. Hij benadrukt nog dat ook andere zuivelbedrijven kunnen toetreden tot het datadeelplatform. “Dat kan de data alleen maar verbeteren”, klinkt het.

Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) heeft van de vijf deelnemende organisaties het grootste ledenaantal: maar liefst 45.000 veehouders waaronder 15.000 rundveehouders, 6.000 varkenshouders, 3.000 pluimveehouders en nog een reeks hobbyhouders. De organisatie mikt met dit project vooral op administratieve vereenvoudiging voor zijn leden. Eén landbouwbedrijf heeft vandaag zo’n 15 verschillende nummers die te pas en te onpas worden opgevraagd, terwijl elke instantie ze vaak al kent. Of bij een audit van IKM heb je meer dan zeven ‘classeurs’ nodig om alle documenten op tafel te leggen”, zegt voorzitter Marcel Heylen. “Boeren kunnen hun tijd echt wel voor nuttigere dingen gebruiken.”

Peter Broeckx, voorzitter van CRV, noemt zijn coöperatie wel eens een datacoöperatie. “Data is het begin van genetica: je gaat de burgerlijke stand van dieren bijhouden en dat is per definitie een data-activiteit”, stelt hij. Vandaar dat hij één van de drijvende krachten was achter de opstart van het datadeelplatform. In Nederland is CRV al mee gestapt in een gelijkaardig project als Djust Connect. Daar draagt het platform de naam Joint Data. Dat ziet Broeckx niet meteen als een probleem. “Autostrades gaan vandaag ook over de grens, zonder tol. Dat kan voor deze data-autostrade ook”, klinkt het.