Versleten autobanden belangrijke doodsoorzaak runderen die "het scherp" krijgen
Traumatische reticuloperitonitis (TRP), ook wel ‘het scherp’ genoemd, is al jarenlang een belangrijke doodsoorzaak bij volwassen runderen. Bij deze aandoening komt een scherp voorwerp in de netmaag terecht en tast het vandaaruit het diafragma, de lever of het hart aan. Uit onderzoek van DGZ Vlaanderen in 2022 is gebleken dat het in bijna drie kwart van de gevallen gaat om metaaldraad, afkomstig van autobanden, die vaak worden gebruikt om de silo af te dekken.
Bij een onderzoekt door Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) in 2021 bij 360 runderen, die ter autopsie werden aangeboden, werd TPR als belangrijkste doodsoorzaak geconstateerd na pneunomie (longontsteking). In 11,2 procent van de overlijdensgevallen werd TPR als oorzaak aangeduid. “TRP treft voornamelijk volwassen dieren”, klinkt het bij DGZ. De symptomen kunnen gaan van gewichtsverlies, verminderde productie tot een opgetrokken buik en kreunen als gevolg van de pijn. Wanneer de longen aangetast zijn, kunnen de dieren ook ademhalingsmoeilijkheden vertonen. “Omdat diagnose en behandeling meestal te laat komen, sterven de dieren vaak.”
Na het autopsie-onderzoek is er aanvullend onderzoek uitgevoerd naar de TRP-gevallen. In de periode van 1 november 2021 tot 30 november 2022 onderzocht Veepeiler bij 22 runderen met TRP als doodsoorzaak de precieze oorsprong van het scherpe voorwerp.
In 71,4 procent van de gevallen was het scherp voorwerp een metaaldraad afkomstig van een versleten autoband. “Autobanden worden nog vaak gebruikt om silo’s af te dekken maar wanneer deze verslijten, kunnen kleine stukken metaaldraad loskomen en in het voeder terecht komen”, verklaart de organisatie.
De overige gevallen van TRP konden toegeschreven worden aan een scherp voorwerp zoals een nagel of kram. Opvallend genoeg werd er in geen van de gevallen zwerfvuil (bv. vermalen frisdrankblikjes) teruggevonden. Dit staat in contrast met berichtgeving in eerdere jaren waarin zwerfvuil wel tot (dodelijke) slachtoffers leidde onder het rundvee.
Beter voorkomen dan genezen
Gezien de ernst van de aandoening en de moeilijkheid om de koe tijdig te kunnen behandelen, is het volgens DGZ belangrijk om preventief te werk te gaan. De organisatie geeft de volgende tips mee:
Verwijder versleten autobanden en overweeg alternatieven zoals zandzakken om de silo’s af te dekken
Controleer de omheining van de weide op loszittende metalen delen
Plaats een magneet op de voedermengwagen
Daarnaast kunnen boeren gebruik maken van een maagmagneet. Deze wordt met een schieter ingebracht in de maag. Deze magneet vangt scherpe voorwerpen in de maag en voorkomt zo dat die schade aanrichten. De maagmagneet blijft levenslang in de koe haar netmaag, en zij zou hiervan geen hinder ondervinden.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: DGZ
