Biotechnologie helpt appelveredelaars

Het labo heeft een genetische test ontwikkeld die de meligheid van een appel kan voorspellen. Het gen zelf is nog niet gevonden, maar wel een ander gemakkelijk op te sporen fragmentje dat blijkbaar samenhangt met meligheid. Zo'n verklikkerfragmentje heet een genetische merker. In plaats van tienduizend kleine appelboompjes enkele jaren op een proefveld te laten groeien, zouden piepjonge boompjes met een genetische merkertest al in het laboratorium uitgezocht kunnen worden.

Als het meligheidsgen zelf bekend was, zou een nog nauwkeurigere test mogelijk zijn. De onderzoeksploeg is dergelijke genen op het spoor, maar verder onderzoek moet uitwijzen of die genen bruikbaar zijn voor de selectie. Voor de voorspelling van het pluktijdstip en de bewaarbaarheid van de appels hebben de Leuvense onderzoekers ook genetische merkers gevonden.

De genetische tests kosten geld, zeker als ze in tienduizendvoud uitgevoerd zouden worden. "Better3Fruit doet kosten-batenanalyses. Als de tests economisch interessant kunnen zijn, zullen ze wellicht gebruikt worden. De interesse voor biotechnologie groeit", vertelt Wannes Keulemans van de KUL. Zo werken de onderzoekers ook bijvoorbeeld aan de identificatie van genetische merkers voor een tragere bruinkleuring van doorgesneden appels.

Appeltelers zijn ook bijzonder geïnteresseerd in appels die minder gevoelig zijn voor appelschurft, de ergste schimmelziekte in West-Europa. Een hogere natuurlijke weerstand kan ingekruist worden. Ziekteweerstand kan ook worden getest door jonge boomblaadjes kunstmatig te besmetten met de ziekteverwekker, maar de gevreesde schimmel kan de ziekteweerstand soms omzeilen. Daarom willen veredelaars appels maken met meerdere weerstandsmechanismen, zodat de schimmel minder gemakkelijk ontkomt. Om zo'n combinatie van genen te kruisen, zijn genetische tests een grote hulp.

De smaak van appels is evenwel niet met een eenvoudige genetische test te voorspellen. "Het gen voor het belangrijkste zuur, appelzuur, is bekend, maar daarnaast spelen nog veel andere zuren mee in de balans. Appels bevatten duizenden smaakcomponenten. Het is heel moeilijk om de meest doorslaggevende te vinden. "Daarom blijven veredelaars voor de smaak voorlopig nog aangewezen op appelproeverij", besluit Keulemans.