Belgian Pork Group: “Geen weg terug naar prijzen van voor 2019”

Deman herinnerde aan de economische toestand in de vroege jaren tachtig toen hij als jobstudent bij Westvlees begon, het belangrijkste bedrijf in de Belgian Pork Group. “Met mijn eerste spaargeld ging ik naar de bank om te beleggen in een kapitalisatiebon met 13,5 procent rente. Tien jaar later zou ik voor iedere honderd frank die ik investeerde, 350 frank terugkrijgen. Periodes van hoge inflatie zijn niet nieuw, maar ze zijn bij ons wel heel lang geleden. Dankzij de globalisering is de inflatie van de kosten heel laag gebleven, eigenlijk zaten we voor voedselprijzen in een deflationair scenario.”

De eerste breuk in de internationale, “just in time”-productieketens kwam er in tijdens de Covid-pandemie. Deman: “De containertransporten die de levensader waren van de globalisering werden opeens dubbel zo duur in prijs en nadien gingen ze maal vijf en zelfs maal tien. Bij de energieproducenten ging het afbouwen van de productie door de afgenomen vraag en pak sneller dan het opschalen. Daar zijn de kiemen gezaaid voor de inflatie die we vandaag zien.”

Het voorbije jaar verdrievoudigde de prijs voor kunstmest en ging de prijs voor varkensvoeder met minstens 50 procent omhoog. Ook bij de Belgian Pork Group sloegen de energieprijzen in als een bom, zegt Deman. “We zijn van een driemaandelijkse energiefactuur van 1,5 miljoen euro naar 6 miljoen euro gegaan. En daar stopt het niet: alle hulpstoffen werden fors duurder, denk aan de CO2 voor dieren te bedwelmen en het voorverpakkingsproces, extra dierenwelzijnseisen maken dat we meer personeel moeten inzetetn, voor alle verpakkingen op basis van olie en plastics betalen we meer en op 1 januari mogen we ons aan een indexering van 10,5 procent verwachten. Al onze leveranciers en al onze klanten zitten in hetzelfde schuitje… Het is moeilijk om te zien hoe we van hier ooit terug naar de prijzen van voor 2019 kunnen gaan.”

Ook de consument past zijn gedrag aan. In Vlaanderen ziet het onderzoeksbureau GfK vandaag al minder consumptie van vis en schaaldieren, terwijl ook rundsvlees meer voor varkensvlees wordt ingeruild. “In een economische crisis kiest de consument regelmatiger voor varken ten opzichte van duurdere dierlijk eiwit zoals wild, rund of vis.” Maar veel meer dan de voorlopig kleine verschuivingen in het gedrag van de Vlaamse consument is het de toestand in China die de varkensprijzen bepaalt. Deman: “De Chinese productie is door de varkenspest met 30 procent gezakt, wat ongeveer overeenkomt met 15 procent van de wereldwijde productie. Maar zij hebben in een recordtempo hun varkensstapel weer opgedreven, wat een onderschatte driver is voor de vraag naar voedergrondstoffen. Sinds juni 2021 is de export van Europees varkensvlees naar China met meer dan 60 procent afgenomen.”

In landen die getroffen werden door de Afrikaanse varkenspest zoals België, Duitsland en Polen is de productie met 9 à 10 procent teruggelopen. Enorm opvallend was de groei van de Spaanse varkensstapel, waar er op 8 jaar zo’n 17 miljoen koppen zijn bijgekomen. Deman: “Na de financiële crisis hebben ze daar veel geïnvesteerd in de landbouw. De sector is nu volledig geïntegreerd en lift me op een aantal sterke eigen merken.”

Ook voor Jos Claeys is het herstellen van de export naar China een belangrijk aandachtspunt: “Iedere zondagavond vraag ik mij af wat ik komende week voor China ga doen. Wij investeren daar enorm veel aandacht en energie in en hebben goeie contacten met de Chinese ambassadeur, maar finaal moet de vraag vanuit de federale regering komen. De MR heeft de sleutel in handen, binnenkort ontvangen we voorzitter Georges-Louis Bouchez in onze fabriek om hem het probleem te duiden.”

Ondanks de vrees voor een lange periode van hoge kosten en de beweging om de productieketens te herlokaliseren meent Claeys toch export ook in de toekomst belangrijk zal blijven: “Niemand eet vandaag nog het ganse varken, als wij naar China kijken is dat niet voor hele karkassen maar voor ons vijfde kwartier van koppen en poten dat ze daar nog met veel smaak verwerken. Zelfs in een wereld waar ieder land 100 procent zelfvoorzienend is zal handel nodig blijven. En we zien dat in de opkomende landen – de middle income countries – de consumptie nog altijd veel sneller groeit dan de productie.”