Corona zorgde voor boost in aantal houders van levend erfgoed
Voor de 24ste keer organiseert Steunpunt Levend Erfgoed (SLE) komend weekend zijn Levend Erfgoed Expo, een hoogdag voor oude lokale rassen van boerderij- en neerfhofdieren. Waar corona nog voor een boost zorgde in het aantal houders van levend erfgoed, ziet voorzitter Jan Martens opnieuw mensen afhaken als gevolg van de onzekerheid door de oorlog in Oekraïne en de toenemende inflatie.
Na twee coronajaren zijn de organisatoren van de Levend Erfgoed Expo bijzonder tevreden dat er op zondag 28 augustus opnieuw een editie kan doorgaan in het Provinciaal Domein Puyenbroeck te Wachtebeke. Er worden, afhankelijk van de weersomstandigheden, zo’n 5.000 tot 10.000 bezoekers verwacht. De expo is gratis toegankelijk voor iedereen.
De bezoekers krijgen er een kleurrijke verzameling van honderden lokale boerderij- en neerhofdieren te zien. Heel wat dieren zijn er ook te koop en er worden keuringen, demonstraties, huifkartochten, enz. gehouden. Het stamboek van het Vlaams Paard houdt er bovendien zijn dag van het Vlaams paard, het grootste paardenras ter wereld, en pakt uit met een middeleeuwse evocatie.
Voortbestaan verzekeren
Volgens Jan Martens gaat het niet om zomaar wat dieren. “Het zijn allemaal rassen die in onze streken ontstonden en door de mens gedomesticeerd werden omwille van nutsdoeleinden, maar die nu niet meer door de professionele landbouw gebruikt worden”, legt hij uit. “Vaak bezitten deze levende monumenten een schat aan genetisch materiaal die binnen de moderne fok- en landbouwmethoden verloren dreigt te gaan.”
Steunpunt Levend Erfgoed zet zich daarom al bijna 30 jaar in om het voortbestaan van deze oude en zeldzame rassen te garanderen. Het gaat om kippen, kalkoenen, eenden, ganzen, duiven, konijnen, honden, schapen, geiten, varkens, runderen en paarden. “Wij bouwen netwerken uit tussen kwekers, we organiseren fokprogramma’s en staan in contact met de overheid”, aldus de voorzitter. De jaarlijkse erfgoedexpo is één van de orgelpunten van de werking van SLE.
Wetenschappelijk onderzoek
Nieuw tijdens deze editie is dat er onderzoekers van de KU Leuven aanwezig zullen zijn om bloedstalen te nemen van schapen en geiten als de eigenaars daar toestemming voor geven. “Begin augustus zijn we gestart met een wetenschappelijke studie om de zeldzaamheidsstatus van de schapen- en geitenrassen die beheerd worden door SLE, nauwkeurig te bepalen”, legt Martens uit. In de eerste plaats zullen de stamboekgegevens bestudeerd worden, maar anderzijds gebeuren er ook analyses op het DNA van de dieren. Daarvoor hebben de onderzoekers bloedstalen nodig.
Het onderzoek komt er onder impuls van Europa. “De Europese Unie vindt genetische diversiteit belangrijk. Dat blijkt ook uit de subsidies die het daarvoor ter beschikking stelt”, vertelt de SLE-voorzitter. “Er wordt wel gevraagd dat er wetenschappelijk onderzoek gebeurt naar dit levend erfgoed zodanig dat ook kan aangetoond worden dat het wel degelijk om oude en zeldzame rassen gaat. Zo wordt ook het oneigenlijk gebruik van subsidies vermeden.”
Impact coronapandemie
De coronapandemie zorgde ervoor dat twee edities van de expo moesten geschrapt worden, maar dat was niet het enige effect van deze wereldwijde gezondheidscrisis. “Corona heeft voor een boost gezorgd voor het levend erfgoed”, verduidelijkt Martens. “Mensen moesten hun sociale activiteiten beperken en kozen ervoor hun vrijgekomen tijd te investeren in het houden van dieren. De interesse voor zeldzame rassen ging duidelijk de hoogte in, zo mochten we aan onze ledenaantallen vaststellen.”
Al was die stijgende interesse van relatief korte duur. “We merken sinds een paar maanden opnieuw een stagnatie op in het aantal leden, na twee jaar van stijgingen”, constateert de voorzitter. Hij gaat er vanuit dat de oorlog in Oekraïne en de bijhorende prijsstijgingen van energie en voeding zich laten voelen. “Mensen zijn onzeker over wat te toekomst en dus stellen ze zich terughoudender op.”
Hij ziet ook een ander, minder aangenaam effect van corona. “Deze editie was het enorm moeilijk om vrijwilligers te enthousiasmeren voor onze expo. Het lijkt wel alsof mensen nu weten dat ‘genieten’ leuker is dan zich engageren. Zo kon het Rode Kruis, ondanks een tijdige aanvraag, niet ingaan op onze vraag om een hulppost te organiseren wegens een gebrek aan vrijwilligers”, legt Martens uit. “En ook vanuit de overheid lijken de regels na de coronaperiode alleen maar aangescherpt, met een lading extra administratieve last tot gevolg. Maar ondanks dit alles zullen we er alles aan doen om van onze 24ste expo een topeditie te maken.”
Meer informatie: Levend Erfgoed Expo
Bron: Eigen berichtgeving
