Combinatie coöperatie – korte keten is perfect mogelijk

Moet er een uniforme regeling komen rond de combinatie van korteketenverkoop en de afzet aan de coöperatie om de korte keten verder te kunnen uitbouwen? Die vraag legde Emmily Talpe voor aan landbouwminister Hilde Crevits tijdens een debat over het jaarverslag van het Verbond van de Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) in de Commissie Landbouw van het Vlaams parlement.

“Coöperaties zijn per definitie de tegenpool van de rechtstreekse verkoop op de boerderij, maar daarom nog niet de tegenpool van de korte keten”, stelt Crevits. “Ook zij hebben hier een rol in te spelen door bijvoorbeeld een snelle verkoop, efficiënt transport en contractverkoop waarbij het product van de teler rechtstreeks aan de klant geleverd wordt.”

In haar antwoord wijst de minister erop dat de beperkingen die coöperaties in hun reglementen opnemen op het vlak van alternatieve afzet, niet zonder reden zijn. “De sterkte van een coöperatie is de concentratie van het aanbod, om op die manier als leden niet individueel uit elkaar gespeeld te worden, bijvoorbeeld op het vlak van prijzen”, aldus Crevits. “Als leden zonder beperkingen zelf beginnen te verkopen buiten de coöperatie om, dan treedt men als het ware in competitie met zichzelf. Dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn. Dat is waarom die ruimte, die er is, beperkt wordt.”

Die ruimte is er dus wel degelijk. Want er bestaat een uitzondering op de geldende regels in de groente- en fruitsector, die werden vastgelegd op Europees en op Vlaams niveau. Ondanks het feit dat die bepalen dat de leden verplicht zijn de totaliteit van de productie af te zetten via die producentenorganisatie (de leveringsplicht), mag er ook rechtstreeks verkocht worden aan consumenten voor persoonlijk gebruik. “Dat betekent dat telers 25 procent van hun producten op die manier mogen verkopen. Er is dus redelijk wat ruimte voor korteketeninitiatieven zoals hoeveverkoop, verkoop via automaten, boerenmarkten, enzovoort”, vertelt de minister.

Maar moet dit op een uniforme manier geregeld worden? Voor Crevits zou het niet verstandig zijn om als overheid tussen te komen in de interne regels van de coöperaties. “Iedereen is vrij om zich aan te sluiten bij een coöperatie. Er zijn bepaalde lusten en lasten verbonden aan zo’n lidmaatschap”, zegt ze. “De huidige wetgeving en de statuten van de coöperaties laten wat mij betreft voldoende ruimte aan de telers om hun producten rechtstreeks aan de consumenten te verkopen.”

Herbekijk het debat over het jaarverslag van VBT: