Boeren investeren maar beter in Luxemburg of Vlaanderen

Van acht Europese landen en regio's ondersteunen Luxemburg en Vlaanderen hun landbouwers het best met investeringssteun. Dat blijkt uit een vergelijkende studie door het Departement Landbouw en Visserij. Vlaanderen werkt met een 'open envelop' van investeringssteun en er worden geen deelsectoren uitgesloten van steun, wat elders meestal wel het geval is.

De afdeling Monitoring en Studie (AMS) van de Vlaamse landouwadministratie vergeleek de investeringssteun die landbouwers in onze regio krijgen met de situatie in Wallonië, Nederland, Frankrijk, Luxemburg, Hongarije, Polen en Duitsland. Zowel subsidies binnen het programma voor plattelandsontwikkeling als staatssteun daarbuiten werden beoordeeld. Om een volledig beeld te krijgen, analyseerde AMS ook het afschrijvingsregime voor investeringen en de investeringsaftrek en maakte zij een inschatting van de belastingdruk in de landbouwsector.

Uit de studie blijkt dat alleen Vlaanderen, Wallonië en Luxemburg over een open selectiesysteem beschikken. "Een landbouwer die voldoet aan de voorwaarden van minimale bedrijfsomvang en vakbekwaamheid, krijgt in principe investeringssteun", legt onderzoeker Michael Van Zeebroeck uit. In andere landen gelden bijkomende voorwaarden en mag een landbouwer die wil investeren er dus niet van uitgaan dat de overheidssteun wel volgt.

Door de open selectieprocedure en het grote budget hebben Vlaamse boeren een grote kans om de gevraagde subsidies effectief te ontvangen. In Luxemburg is eveneens een zeer groot budget beschikbaar. Rekening houdend met het aantal landbouwbedrijven dat in aanmerking komt, wordt daar nog negen keer meer geld uitgetrokken voor investeringssteun. In Wallonië bedraagt het 'relatieve budget' slechts 63 procent van dat in Vlaanderen. Door (als enige van de onderzochte landen en regio's) grote landbouwbedrijven uit te sluiten en de subsidie te plafonneren op 200.000 euro per bedrijf, is er toch voldoende geld beschikbaar.

In Vlaanderen bestaat er een uitgebreide lijst van structurele en milieugerichte investeringen die op steun mogen rekenen. Op Nederland en Frankrijk na is dat ook het geval in de andere landen of regio’s. Vlaanderen sluit geen deelsectoren uit van investeringssteun. Dit is wel het geval in Wallonië, Hongarije en Duitsland. In Wallonië gelden er beperkingen voor veebedrijven.

Vlaanderen bepaalt de maximaal toegelaten steun per bedrijfsleider. In de andere landen of regio’s is dat per landbouwbedrijf en worden er hogere totale steunbedragen toegelaten. Alleen Vlaanderen werkt met subsidiepercentages van minder dan 20 procent. De maximale subsidiepercentages zijn elders eveneens hoger dan in Vlaanderen. Zo bedraagt het subsidiepercentage voor investeringen in de gangbare landbouw maximaal 28 procent bij ons, terwijl dat in de meeste andere landen 50 tot 60 procent kan bedragen.

De meeste regio’s of landen geven verhoogde subsidiepercentages voor jonge boeren en landbouwers in probleemgebieden. In Vlaanderen is dit niet het geval. Vlaanderen keert met 70.000 euro wel het Europees maximaal toegelaten bedrag uit aan vestigingssteun voor jonge landbouwers. Alleen Wallonië en Luxemburg doen dat na. Probleemgebieden met natuurlijke handicaps zijn in Vlaanderen niet aanwezig.

De fiscale investeringsaftrek is in België beperkter dan in de meeste andere landen. Enkel Vlaanderen en Wallonië verstrekken rentesubsidies voor de maatregelen ‘modernisering van landbouwbedrijven’ en ‘diversificatie naar niet-agrarische activiteiten’, maar in Wallonië worden ze wel afgebouwd in de tijd. Er is een indicatie dat Vlaanderen op Nederland na het sterkst inzet op de subsidiëring van milieu-investeringen. Zo werd in 2010 goed de helft van de steun toegekend aan uitgesproken milieu-investeringen.

Het Vlaams programma voor plattelandsontwikkeling 2007-2013 focust sterk op de investeringssteun aan landbouwbedrijven. Van de geplande uitgaven gaat 55 procent naar drie investeringsmaatregelen: vestiging van jonge landbouwers, modernisering van landbouwbedrijven en diversificatie naar niet-agrarische activiteiten.

Meer info: AMS-studie 'Europese vergelijking van steun aan investeringen in de landbouw'