"Boeren kregen 6,6 miljoen euro illegale staatssteun"

De overheidssteun die Belgische landbouwers tussen 1 januari 2003 en 30 juni 2004 kregen om BSE-tests op runderen te financieren, is volgens de Europese Commissie deels illegaal. Het onterecht toegekende bedrag van 6,6 miljoen euro (exclusief rente), moet daarom worden teruggevorderd. “We zullen deze beslissing aanvechten”, reageert FAVV. "Het betreft immers maatregelen ter bescherming van de volksgezondheid."

Sinds 2002 kregen Belgische boeren een ‘voorfinanciering’ op de verplichte diagnostische tests voor het opsporen van BSE of gekkekoeienziekte. Twee koninklijke besluiten betreffende de financiering van het Voedselagentschap (FAVV) vormden daarvoor de rechtsgrond. Omwille van het risico op de volksgezondheid liet Europa toe dat de testen vóór 1 januari 2003 volledig met staatssteun gefinancierd werden. Vanaf 2003 gold echter een maximumsteunbedrag van 40 euro per test.

In 2004 ontving de Europese Commissie een klacht over de Belgische steunmaatregelen, wat de aanleiding vormde voor een formeel onderzoek dat opgestart werd in 2008. Dit onderzoek focuste niet zozeer op de staatssteun op zich, maar op de grootte van het uitgekeerde bedrag. Al bij de start van het onderzoek deelden de Belgische autoriteiten mee dat sinds begin 2003 15 miljoen euro directe en indirecte steun méér werd uitbetaald dan toegelaten. “De terugvordering van de steun is inmiddels begonnen”, klonk het in 2008.

Nu het onderzoek is afgerond, besluit de Commissie inderdaad dat de bedragen die België heeft uitgekeerd boven 40 euro "niet verenigbaar zijn met de regels inzake staatssteun". In totaal komt dit neer op 6,6 miljoen euro, toegekend tussen 1 januari 2003 en 30 juni 2004. Vanaf juli 2004 bedroegen de kosten van de BSE-tests minder dan 40 euro en was de uitgekeerde Belgische steun dus niet langer illegaal.

Het Voedselagentschap is van plan het oordeel van de Commissie aan te vechten. "De beslissing moet nog officieel aan ons worden meegedeeld. Maar zodra dat gebeurt, zullen wij het oordeel van de Commissie contesteren. Het betreft immers maatregelen ter bescherming van de volksgezondheid, het ging met andere woorden niet om staatssteun voor de landbouwsector", stelt woordvoerster Lieve Busschots. Volgens bronnen op het federaal kabinet voor Landbouw gaat minister Sabine Laruelle normaal gezien beroep aantekenen tegen de beslissing van de Europese Commissie.

Boerenbond reageert voorzichtig. "We moeten afwachten wat dit betekent voor de veehouders", stelt woordvoerster Anne-Marie Vangeenberghe. "Dit gaat om een zaak van bijna tien jaar geleden. Het is volgens mij dan ook allesbehalve evident om voor elk geslacht rund te achterhalen wie precies de eigenaar was. Het is aan het Voedselagentschap om te bekijken wat er moet gebeuren."