Britse en Franse kerncentrales bedreigen visbestanden

Sommige van de Britse kerncentrales die langs de kust staan, zuigen 60 kubieke meter zeewater per seconde op. In het Franse Gravelines is dat zelfs dubbel zo veel. Dat water wordt gebruikt om de reactoren te koelen, waarna het verhit terug in zee wordt geloosd. Daarvoor zijn heel wat strenge criteria. Maar wat volgens Peter Henderson, milieuonderzoeker verbonden aan Oxford University, te vaak over het hoofd gezien wordt, is dat talloze vissen in dat proces doodgaan. Volgens Hendersons berekeningen zouden duizenden tonnen vis gespaard kunnen worden mochten de koelsystemen beter in elkaar zitten.

Nu wordt het water uit de zee aangezogen en daarbij komen verschillende vissen, schaaldieren, viseitjes, garnalen en larven mee. "Vooral het aantal kleine vissen die op die manier vernietigd worden, is kolossaal", zegt Henderson in de Britse krant The Times. Het aantal, het gewicht en de verschillende soorten vis en schaaldieren die tegen de filters van de koelsystemen blijven hangen, is redelijk makkelijk te meten. Maar het aantal kleine visjes, viseitjes, garnalen en larven die naar binnengezogen worden, is moeilijker in te schatten en wordt volgens Hendersons berekeningen vooral onderschat.

"Kleine vissen worden in erg grote aantallen naar binnengezogen", zegt de onderzoeker. De dieren die te klein zijn om tegengehouden te worden door de filters leggen het hele proces in het koelsysteem van de centrale af: ze warmen op tot ongeveer 30 graden en krijgen kleine dosissen chloor en straling binnen, waardoor ze sterven. Henderson wijst er ook op dat het warme lozingswater een pervers effect heeft. Omdat het warmer is, trekt dat lozingswater talloze kleine vissen en andere zeewezens aan die te klein zijn om tegengehouden te worden door de filters.

Het negatieve effect op de visbestanden wordt verder nog vergroot omdat net duizenden tonnen van die kleinere zeewezens, die het voedsel zijn van de grotere exemplaren, verloren gaan. In de kerncentrale van Dungeness in Kent raken de pijpen van het koelsysteem geregeld verstopt met sprot. "Het gaat over meer dan 250 miljoen vissen in minder dan vijf uur die verloren gaan", aldus Henderson.

Als het gaat over de zuidelijke regio van de Noordzee doden de koelsystemen zodanig veel jonge vissen en viseitjes dat het verlies voor tong op die manier bijna de helft bedraagt van wat verloren gaat door commerciële vangst. Omdat er langs het Kanaal zowel aan Franse als aan Britse kant heel wat kerncentrales staan, is de schade ook daar erg groot. Vooral omdat het met sommige soorten in de Noordzee al erg slecht gesteld is, roept Henderson op bij de bouw van nieuwe kerncentrales meer rekening te houden met de "desastreuze" effecten op visbestanden.

Henderson pleit ervoor andere technieken voor koeling aan te wenden omdat de meerkost die dat met zich meebrengt niet opweegt tegen de economische verliezen die gedecimeerde visbestanden betekenen. Hij wijst er ook op dat installaties in de petrochemie die op steenkool draaien en zeewater als koeling gebruiken hetzelfde probleem veroorzaken, zij het iets minder.(KS)