Brouns: “Geen weet van gevallen waarbij controleurs maatregelen bioveiligheid schenden”

“De recente uitbraken van mond- en klauwzeer in Duitsland, maar ook de uitbraken van blauwtong en epizoötische hemorragische ziekte (EHD), verontrusten heel wat landbouwers”, stelt Peeters. “Daarom zijn ze extra gevoelig voor wie hun stallen betreedt. Volgens het ABS gebeurt het echter veelvuldig dat controleurs de stallen zonder enige voorzorgsmaatregel rond bioveiligheid betreden. Concreet gaat het dan om het aantrekken van bedrijfseigen kleding of het zorgen voor de nodige ontsmetting. Vermits die controleurs vaak van de ene naar de andere stal rijden om hun werk te doen, is het risico op het overdragen van ziektekiemen op die manier natuurlijk een stuk groter.”

Peeters beoogt hier vooral rundveebedrijven. Pluimvee- en varkensbedrijven zijn immers goed vertrouwd met bioveiligheidsmaatregelen door de vogelgriep en varkenspest. “Bij de rundveebedrijven ligt dat blijkbaar iets anders”, stelt Peeters. “Door de recente uitbraken hier en daar heersen daar intussen even strenge maatregelen als op de varkens- en pluimveebedrijven.”

Volgens minister Brouns zijn de bezorgdheden van ABS “begrijpelijk”, al zouden de controleurs van overheidsinstanties onderhevig zijn aan strikte protocollen. “Zowel bij het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, de Vlaamse Landmaatschappij als bij de afdeling Handhaving van het Departement Omgeving zijn op dit moment evenwel geen gevallen gekend waarbij die bioveiligheidsmaatregelen worden geschonden”, stelt de minister.

Een toezichthouder of controleur die de bioveiligheidsmaatregelen niet respecteert of effectief dreigementen uit, zou te maken krijgen met “gepaste maatregelen, in lijn met het Vlaams personeelsstatuut.”

Meldingsangst

Parlementslid Jurgen Callaerts (N-VA) vindt het opmerkelijk dat de incidenten waar ABS over bericht, niet gekend zijn. “Het is frappant om vast te stellen dat u geen cijfers hebt over of geen weet hebt van bepaalde inbreuken, terwijl een belangrijke organisatie daar – naar ik aanneem weldoordacht – aan de alarmbel trekt”, stelt hij. “Misschien moet de vraag worden gesteld hoe landbouwers effectief en eenduidig bij uw instanties kunnen melden dat iemand hier buiten de lijntjes kleurt. Is er een bepaalde geijkte procedure? Is er een loket?”

“Ik ga niet naar het meldpunt Agribashing van de voorzitter gaan”, zegt de N-VA’er nog, verwijzend naar het meldpunt opgericht door Brouns’ partijgenoot Bart Dochy (cd&v). “Bestaat er een loket waar landbouwers naartoe kunnen om te vertellen wat ze hebben meegemaakt, zodat zij de zekerheid hebben het weldoordacht wordt gevolgd, dat er een dossiernummer is en dat ze daar ook feedback op krijgen? Want dat is ons in ieder geval nog niet zo duidelijk.”

Parlementslid Stijn De Roo (cd&v) vermoedt dat vele boeren die geconfronteerd worden met wanpraktijken, deze niet durven melden uit angst voor represailles. “Het gebrek aan officiële klachten kan samenhangen met de machtsverhouding tussen controleur en gecontroleerde. Wanneer een bedrijfsleider een vraag stelt aan een controleur om bepaalde voorwaarden na te leven en dat zou niet gebeuren, ja, dan zal er, op het moment dat je daar klacht over indient, door vele land- en tuinbouwers worden gevreesd dat ze weleens een extra controle zouden kunnen krijgen. Misschien ligt dat mee aan de basis van het feit dat er, zoals uit uw antwoord bleek, weinig of geen klachten bekend zijn.”

Dark number

Brouns erkent dat de drempel om klacht in te dienen zo laag mogelijk moet zijn. “Ik denk dat we het nodige comfort en de nodige veiligheid moeten bieden om klachten te melden, want er is altijd een soort van ‘dark number’”, zegt hij. “Dat kennen we natuurlijk. Het is niet omdat er vaak geen formele registraties van meldingen zijn dat er ook geen klachten zijn. Dat belangenorganisaties daarin een rol opnemen, vind ik belangrijk, maar het is nog belangrijker dat zaken die niet door de beugel kunnen ook zonder enig gevoel van rechtstreekse of onrechtstreekse druk kunnen worden gemeld bij klachten@lv.vlaanderen.be. Er is daar dus wel een lijn voor.”

“Het is een heel belangrijk thema, dat bij dezen nogmaals onder de aandacht is gebracht”, concludeert Brouns. "Het is belangrijk dat wij vanuit Vlaanderen belangenorganisaties en onze landbouwers wijzen op de mogelijkheden om de problemen die zich daarover stellen op een correcte en veilige manier te kunnen melden.”