Chávez neemt voedingsindustrie in de tang

De Venezolaanse president Hugo Chávez liet de bewuste decreten ruim een week geleden al publiceren in het staatsblad, maar de inhoud ervan raakte nu pas bekend. Dankzij de nieuwe wetteksten neemt de greep van de staat op de voedingsindustrie toe. Chávez kan gelijk welk bedrijf uit die sector zonder fiat van het parlement nationaliseren en 'alle mogelijke maatregelen opleggen om ongepaste prijsstijgingen te voorkomen'. Wie dergelijke prijsstijgingen' doorvoert of 'onvoldoende producten op de markt brengt', riskeert zes jaar cel.

Dat Chávez zijn pijlen richt op de voedingsindustrie, is geen verrassing. Die sector bezorgde hem de voorbije maanden heel wat hoofdbrekens. De president legde prijsplafonds op in die sector, waardoor een tekort aan bepaalde voedingsproducten ontstond. De maatregelen knaagden, samen met de stijgende inflatie, aan de populariteit van het linkse staatshoofd. President Chávez geniet volgens de recentste peilingen nog de steun van 56 procent van de Venezolanen.

Een andere wet geeft zogenaamde 'socialistische productie-eenheden', zoals coöperaties, een wettelijk statuut. De Venezolaanse centrale bank brengt een speciale munt uit die de handel tussen de verschillende socialistische productie-eenheden moet vergemakkelijken. Ook de controle over de toeristische sector wordt verscherpt. Bovendien krijgt de president door de pas afgekondigde decreten de controle over een nieuw staatsfonds. Dat wordt gespijsd met de 'buitensporige inkomsten' van staatsbedrijven, waaronder de recent genationaliseerde ondernemingen uit de telecom-, de energie-, de elektriciteits-, de bank- en de bouwsector.

Onomstreden zijn de decreten zeker niet. In de teksten neemt president Chávez een reeks voorstellen over die de Venezolanen eind vorig jaar in een referendum nog hadden weggestemd. De linkse president maakte gebruik van een uitzonderingsmaatregel om de plannen nu toch van kracht te laten worden. Eind vorige week liep een periode van 18 maanden af waarin Chávez wetten kon uitvaardigen zonder eerst de goedkeuring van het parlement te vragen.

Al snel na de bekendmaking van de inhoud van de decreten kreeg Chávez dan ook het verwijt 'de wil van het volk naast zich neer te leggen'. "We hebben af te rekenen met een dictatoriale regering die een staatsgreep tegen de grondwet pleegde", zei Luis Miquilena, de voormalige politieke mentor van Chávez. "We hebben niet langer een grondwet of een wet. De president doet precies wat hij wil".

De kritiek laat Chávez vooralsnog koud. "Wie het niet eens is met de nieuwe wetten, kan altijd naar het Hooggerechtshof stappen". Maar waarnemers twijfelen aan het nut van die stap. Ze wijzen erop dat zes van de zeven rechters van dat hof de president genegen zijn. Het Hooggerechtshof besliste in de nacht van dinsdag op woensdag trouwens ook enkele erg populaire politieke tegenstanders van president Chávez uit te sluiten van deelname aan de regionale verkiezingen in november. Ze zouden betrokken zijn in een corruptiezaak.(KS)