Dioxinecrisis had mogelijk invloed op vruchtbaarheid

De dioxinecrisis van 1999 heeft mogelijk effecten gehad op de hormoonhuishouding en zaadkwaliteit van de mannelijke bevolking in ons land. Er werden evenwel geen indicaties gevonden dat de dioxines een negatief gevolg zouden hebben gehad op de zaadcelontwikkeling zelf. Dat blijkt uit een doctoraatsonderzoek van Willem Dhooge van de vakgroep Inwendige Ziekten van de Universiteit Gent. Uit de studie, die donderdag wordt verdedigd, blijkt verder dat de consumptie van lokaal geteelde producten negatieve gevolgen kan hebben voor de mannelijke vruchtbaarheid.

Dhooghe onderzocht in 1999 de spermakwaliteit van 101 mannen tussen 20 en 40 jaar uit Peer en uit Antwerpen. Daarbij ontdekte de onderzoeker een opmerkelijk verschil in kwaliteit: het sperma van de mannen uit het landelijk Peer was er veel slechter aan toe. De mannen uit Limburg hadden een concentratie zaadcellen die 34 procent lager lag dan bij de Antwerpenaren en ze produceerden minder testosteron. Ook het totaal aantal spermatozoa per zaadlozing lag 41 procent lager, en er waren 34 procent minder spermacellen met een goede morfologie.

De studie probeerde ook de invloed van de dioxinecrisis na te gaan, die op dat moment volop aan de gang was. Daaruit bleek dat hoe meer de onderzochte mannen vis en eieren aten, hoe meer dioxines of PCB's in lichaam terug te vinden waren. Zelfs een gematigde concentratie dioxines bleek al een invloed te hebben. Het zorgde voor een lager mannelijk hormoongehalte en daardoor een lager spermavolume. De zaadontwikkeling zelf ondervond geen negatieve gevolgen van de aanwezige dioxines. Het onderzoek toont wel aan dat de dioxinecrisis in 1999 een belangrijke impact had op de dioxinebelasting van de Vlaamse bevolking.

"We hebben onderzocht of er een verband was tussen het grote regionale kwaliteitsverschil van sperma en de aanwezigheid van dioxines, maar dat was er niet. Na het testen van een aantal mogelijke factoren bleek er wel een duidelijk negatief verband tussen de frequentie van het eten van lokaal geteelde groente en de spermakwaliteit", aldus Willem Dhooghe. "Wat precies de oorzaak is van die negatieve invloed, heeft het onderzoek niet kunnen uitwijzen. We hebben testen gedaan naar eventuele blootstelling aan zware metalen, maar zonder resultaat", legt Dhooge uit.

"Het onderzoek en andere vergelijkbare studies suggereren een verband met het lokaal gebruik van pesticiden bij particulieren, maar om dat zeker te weten is verder onderzoek nodig." Dhooge stelt verder dat testen met laboratoriumdieren nooit een duidelijk effect hebben kunnen aantonen van pesticiden op de spermakwaliteit. Hij benadrukt ook dat er eventueel levensstijlfactoren kunnen meespelen die niet onderzocht zijn.(GL)