Blauwtong: opnieuw vrij handelsverkeer “zonder voorwaarden” tussen België en Nederland

Vrij verkeer 

Blauwtong verlamde in België enkele weken geleden het internationale handelsverkeer van herkauwers. Vooral de prijzen in de veesector dreigden te kelderen door een verkleinde afzetmarkt. Nederland beslist nu om geen voorwaarden meer te stellen aan ons land wat betreft het handelsverkeer van herkauwers. Ook België laat de voorwaarden vallen voor de Nederlandse import en export van blauwtonggevoelige dieren. “Het vrij verkeer tussen Nederland en België geldt voor alle blauwtongevoelige dieren, dus niet alleen voor runderen maar ook geiten en schapen. Er is dus vrij verkeer mogelijk zonder enige voorwaarden voor blauwtong”, bevestigt het Federaal Agentschap Veiligheid Voedselketen (FAVV).  

Op 10 oktober 2023 werd er door het nationaal referentielaboratorium Sciensano blauwtong serotype 3 bevestigd bij een schaap in het Antwerpse Merksplas. Hierdoor verloor ons land zijn recent verkregen vrije status voor blauwtong en dat had meteen gevolgen voor de internationale handel van blauwtonggevoelige dieren.  

Geen voorwaarden 

Door het verlies van het ziektevrije status voldoen Belgische herkauwers niet meer aan de algemene regels voor verkeer van dieren naar andere lidstaten. Lidstaten kunnen wel toestemming verlenen om blauwtonggevoelige dieren toch toe te laten op hun grondgebied onder vastgelegde specifieke versoepelingen. Die verschillen telkens per lidstaat. Voor de versoepeling, werden bijvoorbeeld dieren die vanuit Nederland naar België werden getransporteerd, onderworpen aan een behandeling met insecticiden en een verplichte PCR-test. Die voorwaarden vervallen nu voor dieren die vanuit BTV3-besmet gebied komen, in dit geval: Nederland, maar ook Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen. “De beslissing tot het schrappen van de voorwaarden werd gemaakt omdat de verspreiding vooral gebeurt via de vectorenpopulaties, in dit geval muggen, die zich oncontroleerbaar verspreiden en waar er dus geen vat op is”, klinkt het bij FAVV.  

“Het heropenen van het vrije handelsverkeer houdt wel risico’s in”, klinkt het bij Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). De organisatie roept op tot waakzaamheid en voorzichtigheid. “Wanneer een besmet dier zonder symptomen wordt geïmporteerd en hier wordt gestoken door een knut, zal de knut drager en verspreider worden en is er mogelijk risico op verdere verspreiding.”   

“Wij adviseren daarom om voorzichtig te zijn bij aankoop en het transport te beperken tot een minimum. Dat wordt trouwens ook in Nederland zo aanbevolen. Blauwtong blijft een aangifteplichtige ziekte en bij een vermoeden van blauwtong door de veehouder of dierenarts dienen er stalen ingestuurd te worden om te laten onderzoeken, dus op dat gebied verandert er niets”, verklaart DGZ.   

Ooit weer blauwtongvrij?  

Momenteel is ons land het besmette schaap in Merksplas het enige bevestigde geval. “Er zijn nog geen symptomen van blauwtong of sterfte bij andere schapen vastgesteld in België”, bevestigt FAVV aan onze redactie. Nochtans zal de weg om de blauwtongvrije status opnieuw te verkrijgen een tocht van lange adem zijn. Op dit moment is er nog geen vaccin voor blauwtong serotype 3 voorhanden in Europa. “De vrije status kan worden aangevraagd als we kunnen aantonen dat er twee jaar geen viruscirculatie meer heeft plaatsgevonden. Elke winter houden we een intensieve winterscreening bij honderden bedrijven. Als deze monitoring twee jaar op rij negatief is, en er gedurende twee jaar geen bevestigde gevallen meer zijn, kunnen we een aanvraag indienen bij de Europese Commissie.”